Як гарачая ванна. Сусветны акіян пабіў тэмпературны рэкорд усіх часоў, і гэта толькі пачатак
Лета 2023 года б'е адзін кліматычны рэкорд за другім. Спачатку надзвычайна цёплы чэрвень, потым самы гарачы месяц за ўсю гісторыю назіранняў — ліпень. Жніўню хапіла аднаго дня, каб быў пабіты чарговы рэкорд, піша Бі-бі-сі.
Сярэднядзённая тэмпература паверхні Сусветнага акіяна 1 жніўня паднялася да 20,96°C, паводле даных Еўрапейскага цэнтра кліматычных назіранняў Copernicus.
Гэта не толькі вышэй за папярэдні рэкорд 2016 года — самага цёплага ў гісторыі чалавецтва, але і значна вышэй за тэмпературы, уласцівыя сезону.
Бо звычайна Сусветны акіян праграваецца да сакавіка. Менавіта ў сакавіку 2016 года быў зафіксаваны папярэдні пік у 20,95°C.
«Усё гэта вельмі трывожна. Пры такіх тэмпературах у жніўні, што ж будзе ў сакавіку», — сказала Саманта Бёрджэс, адна з навукоўцаў у цэнтры Каперніка.
Змяненне клімату, выкліканае чалавекам, прывяло да таго, што з сярэдзіны красавіка сярэдняя тэмпература паверхні мора на планеце значна перавышае норму, а лядовы полаг акіяна ў Арктыцы і Антарктыцы скарачаецца хутчэй за звычайнае.
Усё гэта адбываецца яшчэ да таго, як у поўнай меры выявіцца набіраючы сілу феномен Эль-Ніньё — павышэнне тэмпературы паверхневых вод у Ціхім акіяне.
«Палохае хуткасць, з якой усё мяняецца», — сказаў прафесар Майк Бероўз, які вывучае мора ля берагоў Шатландыі.
Акіян мае ключавое значэнне для клімату, паколькі пакрывае больш за 70% паверхні Зямлі і абсарбуе 90% глабальнага пацяплення апошніх дзесяцігоддзяў. На глыбіні ўсяго некалькі дзясяткаў метраў захоўваецца столькі ж цяпла, колькі ва ўсёй атмасферы Зямлі.
Чым цяплейшы акіян, тым ніжэйшая яго здольнасць паглынаць энергію і згладжваць павышэнне тэмператур на планеце ў цэлым.
«Гарачая ванна»
Нагрэты акіян змяняе не толькі атмасферу — вецер, ападкі, тэмпературу паветра — але і прыводзіць да збояў у падводнай экасістэме.
«Заходзіш у ваду, як у гарачую ванну, — дзеліцца ўражаннямі аб назіраннях за Мексіканскім залівам Кэтрын Леснескі з Нацыянальнага ўпраўлення акіянічных і атмасферных даследаванняў ЗША (NOAA). — На плыткіх рыфах ля берагоў Фларыды каралы масава трацяць колер, а многія ўжо загінулі».
На мінулым тыдні мора ля берагоў Фларыды прагрэлася да 38,44°C. Сезонная норма для гэтых вод, паводле даных NOAA, — ад 23° да 31°C.
Рэкорды пабітыя не толькі ў Мексіканскім заліве, але і ў Міжземнамор'і і нават Паўночнай Атлантыцы. На пляжах Вялікабрытаніі вада ў чэрвені была на 3-5°C цяплей за норму.
«Марскія цеплавыя хвалі здараюцца ў самых незвычайных месцах», — кажа Саманта Бёрджэс з цэнтра Каперніка.
Прычына даўно вядомая — выкіды парніковых газаў у атмасферу награваюць планету. Акіян часова абсарбуе гэтую энергію, але яна нікуды не знікае.
«Чым больш спальваецца выкапнёвага паліва, тым больш залішняга цяпла паглынае акіян. А значыць, тым больш часу спатрэбіцца, каб стабілізаваць яго і вярнуць да ранейшага стану», — сказала Бёрджэс.
Далей будзе толькі горш. Эль-Ніньё яшчэ не праявіўся ў поўную сілу. Традыцыйна ён фармуецца бліжэй да восені і прыводзіць да пацяплення на наступны год.
У чаканні Эль-Ніньё, адказнага за гістарычны тэмпературны рэкорд у 2016 годзе, Сусветная метэаралагічная арганізацыя ААН абнавіла пяцігадовы прагноз і з верагоднасцю 98% паабяцала, што сярэдняя тэмпература ў 2023-2027 гадах акажацца вышэйшай, чым у мінулай пяцігодцы, а рэкорд 2016 года будзе пабіты.
Фатограф-агент з двума пашпартамі здымае беларусаў і іх мерапрыемствы ў Варшаве13
Каментары