Jość tolki adna ideja, jakaja abjadnoŭvaje ŭsich biełarusaŭ

Fejsbuk, jak i lubaja inšaja sacyjalnaja sietka — dobraja płatforma dla publičnaha płakańnia, i nahody dla hetaha płakańnia znachodziacca samyja roznyja, u tym liku i na hramadska-palityčnuju tematyku.

Adna z raspaŭsiudžanych formaŭ — heta płakańnie pra adsutnaść u biełarusaŭ «adzinstva», ad čaho, maŭlaŭ, i ŭsie našy biedy ciapierašnija. Voś było b adzinstva, uziali b my dy ŭsie čysta abjadnalisia — i tady praliŭsia b na nas dabradajny doždž, i prablemy ŭvadnačas raźviazalisia, jak by ich i nie było nikoli…

Prykoł u tym, što čaściej za ŭsio hetyja samyja narakańni pachodziać zusim nie ad «hałuboŭ miru», a ad ludziej ź vielmi bieskampramisnaj ułasnaj pazicyjaj, jakija pierad tym, jak płakacca pra adsutnaść adzinstva, bo «taki ŭžo narod čortaŭ», sami ščodra ablivajuć brudam svaich realnych i ŭjaŭnych apanientaŭ, pakidajučy vielmi vuzki kalidor dla taho, kab adpaviadać kryteryjam sapraŭdnaha biełarusa i hramadzianina. A paśla idzie zaklik — davajcie abjadnoŭvacca narešcie, tak vas i rastak, bo hinie kraina, i nacyja ź joj za kampaniju.

Ale ž pry lubym abjadnańni zaŭsiody ŭźnikaje pytańnie — na jakoj płatformie jano musić być?

Taja častka biełaruskaha hramadstva, jakaja apazicyjnaja režymu Łukašenki — jana ž vielmi nieadnarodnaja, i choć u roznych praporcyjach, ale ŭ joj pradstaŭlenaja ŭsia raznastajnaść hramadska-palityčnaha śpiektru — pravyja i levyja, kansiervatary i libierały, jeŭraintehratary i jeŭraskieptyki, vierniki i ateisty, abaroncy «tradycyjnych kaštoŭnaściaŭ» i baraćbity za roŭnaść usiaho i ŭsich, radykały i pamiarkoŭnyja, biełaruskamoŭnyja i ruskamoŭnyja, i h. d., i da t. p. Cełaje hramadstva, karaciej, u minijaciury.

I za što tady ŭsim razam zmahacca, abjadnaŭšysia? Kudy achvotna pojduć adnyja, nie zaciahnieš i na viaroŭcy inšych. Adpaviedna — uzajemnyja sprečki i niepaźbiežnyja raskoły.

Praŭda, jość adna fundamientalnaja kaštoŭnaść, jakaja ŭsich nas abjadnoŭvaje naturalnym čynam — heta niezaležnaja Biełaruś. Nakont hetaha to ja nie bačyŭ nikoli nijakich sprečak u našym kole, bolš taho — u hetym pytańni pahadžajemsia nie tolki my, ale i bolšaja častka łukašystaŭ. Možna skazać, što heta naš hałoŭny, kali nie adziny nacyjanalny kansensus.

To, značyć, heta i jość naturalnaja płatforma dla abjadnańnia, i spračacca niama pra što tady? Davajcie tady budziem na joj i źlivacca ŭ ekstazie?

Nibyta tak, ale nie zusim.

Bo kali adnosna samoj patreby niezaležnaj Biełarusi pradmietu dla dyskusii niama, to adnosna taho, jakoj heta Biełaruś maje ŭ pierśpiektyvie być, sprečak było, jość i, viadoma, budzie niamierana. I nie tolki (dy i nie stolki) pamiž łukašystami i nami, jak u nas pamiž saboj.

Prytym haračyja sprečki nie tolki pra toje, jakoj maje być budučaja Biełaruś, ale i pra toje, jakimi šlachami hetaj budučyni dasiahać.

I hetych sprečak nie treba bajacca ci saromiecca, bo jany całkam naturalnyja i niepaźbiežnyja. Tak było, jość i budzie ŭ absalutna lubym hramadstvie, i nie tolki padniavolnym. Poŭnaje adzinstva, jak toj kazaŭ, byvaje tolki na mohiłkach, a my ž žyvyja.

Ale sama pa sabie ideja volnaj i niezaležnaj Biełarusi jak adzinaja naturalnaja płatforma dla abjadnańnia niesumnienna ŭ peŭny čas svaju rolu adyhraje. Tolki čas toj nie admysłova kimści vyznačany i pradpisany, jon randomny. A nastanie jon u toj momant, kali adčynicca toje samaje akno mahčymaściaŭ, pra jakoje my ŭvieś čas havorym.

Kali mienavita toje akno adčynicca, nie viedaje ciapier nivodzin čałaviek u śviecie, i nie viercie tym, chto havoryć, što viedaje. Ale kali jano ŭsio ž adčynicca i prosta ŭ pavietry budzie raźlitaje adčuvańnie, što voś ciapier mahčymyja źmieny i treba ŭsim abjadnacca, kab hety šaniec pasprabavać skarystać — tady ŭsio, što siońnia vyklikaje haračyja i biasplonnyja sprečki, vyrašycca naturalnym čynam i amal usie (vyklučeńni, viadoma, buduć, ale naŭrad ci istotnyja) adzin da adnaho sami saboj paciahnucca, časova zabyŭšysia na roznahałośsi. My heta, zrešty, nazirali na ŭłasnyja vočy zusim niadaŭna, piać hadoŭ tamu. Nu, a da taho času buduć «razbrod i šatańni», inakš nijak.

U časy palityčnaha štylu (nie ŭvohule, a kankretna na našaj placoŭcy) niemahčyma prosta tak źbić raznamasny narod u adnu kuču — bo niama vidavočnaha abjekta prymianieńnia jahonaj kalektyŭnaj enierhii, akramia tolki bićcia hałavoj u ścienku. Hety praces taho-siaho, viadoma, taksama natchniaje, ale takich ludziej mizernaja mienšaść.

Adzinyja ž śfiery dziejnaści, dzie i ŭ ciapierašnich umovach sapraŭdy mahčymaje prynamsi adnosnaje adzinstva — heta śfiery adukacyi, kultury, pravaabarony, ŚMI i da taho padobnaje. I akurat tut u nas, viadoma, daloka nie ŭsio idealna, ale ŭsio ž taki, mnie zdajecca, nie tak i kiepska.

I vielmi važna, kab i nadalej mienavita hetyja śfiery pamienš palityzavalisia, a adpaviedna i traplali pad raskoły. Hetaha to dasiahnuć jakraz dastatkova realna. Choć, viadoma, taksama nie zaŭždy ŭdajecca. Usio ad ludziej zaležyć.

• 23
• 3
• 2
• 4
• 0
• 0
• 0
• 0