Hłabalny zruch u katalictvie: u Indyi bolš sieminaryj, čym u Italii, a ksiandzy na padmienu pryjazdžajuć u Jeŭropu z Afryki

Z 1970 hoda kolkaść katalikoŭ u śviecie padvoiłasia, a voś kolkaść śviataroŭ, naadvarot, źmienšyłasia. Starejšaje pakaleńnie ksiandzoŭ adychodzić, a maładych, hatovych ich zamianić, katastrafična nie chapaje. U vyniku niekatoryja parafii zastajucca biez pastyra. Pa ŭsioj Jeŭropie — u histaryčnym sercy Kaścioła, jakoje stahodździami rychtavała misijanieraŭ dla ŭsiaho śvietu, — sieminaryi začyniajucca abo abjadnoŭvajucca.

Naprykład, sieminaryja Śviatoha Patryka niepadalok ad Dublina (Irłandyja), niekali najbujniejšaja ŭ śviecie, raźličanaja na 500 studentaŭ, ciapier prymaje ŭ siarednim tolki 15 novych sieminarystaŭ u hod. 130‑hadovaja sieminaryja Śviatoha Jana ŭ Anhlii była začyniena ŭ 2021 hodzie paśla taho, jak nie atrymała nivodnaha novaha abituryjenta. Padobnaja tendencyja nazirajecca i ŭ Italii, dzie sieminaryja ŭ Vieniehona, raźličanaja na 600 sieminarystaŭ, siońnia navučaje ŭsiaho 54.

Rezkaje źnižeńnie kolkaści maładych ludziej, jakija žadajuć stać ksiandzami, praciahvajecca ŭžo nie pieršaje dziesiacihodździe, a pandemija tolki paskoryła hety praces. U hłabalnym maštabie z 2011 pa 2023 hod kolkaść sieminarystaŭ skaraciłasia prykładna na 14 000 čałaviek — da 106 495.

Pavialičyć

Čamu maładyja ludzi bolš nie iduć u ksiandzy?

Na pohlad WSJ, hety kryzis maje niekalki hłybinnych pryčyn, jakija ŭzajemna ŭzmacniajuć adna adnu.

U minułym śviatarstva było nie tolki duchoŭnym paklikańniem, ale i šancam atrymać adukacyju i pažyćciovuju pracu ŭ hramadstvie, dzie mnohija byli niepiśmiennymi i biednymi. Mieć ksiandza ŭ siamji ličyłasia honaram.

Siońnia ŭsio źmianiłasia. Siekularyzacyja, hučnyja skandały, ciažkaści celibatu i šyrokija karjernyja mahčymaści ŭ śvieckim žyćci, — usio heta adšturchoŭvaje maładych ludziej ad relihijnaha šlachu.

Da taho ž, padzieńnie naradžalnaści ŭ Jeŭropie aznačaje, što siemji, asabliva kali ŭ ich adzinaje dzicia, radziej zaachvočvajuć synoŭ stanavicca śviatarami.

«Kali ty jedzieš u mietro ŭ kałaratcy, ludzi mohuć naŭmysna vyłajacca tabie ŭśled», —

raspaviadaje 29‑hadovy Andrea Śvič, jaki vučycca na šostym, apošnim kursie sieminaryi ŭ Vieniehona. Dziela śviatarstva jon pakinuŭ karjeru fizijaterapieŭta i dziaŭčynu. Jaho siostry nie ŭchvalili taki vybar. Adnak Andrea bačyć u hetym i stanoŭčy bok: «Siońnia nichto nie stanovicca ksiandzom dziela zarobku ci sacyjalnaha statusu».

Z 20 sieminarystaŭ, jakija pastupili razam ź im, vosiem užo syšli.

Adzin na ŭsich

Dla Kaścioła niedachop paklikańniaŭ aznačaje, što tyja, chto ŭsio ž adkazvaje na Božy zaklik, vymušany rabić bolš, majučy mienš resursaŭ.

U kaściole Śviatoha Patryka ŭ Biełfaście (Paŭnočnaja Irłandyja) ksiondz Judžyn O'Nił ciapier adziny śviatar — upieršyniu za dva stahodździ isnavańnia parafii. Jašče ŭ pačatku 1990‑ch u jaho dyjacezii było bolš za 200 ksiandzoŭ. Ciapier — usiaho 27.

Pavialičyć

Niedachop ludziej aznačaje mienš času na dušpastyrskuju apieku. Raniej śviatary naviedvali chvorych i pažyłych parafijan doma raz na miesiac. Potym — raz na dva miesiacy, zatym — raz na kvartał. «Ciapier navat heta dla mianie niemahčyma», — pryznajecca ksiondz O'Nił.

Heta, u svaju čarhu, pryvodzić da transfarmacyi samoj roli ksiandza. Jak adznačaje sam O'Nił, jon vymušany pierachodzić ad madeli «vykanaŭcy ŭsiaho» da roli «arhanizatara» abo «kaardynatara», jaki aktyŭna pryciahvaje śvieckich viernikaŭ da słužeńnia ŭ parafii.

Na dumku ksiandza O'Niła, budučynia śviatarstva ŭ Jeŭropie — za śviatarami ź inšych kantynientaŭ. Kali jon letam byŭ u adpačynku, jaho zamianiaŭ ksiondz, jaki prylacieŭ z Uhandy. «Raniej Irłandyja pasyłała śviataroŭ pa ŭsim śviecie. Ciapier jany pavinny pryjazdžać siudy», — robić vysnovu jon.

Novy centr hravitacyi Kaścioła

Usio bolšaja zaležnaść Kaścioła ad śviataroŭ z Łacinskaj Amieryki, Afryki i Azii aznačaje histaryčny zruch. Pavodle źviestak Vatykana, u Demakratyčnaj Respublicy Konha ciapier bolš sieminaryj, čym u Polščy, a ŭ Indyi — bolš, čym u Italii. A na niadaŭnim papskim kankłavie jeŭrapiejskija kardynały ŭpieršyniu apynulisia ŭ mienšaści.

Ale pa miery rostu ŭzroŭniu žyćcia ŭ inšych častkach śvietu kolkaść sieminarystaŭ pačynaje źnižacca i tam. U 2023 hodzie kolkaść paklikańniaŭ u sieminaryi skaraciłasia na 1,3% u Amierycy i na 4,2% u Azii. Afryka, adziny rehijon z rostam kolkaści sieminarystaŭ, vyrasła ŭsiaho na 1,1%.

Pavialičyć

Na Filipinach, u adnym z bastyjonaŭ azijackaha katalicyzmu, užo zaniepakojenyja tym, što moładź hublaje cikavaść da śviatarstva.

«Kankurencyja z boku sacyjalnych sietak i inšych pryjarytetaŭ vielmi vysokaja», — kažuć miascovyja biskupy.

Tym nie mienš, zaležnaść Kaścioła ad hłabalnaha Poŭdnia budzie tolki raści. Adna z hałoŭnych «kuźniaŭ kadraŭ» — nievialiki horad Ledalera na vostravie Fłores va ŭschodniaj Indaniezii. Heta adzin z samych biednych rehijonaŭ krainy, i mahčymaściej dla pracy tut niašmat. Mnohija maładyja ludzi hatovyja admovicca ad śvieckich zadavalnieńniaŭ, kab stać misijanierami za miažoj.

«My pryjazdžajem u Jeŭropu, kab viarnuć vieru, jakuju jeŭrapiejcy kaliści prynieśli nam», — kaža sieminaryst Łuis Dyjeha Lika, jaki spadziajecca stać misijanieram u Italii.

Adnak, jak adznačajuć aŭtary, taki šlach źviazany z surjoznymi vyklikami: kulturnaj adaptacyjaj, nieabchodnaściu vyvučać novyja movy i sutyknieńniem ź nieznajomymi dušpastyrskimi prablemami, nieviadomymi na jaho radzimie: biazdomnaściu, narkamanijaj, hłybokaj adzinotaj ludziej u bahatym hramadstvie. Choć hety hłabalny zruch i źjaŭlajecca adzinym sposabam padtrymać žyćcio mnohich parafij na Zachadzie, jon nie źjaŭlajecca panacejaj.

Pavialičyć

Na fonie hetaha Papa Leŭ XIV zaklikaŭ viernikaŭ rabić bolš dla pryciahnieńnia moładzi ŭ Kaścioł. Jon robić svoj uniosak: hetym letam pantyfik prymaŭ u Vatykanie katalickich upłyvovych asob z sacyjalnych sietak i ŭdzielničaŭ u Suśvietnych dniach moładzi, jakija naviedali kala miljona padletkaŭ i maładych ludziej.

Niadaŭna ŭ Vatykanie byŭ kananizavavany pieršy katalicki śviaty z pakaleńnia milenijałaŭ — Karł Akucis, padletak, jaki vykarystoŭvaŭ internet dla jevanhielizacyi. Hety krok razhladajecca jak sproba źviarnucca da moładzi na zrazumiełaj joj movie.

• 2
• 0
• 1
• 0
• 2
• 5
• 0
• 0