Historyja1919

Iraničnaja archiŭnaja znachodka: malitva, jakaja nie źbierahła hałoŭnaha ateista Vialikaha Kniastva Litoŭskaha ad vohnišča

Histaryčny zapis, vykanany pryhožym starabiełaruskim piśmom, z ulikam zhadanaj u im asoby, za jakuju malilisia ŭ pravasłaŭnym manastyry, siońnia vyhladaje jak histaryčny aniekdot. 

Pamiańnik, u jakim zhadvajecca budučy viadomy ateist Kazimir Łyščynski. Fota: fejsbuk Dzianisa Lisiejčykava

Historyk i archivist Dzianis Lisiejčykaŭ apublikavaŭ u sacsietkach zapis z pamiańnika Supraslskaha manastyra, u jakim značycca Kazimir Łyščynski, samy viadomy ateist Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, jaki papłaciŭsia žyćciom za svaje pohlady. 

Pamiańnikom nazyvajecca śpis ź pieralikam imionaŭ ludziej, jakich paminajuć u čas nabaženstva. Pryhožy, kalihrafična aformleny zapis, vykanany čyrvonym i čornym atramantam, datujecca 1643 hodam, kali Kaziku Łyščynskamu było kala 10 hadoŭ, ale paznačany jon jak «mładieniec» — tak tady nazyvali nie tolki niemaŭlataŭ, ale i junakoŭ.

Jaho baćka, Hieranim Kazimir Łyščynski, zhadany ŭ pačatku pamiańnika jak starejšy ŭ vialikim siamiejstvie, byŭ bieraściejskim hrodskim sudździom i pačaŭ svaju karjeru jak pisar u tym ža sudzie. Paśla jon pajšoŭ na pavyšeńnie i zaniaŭ pasadu ziemskaha padsudka.

Sam Kazimir Łyščynski spačatku ŭstupiŭ u orden jezuitaŭ, prajšoŭ teałahičnyja študyi, ale ŭrešcie vyjšaŭ z ordena ŭ 1666 hodzie i faktyčna paŭtaryŭ karjerny šlach baćki: u 1680 hodzie staŭ sudździoj hrodskaha suda, a ŭ 1682-m byŭ abrany ziemskim padsudkam. 

Pakinuŭšy orden jezuitaŭ, Łyščynski napisaŭ abjomny traktat na 530 staronak, jaki nazvaŭ «Ab nieisnavańni Boha», ad jakoha zachavałasia ŭsiaho piać frahmientaŭ.

Kazimir Łyščynski

U 1688 hodzie Kazimir Łyščynski pa danosie bieraściejskaha stolnika byŭ aryštavany i abvinavačany ŭ ateiźmie. U jaho domie byli znojdzieny tvory, u jakich admaŭlałasia isnavańnie Boha. Sud pryznaŭ Łyščynskaha vinavatym i pastanaviŭ vyvieści jaho z horada i spalić na vohniščy razam ź jaho tvoram u rukach. Ale paśla zvarotu dvuch biskupaŭ i samoha abvinavačanaha da karala, spaleńnie žyŭcom było zamieniena na adsiačeńnie hałavy. 

Prysud byŭ pryviedzieny ŭ vykanańnie 30 sakavika 1699 hoda: Łyščynski sam spaliŭ svoj rukapis, paśla čaho jamu adsiekli hałavu, trup vyvieźli za horad, dzie spalili, a popieł, źmieščany ŭ snarad, strelili ŭ bok Turcyi.

Łyščynskija byli ryma-katolikami, i choć dziŭna vyhladaje, što ich zhadvajuć u pamiańniku pravasłaŭnaha Supraslskaha manastyra, ale heta naturalna tłumačycca tym, što jany achviaravali srodki nie tolki na katalickija chramy, ale i na pravasłaŭnyja dy ŭnijackija śviatyni. U tastamiencie baćki, Hieranima Łyščynskaha, zhadvajecca jak minimum dziesiać takich achviaravańniaŭ.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary19

  • byvaje
    16.03.2025
    Žvir, heta ciemra ŭ kožnym čałavieku
  • Žvir
    16.03.2025
    byvaje, nie.
  • Ale jon taki dakazaŭ
    16.03.2025
    prosta ŭłasnaj śmierciu dakazaŭ, što boha nie isnuje, kali mahčcma pakarańnie za dumki - to značycca jon mieŭ racyju...

Ciapier čytajuć

Bieśpiłotnik, jaki ŭpaŭ u Minsku, prylacieŭ z boku Barysava — šmatlikija śviedčańni14

Bieśpiłotnik, jaki ŭpaŭ u Minsku, prylacieŭ z boku Barysava — šmatlikija śviedčańni

Usie naviny →
Usie naviny

Žychar Łatvii jechaŭ u Biełaruś i paznajomiŭsia z umovami biełaruskaha izalatara dla palityčnych

Ataka biełaruskich kibierpartyzanaŭ naniesła «Aerafłotu» škodu na 10—50 miljonaŭ dalaraŭ10

U Polščy zatrymanyja 32 čałavieki za supracoŭnictva z rasijskimi śpiecsłužbami. Siarod ich jość i biełarusy4

Pra dalar, tańniejšy za try rubli, možna zabycca? Što adbyvajecca z kursam3

Haradziency ŭ adnym miescy zrezali adrazu 114 baravikoŭ1

Anarchisty sfarmulavali čatyry punkty, jakija pavinien vykanać Stryžak, kab vyrašyć kanflikt56

«Prystroić hrošy, kab pracavali». Sumnaja historyja kaviarni, jakaja «nie ŭźlacieła»4

Łukašenka buduje sakretny zavod pa vytvorčaści dronaŭ u Minsku7

SK apublikavaŭ videazapis padzieńnia bieśpiłotnika ŭ Minsku. Na abłomkach pakazali ŭkrainskija nadpisy45

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Bieśpiłotnik, jaki ŭpaŭ u Minsku, prylacieŭ z boku Barysava — šmatlikija śviedčańni14

Bieśpiłotnik, jaki ŭpaŭ u Minsku, prylacieŭ z boku Barysava — šmatlikija śviedčańni

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić