Какава пры сядзячай працы ратуе лепш за фітнэс? Нечаканыя вынікі даследавання

Мы праводзім седзячы ў сярэднім па 8—9 гадзін у дзень, а некаторыя — нават усе 12. Доўгае сядзенне шкодзіць нашым сасудам: яны становяцца менш эластычнымі, а ўнутраны пласт клетак — эндатэлій, які пакрывае сценкі сасудаў і адказвае за іх здароўе, — пачынае працаваць горш. Гэта павышае рызыку сардэчных захворванняў і высокага крывянога ціску нават сярод тых, хто рэгулярна займаецца спортам.

Навукоўцы выявілі, што ў маладых мужчын з выдатнай сардэчна-сасудзістай падрыхтоўкай пасля дзвюх гадзін сядзення ўзнікалі тыя ж праблемы з крывяноснымі сасудамі, што і ў іх менш падцягнутых аднагодкаў.

Выходзіць, што праблемы з сэрцам непазбежныя? На шчасце, нядаўна з’явілася новая надзея. Як піша Study Finds, група навукоўцаў з Бірмінгемскага ўніверсітэта вырашыла праверыць, ці могуць прадукты, багатыя на флаваноіды (рэчывы, якіх шмат у какаве), прадухіліць пагаршэнне працы сасудаў падчас доўгага сядзення.

Ідэя ўзнікла не выпадкова: апошнія дзесяцігоддзі навука паказала, што раслінныя паліфенолы, асабліва флаваноіды, зніжаюць рызыку сардэчна-сасудзістых захворванняў, паляпшаючы працу эндатэлію.

Калі фітнэс не мае значэння

У даследаванні прынялі ўдзел сорак маладых мужчын. Палова з іх мела пікавыя ўзроўні спажывання кіслароду (56 мілілітраў кіслароду ў хвіліну на кожны кілаграм сваёй вагі), характэрныя для людзей, якія рэгулярна бегаюць або ездзяць на ровары. Другая палова мела больш тыповы ўзровень фізічнай падрыхтоўкі — менш за 41 мілілітр на кілаграм.

Кожны ўдзельнік прайшоў дзве сесіі 2‑х гадзіннага сядзення з перапынкам не менш за тыдзень. Перад кожнай сесіяй яны выпівалі альбо какава-напой з высокім утрыманнем флаваноідаў (695 мг), альбо амаль ідэнтычны нізкафлаваноідны (усяго 5,6 мг).

Навукоўцы вымяралі, наколькі добра працуюць сасуды, выкарыстоўваючы метад, які называецца плынезалежнай дылатацыяй (ПЗД). Гэты тэст правярае, як артэрыі пашыраюцца пры павелічэнні крывацёку.

Пасля дзвюх гадзін бесперапыннага сядзення ва ўдзельнікаў, якія пілі нізкафлаваноідны напой, функцыя крывяносных сасудаў пагоршылася ў абедзвюх артэрыях (плечавой і сцегнавой), незалежна ад узроўню фізічнай падрыхтоўкі.

У плечавай артэрыі функцыя знізілася на 0,6% у высокападрыхтаваных і на 0,7% у менш фізічна падрыхтаваных мужчын у параўнанні з іх пачатковымі вымярэннямі. Сцегнавая артэрыя пацярпела яшчэ больш, знізіўшыся прыкладна на 1% у абедзвюх групах.

Гэтыя працэнты маюць вялікае значэнне: даследаванні паказваюць, што паляпшэнне паказчыка ПЗД на 1% зніжае рызыку сардэчных захворванняў як мінімум на 9%. Адпаведна, зніжэнне, выкліканае сядзеннем, можа істотна павысіць рызыку з цягам часу.

Як какава ўсё змяніла

Напой з флаваноідамі паказаў зусім іншую карціну. Удзельнікі, якія спажывалі высокафлаваноідную какаву перад сядзеннем, захавалі сваю пачатковую функцыю сасудаў у абедзвюх артэрыях на працягу дзвюх гадзін, не ўстаючы з месца. Замест таго, каб зніжацца, іх паказчыкі заставаліся стабільнымі ці нават трохі павялічваліся.

Флаваноіды какавы, відавочна, дзейнічаюць інакш, чым фізічная актыўнасць. У той час як перапынкі на хаду паляпшаюць функцыю сасудаў, паколькі рух павялічвае крывацёк, флаваноіды захавалі функцыю сасудаў без змены крывацёку. Гэта сведчыць аб тым, што яны працуюць на біяхімічным узроўні.

Як тлумачаць вучоныя, калі чалавек доўга сядзіць, крывяны ток у нагах запавольваецца, і сценкі сасудаў атрымліваюць менш механічнай стымуляцыі, якая падтрымлівае іх эластычнасць. З-за гэтага зніжаецца выпрацоўка аксіду азоту — малекулы, якая падтрымлівае здароўе сасудаў, перашкаджае ўтварэнню тромбаў і прыгнятае запаленчыя працэсы.

Флаваноіды, у тым ліку эпікатэхін, якія ёсць у какаве, павялічваюць выпрацоўку аксіду азоту і адначасова зніжаюць колькасць эндатэліну-1, рэчыва, якое прымушае сасуды звужацца. У выніку сасуды расслабляюцца, паляпшаецца крывацёк, зніжаецца ціск і пагроза запалення.

Доза флаваноідаў, выкарыстаная ў даследаванні (150 мг эпікатэхіну), адпавядае той, якую можна атрымаць з ежы. Падобную колькасць можа даць кубак напою з неапрацаванага какава-парашку, некаторыя віды цёмнага шакаладу, а таксама некалькі порцый зялёнага чаю, ягад або яблыкаў на працягу дня.

Але ёсць нюанс: крывяны ціск

Сітуацыя з крывяным ціскам была больш трывожнай. Сядзенне павысіла дыясталічны ціск (ніжні паказчык) на 2,4 да 5,8 мм іртутнага слупка ва ўсіх удзельнікаў. Гэта павелічэнне адбылося незалежна ад спажывання флаваноідаў або ўзроўню фізічнай падрыхтоўкі.

Флаваноіды не змаглі прадухіліць гэтыя скачкі ціску, што сведчыць аб тым, што іх карысць распаўсюджваецца толькі на некаторыя аспекты здароўя сасудаў. Даследчыкі мяркуюць, што для абароны ад павышэння ціску падчас сядзення можа спатрэбіцца прыём дабавак не гадзінамі, а тыднямі.

Высновы для рэальнага жыцця

Той факт, што фітнэс не абараняе ад вострага пашкоджання сасудаў, мае значэнне для нашага ўяўлення пра здароўе. Фізічныя практыкаванні застаюцца важнымі для агульнага здароўя сэрца і даўгалецця, але даныя паказваюць, што нават спартсмены не могуць пазбегнуць негатыўных наступстваў доўгага сядзення.

Для тых, хто сядзіць шэсць і больш гадзін штодня, спалучэнне перапынкаў для руху са спажываннем флаваноідаў можа даць больш абароны, чым любы з гэтых падыходаў паасобку.

Аднак злоўжываць какавай не рэкамендуецца. Гэты напой высокакаларыйны, асабліва з цукрам, а высокія дозы флаваноідаў могуць мець пабочныя дзеянні.

• 1
• 0
• 1
• 0
• 2
• 1
• 0
• 2