Biełaruskaja hłybinia. Viskuli

Isus spytaŭsia jaho:
jak tvajo imia?
Toj skazaŭ: «Lehijon»,
bo šmat demanaŭ
uvajšło ŭ jaho.
Łuki 8:30

Druzły ŭschodni čałaviek z čornymi vačyma kuplaje ŭ nas na składzie ŭ Kuplinie žaleźzie.

— Hieroj, — cichieńka pichaje mianie łokciem hałoŭny inžynier Maksimavič, — vajavaŭ u Prybałtycy, Juhasłavii, Čačni…

— Što, praŭda? — pytajusia.

— Nu.

— Jak u francuzskim «Zamiežnym lehijonie»?

— Lehijonie? Nu tak, jak u lehijonie.

— I ludziej zabivali?

— A jak i ŭsie.

— I ciapier pajšli b?

— Kaniečnie.

— A čamu?

— Ja prysiahu davaŭ.

— Kamu, Savieckamu Sajuzu? Dyk Savieckaha Sajuza ŭžo niama.

Druzły ŭschodni čałaviek uskidvaje na mianie čornyja-čornyja vočy i bachaje va ŭpor:

— A što, lepš kab tudy Amieryka ŭlezła?!

Razvaliŭsia, rassypaŭsia SSSR, a jaho askołkami, vincikami i cełymi miechanizmami, byccam zapčastkami niejkaha hihanckaha kibarha-transformiera, Biełaruś dahetul prosta kišyć.

Saviecki Sajuz źnik roŭna 20 hadoŭ tamu. Tady nazva maleńkaj viosački Viskuli ŭ Pružanskim rajonie, u hłybi Biełaviežskaj Puščy, ź niaścierpnym viskam usparoła ŭvieś śviet. Toje, što nie ŭdałosia nivodnamu mahutnamu vorahu savieckaj impieryi, raptam adbyłosia ŭ Biełarusi.

Kali čuješ «Viskuli», uvuššu — rezkaje viaskovaje recha: dzień, kali bjuć kabana.

Dniami praz Pušču puścili novuju darohu — Brest—Hrodna. Pryhažość. Krajavidy. Padziemnyja pierachody ŭ miescach mihracyj žyviołaŭ. Turystyčnyja znaki. Cicha, uračysta. I nichto nie viščyć.

Pušča, zaŭsiodnaje, z časoŭ Vitaŭta, łohvišča zahnanych biełarusaŭ — zmoŭščykaŭ, kanfiederataŭ, paŭstancaŭ, partyzanaŭ, schovišča Urubleŭskaha, Chareŭskaha, Rahuli, Urbanoviča; radzima Niamceviča, Karpinskaha, Krašeŭskaha, Paniatoŭskaha… Miesca hrandyjoznaha zaboju zubroŭ i łasioŭ dla Vialikaj vajny pierad Hrunvaldam; palaŭničy raj Žyhimonta Aŭhusta, Mikity Chruščova, Leanida Brežnieva; ziamla, zrytaja na nievymiernuju hłybiniu sakretnymi bunkierami i rakietnymi šachtami.

Tolki ŭ hłybokich biełaruskich lasach dy bałotach mahčyma było ŭtapić takuju ahramadu zła.

Pamiataju: mnie čatyrnaccać, za aknom bieła-bieła, śvietła-śvietła ad śniehu, śvieža-śvieža, i navina: SSSR bolš niama. Biełaruś.

Maleńki, utulnieńki palaŭničy damok. Kryštalnyja kiliški. Śvietły, śviežy bieł-čyrvona-bieły ściažok. Upalavali-taki źviera!

Viekaviečny napieŭ, dalačyniaŭ smuha
U čakańni zary, što zablišča
ślapušča…
Jak svaja mnie tvaja viekaja tuha,
Biełaviežskaja pušča,

Biełaviežskaja pušča!

A takoje ž charastvo, asabliva ŭ śniežni!

Och, jak siońnia chočacca im, čyjo imia lehijon, kab ani Biełaviežskaj puščy, ani taho śniežańskaha dnia nie było nikoli! Sajuznaja dziaržava… Mytny sajuz… Jeŭrazijskaja ekanamičnaja prastora… Jeŭrazijski sajuz… I ahukajecca: Viskuli, Viskuli, Viskuli!

Znoŭ impieryja? Łaskava zaprašajem u Biełaviežskuju pušču.

Z časoŭ Vaviłonskaj viežy čałaviectva buduje kałasalnyja impieryi, a Hospad ich razburaje. Śvietła, cicha i lohka. SSSR, najvialikšaja ŭ historyi biazbožnaja impieryja, była razburanaja ŭ Biełarusi hetak ža, jak i kaliści Jehipieckaja, Asiryjskaja ci Rymskaja: nadychodzić čas, i z podycham duchu sparudy ludskoj pychi rassypajucca ŭ prach.

Čałaviečaja vielič viečna pniecca adharadzicca ad svabody, lubovi i praŭdy bietonnymi ścienami, bunkierami, hrudami zbroi i horami trupaŭ. Ale na ziamli jość miesca, dzie ŭ tumannaj smuzie, cudam, byccam pryvidy, źnikajuć cieni i ścieny, zmrok i strach, lutaść i samaje zło — i, jak tady, u Hadarynskaj krainie na bierazie Halilejskaha mora, ludzi raptam spyniajucca pierad praniźlivym adčuvańniem: tut Boh.

Hladzi jašče:

Biełaruskaja hłybinia. Viskuli

Biełaruskaja hłybinia. Šeśćsot tamoŭ Krašeŭskaha

Biełaruskaja hłybinia. Karani ŭ kryvi

Biełaruskaja hłybinia. Pad sercam Jeŭropy

Biełaruskaja hłybinia. Udych.

Biełaruskaja hłybinia. Siem synoŭ Jova

Biełaruskaja hłybinia. Častka I

Biełaruskaja hłybinia. Kamienda

Biełaruskaja hłybinia. Łastaŭki ŭ stresie

Biełaruskaja hłybinia. Pieraŭtvareńnie Hospada

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0