У Расіі выявілі патаемны вайсковы бюджэт на $250 мільярдаў

Паводле ацэнкі Кенэдзі, у дадатак да 22 трлн рублёў (каля $215 млрд), якія на артыкул «Нацыянальная абарона» выдзеліў федэральны бюджэт Расіі, яшчэ каля 25 трлн рублёў ($249 млрд) на вайсковыя патрэбы пайшло праз расійскія банкі, якія актыўна крэдытавалі прадпрыемствы ВПК, пераведзеныя ў трохзменны рэжым для зборкі танкаў, снарадаў і ракет.

Кенэдзі звяртае ўвагу на тое, што з сярэдзіны 2022 года аб'ёмы карпаратыўнага крэдытавання ў Расіі ўзляцелі на беспрэцэдэнтныя 71%, або каля $450 млрд у грашовым выражэнні. З 50% да 60% гэтых пазык дасталася звязаным з абаронай галінам, сцвярджае эксперт са спасылкай на галіновую статыстыку Цэнтрабанка.

«Гэта крэдыты, якія дзяржава прымусіла банкі выдзеліць у асноўным некрэдытаздольным прадпрыемствам АПК на льготных умовах. У выніку пазабюджэтнае фінансаванне [вайны] практычна зраўнялася з плынямі, якія ішлі праз федэральны бюджэт», — піша Кенэдзі.

Памер «патаемнага» вайсковага бюджэту Крамля, як вынікае з ацэнак эксперта, мог скласці ў сярэднім каля $83 млрд у год, або каля $228 млн у дзень, а сумарна за тры гады практычна зраўняўся з незамарожанай часткай рэзерваў Цэнтрабанка РФ (крыху больш за $300 млрд) і перавысіў гадавы ВУП такіх краін, як Грэцыя ($238 млрд), Катар ($235 млрд) або Венгрыя ($212 млрд). Гэта стварала ілюзію ўстойлівасці вайсковай машыны Расіі і схем яе фінансавання, мяркуе Кенэдзі.

Аналагічную пазабюджэтную схему Крэмль ужо выкарыстаў раней, хоць і ў меншых маштабах, нагадвае эксперт: праз ільготныя банкаўскія крэдыты ў 2010-я гады фінансавалася гіганцкая дзяржпраграма ўзбраенняў коштам 20 трлн рублёў, у рамках якой прэзідэнту Уладзіміру Пуціну абяцалі паставіць у войскі дывізіёны танкаў «Армата», 600 самалётаў і тысячы верталётаў, павялічыўшы долю сучасных узбраенняў у войску да 70%.

Тады дасягненні ВПК засталіся толькі на паперы, а ўраду прыйшлося спісаць крэдыты абаронным заводам на сотні мільярдаў рублёў. Гэтая сітуацыя можа паўтарыцца зноў, але ўжо ў куды большым маштабе, лічыць Кенэдзі.

Выдача пазык неплацежаздольным прадпрыемствам ВПК стварае «перадумовы для сістэмнага крэдытнага крызісу» ў Расіі», піша ён: у канчатковым выніку дзяржаве, магчыма, прыйдзецца ратаваць як самі абаронныя заводы, так і банкі, якія іх крэдытавалі.

Акрамя таго, працягвае Кэнэдзі, напампоўка сектара ВПК грашыма ўжо стала галоўнай прычынай разгону інфляцыі, на які ЦБ РФ адрэагаваў павышэннем працэнтнай стаўкі да 21% — узроўню, якога эканоміка не бачыла з пачатку 2000-х.

Усё гэта, падкрэслівае эксперт, дае Захаду дадатковыя рычагі ўплыву на Уладзіміра Пуціна, які знаходзіцца перад цяжкай дылемай: чым даўжэй ён адкладае пачатак перамоў па Украіне, тым большая рызыка, што раптоўны банкаўскі крызіс можа рэзка аслабіць яго перамоўныя пазіцыі.

У бюджэт 2025 года расійскі ўрад заклаў далейшы рост абаронных выдаткаў — на 22%, да 13,2 трлн рублёў (каля $130 млрд). Летась на артыкул «Нацыянальная абарона» было закладзена 10,8 трлн рублёў ($106 млрд), у 2023 годзе — 6,8 трлн ($67 млрд), а ў 2022-м — 4,7 трлн ($46 млрд).

• 8
• 1
• 8
• 0
• 2
• 0
• 1
• 0