Mnohija z nas imknucca kampiensavać niedasypańnie budnych dzion za košt doŭhaha snu ŭ vychodnyja. Heta stała abjektam daśledavańnia navukoŭcaŭ.
Vučonyja praciahvajuć pravodzić daśledavańni taho, jak praciahłaść i rehularnaść snu ŭpłyvaje na naša zdaroŭje. Pry hetym źviartajecca ŭvaha i na son u vychadnyja dni.
Adno ź niadaŭnich daśledavańniaŭ vučonych z kitajskaha Centralna-Paŭdniovaha ŭniviersiteta pakazała, što dadatkovy son u vychadnyja (na adnu-dźvie hadziny daŭžejšy za zvyčajny) źmianšaje imaviernaść źjaŭleńnia depresiŭnych simptomaŭ na 46%.
Daśledčyki praanalizavali danyja kala 8 tysiač čałaviek, jakija adkazvali na pytańni pra svoj režym snu i najaŭnaść simptomaŭ depresii. Jany vyjavili, što amal pałova tych, chto daŭžej spaŭ u vychadnyja, radziej sutykałasia z prykmietami depresiŭnaha stanu. Hety efiekt byŭ asabliva zaŭvažny ŭ ludziej, jakija ŭ budnyja dni spali šeść hadzin ci mienš.
Ź inšaha boku, navukoŭcy nie razhladajuć hety mietad jak univiersalnaje vyrašeńnie prablemy niedasypańnia, bo doŭhi son u vychadnyja moža pryvieści da zbojaŭ u cyrkadnych rytmach, z-za čaho zasynać u niadzielu stanovicca składaniej, a pračynacca ŭ paniadziełak — jašče ciažej.
Akramia taho, inšyja daśledavańni pakazali, što rehularnaje «dasypańnie» pa ranicach u vychadnyja moža być źviazana z pavyšanaj ryzykaj dyjabietu, atłuścieńnia i chvarob serca.
Ekśpierty sychodziacca ŭ mierkavańni, što najlepšy sposab zachavać zdaroŭje — padtrymlivać stabilny režym snu, spać ad siami da dzieviaci hadzin kožnuju noč i nie dapuskać mocnaha niedasypańnia ŭ budni.
Kali vy nie možacie vyspacca ŭ pracoŭnyja dni, lepš nie kampiensavać niedasypańnie doŭhim načnym snom u vychadnyja, a pasprabavać karotki dzionny son (20-30 chvilin). Heta dapamoža adnavić siły i źmienšyć nahruzku na serca bieź niehatyŭnych nastupstvaŭ.
Pra karyść dzionnaha snu ŭ vychadnyja śviedčać vyniki daśledavańnia kitajskich vučonych, jakija na praciahu 15 hadoŭ analizavali danyja z Brytanskaha bijabanka pra son 91 tysiačy čałaviek, kab adsačyć jaho suviaź z sardečnaj niedastatkovaściu, infarktami, arytmijaj i insultami. Kala 20 tysiač ź ich byli kłasifikavanyja jak tyja, chto adčuvaje deficyt snu, bo spali ŭ siarednim mienš za siem hadzin u sutki.
Vyniki pakazali, što dzionny son u volnyja ad pracy dni moža istotna źnizić ryzyku sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ. Praciahłaje nazirańnie za ŭdzielnikami daśledavańnia pakazała, što ŭ tych, chto rehularna dazvalaŭ sabie spańnio pa vychadnych, ryzyka sardečna-sasudzistych chvarob źnižałasia na 19%. Asabliva heta tyčyłasia ludziej, jakija ŭ budni spali mienš za naležnuju normu.
Tak što amataram daŭžej paspać u vychadnyja varta pierahledzieć svaje zvyčki: kali žadajecca adpačyć, lepš zrabić heta dniom, a nie spać da abiedu.
«Ja byŭ suprać, kab mianie mianiali na 20 rasijskich vajskoŭcaŭ. Nie zmoh by hladzieć u vočy ludziam, syny jakich siadziać»: pieršaje intervju eks-mera Chiersona
Kamientary