Navukoviec: Ludzi mohuć žyć nie daŭžej za 120‑150 hadoŭ. A azempik patencyjna karysny suprać stareńnia

Jak evalucyja dapamahaje žyć daŭžej

Navukoŭcy nie majuć adnaho adkazu na toje, što ž takoje stareńnie.

«Pa vialikim rachunku, stareńnie — heta pradukt evalucyi, jak i inšyja rysy žyvych arhanizmaŭ, — tłumačyć Cimafiej. — Heta pamianšeńnie prystasavanaści arhanizma paśla dasiahnieńnia repraduktyŭnaha ŭzrostu. Jano abumoŭlenaje nakapleńniem u arhaniźmie pamyłak, i hetyja pamyłki pačynajuć nakoplivacca chutčej, čym arhanizm ich vypraŭlaje.

Pamyłki mohuć być dzie zaŭhodna — naprykład, u białkach, malekułach mižkletkavaha matryksa».

Padvicki tłumačyć, što žyćcio na bazavym uzroŭni zaležyć ad chimičnych reakcyj. U našym arhaniźmie štosiekundna adbyvajucca tysiačy hetych reakcyj, ale nie zaŭždy jany pryvodziać da naležnaha vyniku, jość vierahodnaść pamyłki. U bijałahičnych sistem jość miechanizmy, jak vypraŭlać hetyja pamyłki, ale časam pamyłak moža być nadta šmat. Heta prajaŭlajecca praz uzrostavyja źmieny i chvaroby.

Pavialičyć

A navošta evalucyi treba, kab my stareli? Cimafiej tłumačyć łohiku evalucyi: jaki sens inviestavać šmat resursaŭ u toje, kab arhanizm žyