Mierkavańni1010

Biełaruskaja hłybinia. Viskuli

Piša Pavieł Sieviaryniec

    Isus spytaŭsia jaho:
    jak tvajo imia?
    Toj skazaŭ: «Lehijon»,
    bo šmat demanaŭ
    uvajšło ŭ jaho.
    Łuki 8:30

Druzły ŭschodni čałaviek z čornymi vačyma kuplaje ŭ nas na składzie ŭ Kuplinie žaleźzie.

— Hieroj, — cichieńka pichaje mianie łokciem hałoŭny inžynier Maksimavič, — vajavaŭ u Prybałtycy, Juhasłavii, Čačni…

— Što, praŭda? — pytajusia.

— Nu.

— Jak u francuzskim «Zamiežnym lehijonie»?

— Lehijonie? Nu tak, jak u lehijonie.

— I ludziej zabivali?

— A jak i ŭsie.

— I ciapier pajšli b?

— Kaniečnie.

— A čamu?

— Ja prysiahu davaŭ.

— Kamu, Savieckamu Sajuzu? Dyk Savieckaha Sajuza ŭžo niama.

Druzły ŭschodni čałaviek uskidvaje na mianie čornyja-čornyja vočy i bachaje va ŭpor:

— A što, lepš kab tudy Amieryka ŭlezła?!

Razvaliŭsia, rassypaŭsia SSSR, a jaho askołkami, vincikami i cełymi miechanizmami, byccam zapčastkami niejkaha hihanckaha kibarha-transformiera, Biełaruś dahetul prosta kišyć.

Saviecki Sajuz źnik roŭna 20 hadoŭ tamu. Tady nazva maleńkaj viosački Viskuli ŭ Pružanskim rajonie, u hłybi Biełaviežskaj Puščy, ź niaścierpnym viskam usparoła ŭvieś śviet. Toje, što nie ŭdałosia nivodnamu mahutnamu vorahu savieckaj impieryi, raptam adbyłosia ŭ Biełarusi.

Kali čuješ «Viskuli», uvuššu — rezkaje viaskovaje recha: dzień, kali bjuć kabana.
Jon kryčyć, ravie znadryŭna, až dušu vyvaročvaje — i śvińni pa ŭsioj vioscy pačynajuć masavy suładny visk. Pieralivisty, šmathorły, dziki, u hułkim maroznym pavietry asabliva žudasny. Viskuli na ŭsio navakolle. Jak u Jevanhielli, kali Isus vyhnaŭ lehijon biesaŭ z varjata ŭ hurt śviniej, i tyja ašaleli, «i kinuŭsia hurt z urvišča ŭ mora, i patanuŭ».

Dniami praz Pušču puścili novuju darohu — Brest—Hrodna. Pryhažość. Krajavidy. Padziemnyja pierachody ŭ miescach mihracyj žyviołaŭ. Turystyčnyja znaki. Cicha, uračysta. I nichto nie viščyć.

Pušča, zaŭsiodnaje, z časoŭ Vitaŭta, łohvišča zahnanych biełarusaŭ — zmoŭščykaŭ, kanfiederataŭ, paŭstancaŭ, partyzanaŭ, schovišča Urubleŭskaha, Chareŭskaha, Rahuli, Urbanoviča; radzima Niamceviča, Karpinskaha, Krašeŭskaha, Paniatoŭskaha… Miesca hrandyjoznaha zaboju zubroŭ i łasioŭ dla Vialikaj vajny pierad Hrunvaldam; palaŭničy raj Žyhimonta Aŭhusta, Mikity Chruščova, Leanida Brežnieva; ziamla, zrytaja na nievymiernuju hłybiniu sakretnymi bunkierami i rakietnymi šachtami.

Tolki ŭ hłybokich biełaruskich lasach dy bałotach mahčyma było ŭtapić takuju ahramadu zła.

