Piša Pavieł Sieviaryniec.
- Mudraść kliča na vulicach,
Na płoščach uznosić svoj hołas.
Vysłoŭi Sałamonavy 1:20
Płoščy ŭ Pružanach pustyja. Pierad rajvykankamam — čorny čyhunny stod Lenina, plac pierad Domam kultury, zabrukavany kaliści na dažynki, uvohule hoły. Jak hetyja płoščy nazyvajucca, nieviadoma. Pytaŭ ludziej — paciskajuć plačyma. Šukaŭ na mapach — biezvynikova. Pustyja płoščy bieź imionaŭ.
Va ŭsioj Jeŭropie centralnaja płošča — heta śviatoje śviatych. Na sabornych i ratušnych płoščach stalicaŭ dy miastečak skroź kaścioły, kirchi, cerkvy. «Bo tam, dzie dvoje ci troje źbiarucca ŭ imia Majo, tam i Ja siarod ich», — kaža Isus. I jana dahetul adčuvajecca na jeŭrapiejskich płoščach, zacichłaja — tolki prysłuchacca! — prysutnaść Božaja.
U Pružanach śviatyja miescy z savieckich časoŭ pustyja.Abapał hałoŭnaha placu — Pałac kultury, cyrulnia, apteka i kramy, kramy, kramy. Serca horada, atłuściełaje ad spažyviectva i hułkaje, by baraban. Tolki šnurujuć ludzi — z kramaŭ u apteku, z cyrulni na kirmaš. Taropka šorchajuć padešvy (chutčej, chutčej praz hetaje niajomkaje maŭčańnie) dy cikajuć abcasiki. Praniźliva, jak hadzińnik — tak, byccam čahości mocna čakaješ.
Dvaccać hadoŭ tamu vierniki na biełaruskich vulicach patrabavali viarnuć chramy. Siońnia na minskich płoščach vierniki, jakim addali chramy, molacca za viartańnie ludziej.
Štodzionnaja malitva za palitviaźniaŭ na płoščy Niezaležnaści, la Čyrvonaha kaścioła tryvaje ŭžo amal hod. U studzieni 2011 jaje pačynali žančyny, viadomyja ŭsiamu minskamu ruchu jak «Chor imia Zianona Paźniaka» — Nina Bahinskaja, Leta Justynovič, Viera Ciciankova, matula vyklučanaj z univiersiteta pres-sakratarki Maładoha Frontu Tani Šapućki Hanna…
Tut ža — mama lidara niefarmalnaj moładzi Andreja Kima Taćciana, mama aryštavanaha razam z Daškievičam maładafrontaŭca Eduarda Łobava Maryna, mama Viačasłava Siŭčyka, jaki ciapier hurtuje biełaruski ruch va Ukrainie, spadarynia Halina, mama Mikity Lichavida Alena, matula Andreja Sańnikava Ała… Ludzi čytajuć «Ojča naš» i Bibliju, śpiavajuć «Mahutny Boža», pajmienna zhadvajuć palitviaźniaŭ, pa čarzie vykazvajuć kožny svoj bol — i choram: «Prosim Ciabie, Hospadzie!» Ludzi vychodziać na Kastryčnickuju i prachodziać z malitvaj toj šlach, jaki hod tamu prajšli dziasiatki tysiačaŭ manifiestantaŭ.
Užo ŭletku malitvu padchapili ŭ vialikich haradach.Viciebskaja malitva — štopiatnicy na bierazie Dźviny, la Jefrasińnieŭskaha kryža pierad Uśpienskim saboram; Haradzienskaja — la Pietrapaŭłaŭskaj carkvy; homielskaja — la pomnika Kiryłu Turaŭskamu; bieraściejskaja — la haradskoha kaścioła…
Malitva na płoščy — mocnaja reč. Ale adrazu ŭskipajuć sprečki — u cerkvach i na forumach. «Ty ž, kali molišsia, zajdzi ŭ pakoj tvoj i, začyniŭšy dźviery tvaje, pamalisia Ajcu tvajmu, Jaki ŭ tajnaści; i Ajciec tvoj, Jaki bačyć u tajnaści, addaść tabie najavie» (Maćvieja 6:6). Tak, heta praviła. Ale jość i vyklučeńni — kali mudraści čas uznosić svoj hołas na płoščach.
Isus šmat maliŭsia publična — zhadajma jerusalimskija vulicy ci cud z chlabami. Dziei apostalskija poŭnyja malitvaŭ na płoščach. Śviaty Stefan maliŭsia navat siarod tych, chto zabivaŭ jaho kamianiami.
Jurydyčna malitva — heta padstava dla Boha ŭmiašacca ŭ naša žyćcio.Dajučy čałavieku volnuju volu, tvorca daŭ jamu i sposab dazvolić dziejničać praz čałavieka Bohu.
Šatłandcy kažuć: «Adnojčy Džon Noks zajšoŭ u svaju spalniu pamalicca. Tak pačałasia historyja Šatłandyi». Džon Noks, vialiki kazańnik ChVI st., čyjoj malitvy karaleva Maryja Ściuart «bajałasia bolej, čym usich armijaŭ śvietu», zaklikaŭ narod da malitvaŭ na vulicach Edynburha — i jevanhielskaja Refarmacyja zbudavała Šatłandyju jak krainu.
«Kažy, kažy, nie zmaŭkaj!» — ciarebić doktar chvoraha, jaki źviedaŭ mocny šok. Kali toj zmoŭknie — moža pamierci. Kali narod pierastaje razmaŭlać z Boham — jon pamiraje.
Vy źviartali ŭvahu, jak molacca biełarusy? Zasiarodžana, u padłohu, u dałoni, «pierad saboj». Navat u chramach i malitoŭnych damach, navat kali carkva poŭnaja, za redkimi vyklučeńniami — paasobku. U hetym sensie šmatkanfiesijnaja malitva na płoščy, dzie vierniki biarucca za ruki i choram pieraličvajuć imiony tych, chto pakutuje za ŭsich, — jadnańnie biełarusaŭ pierad Boham.
My, jakija śviatkujem naradžeńnie Chrysta dvojčy na hod, zaraz musim skazać svajo słova. Biełaruś naradžajecca na płoščach — u malitvie. Na pačatku było Słova…
Jakoje?.. «Revalucyja»? «Svaboda»? «Dabrabyt»?
Tyja, chto cytujuć, zvyčajna zabyvajucca praciah:
«Na pačatku było Słova, i Słova było ŭ Boha, i Słova było Boh».
(Jana 1:1)
Hladzi jašče:Biełaruskaja hłybinia. Uśmieška Vaśkoviča
Biełaruskaja hłybinia. Paparać-ludzi
Biełaruskaja hłybinia. Šeśćsot tamoŭ Krašeŭskaha
Biełaruskaja hłybinia. Karani ŭ kryvi
Biełaruskaja hłybinia. Pad sercam Jeŭropy
Biełaruskaja hłybinia. Siem synoŭ Jova
Biełaruskaja hłybinia. Častka I
Biełaruskaja hłybinia. Kamienda
Na abiedzie Łukašenki i Si Czińpina prysutničała i adzinaja dačka kitajskaha lidara11
Kamientary