Pamiataju: mnie čatyrnaccać, za aknom bieła-bieła, śvietła-śvietła ad śniehu, śvieža-śvieža, i navina: SSSR bolš niama. Biełaruś.

Maleńki, utulnieńki palaŭničy damok. Kryštalnyja kiliški. Śvietły, śviežy bieł-čyrvona-bieły ściažok. Upalavali-taki źviera!

    Viekaviečny napieŭ, dalačyniaŭ smuha
    U čakańni zary, što zablišča
    ślapušča…
    Jak svaja mnie tvaja viekaja tuha,
    Biełaviežskaja pušča,

    Biełaviežskaja pušča!

A takoje ž charastvo, asabliva ŭ śniežni!

Och, jak siońnia chočacca im, čyjo imia lehijon, kab ani Biełaviežskaj puščy, ani taho śniežańskaha dnia nie było nikoli! Sajuznaja dziaržava… Mytny sajuz… Jeŭrazijskaja ekanamičnaja prastora… Jeŭrazijski sajuz… I ahukajecca: Viskuli, Viskuli, Viskuli!

Znoŭ impieryja? Łaskava zaprašajem u Biełaviežskuju pušču.

Z časoŭ Vaviłonskaj viežy čałaviectva buduje kałasalnyja impieryi, a Hospad ich razburaje. Śvietła, cicha i lohka. SSSR, najvialikšaja ŭ historyi biazbožnaja impieryja, była razburanaja ŭ Biełarusi hetak ža, jak i kaliści Jehipieckaja, Asiryjskaja ci Rymskaja: nadychodzić čas, i z podycham duchu sparudy ludskoj pychi rassypajucca ŭ prach.

Čałaviečaja vielič viečna pniecca adharadzicca ad svabody, lubovi i praŭdy bietonnymi ścienami, bunkierami, hrudami zbroi i horami trupaŭ. Ale na ziamli jość miesca, dzie ŭ tumannaj smuzie, cudam, byccam pryvidy, źnikajuć cieni i ścieny, zmrok i strach, lutaść i samaje zło — i, jak tady, u Hadarynskaj krainie na bierazie Halilejskaha mora, ludzi raptam spyniajucca pierad praniźlivym adčuvańniem: tut Boh.

Hladzi jašče:

Biełaruskaja hłybinia. Viskuli

Biełaruskaja hłybinia. Šeśćsot tamoŭ Krašeŭskaha

Biełaruskaja hłybinia. Karani ŭ kryvi

Biełaruskaja hłybinia. Pad sercam Jeŭropy

Biełaruskaja hłybinia. Udych.

Biełaruskaja hłybinia. Siem synoŭ Jova

Biełaruskaja hłybinia. Častka I

Biełaruskaja hłybinia. Kamienda

Biełaruskaja hłybinia. Łastaŭki ŭ stresie

Biełaruskaja hłybinia. Pieraŭtvareńnie Hospada

Kamientary10

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja16

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja

Usie naviny →
Usie naviny

Tramp vymušana spyniaje rejdy suprać imihrantaŭ u sielskaj haspadarcy i hatelnym biznesie3

Navukoŭcy znajšli prosty sposab paspryjać rostu raślin — muzyka, ale nie kožnaja20

Ryanair budzie štrafavać pasažyraŭ, jakija parušajuć paradak1

U Homieli 7 hadoŭ tamu pabudavali prybiralniu ledź nie za miljon dalaraŭ. Jak u joj ciapier?4

U Dubai zahareŭsia 67-paviarchovy chmaračos3

Što moža čakać tych, kaho buduć sudzić pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»?

Łukašenka parekamiendavaŭ biełarusam nie nalahać na bulbu13

Izrailcianam prychodziać špijonskija paviedamleńni ad karespandentki ANT10

Usploski zakazaŭ picy kala Pientahona mahli śviedčyć pra budučuju ataku na Iran9

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja16

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić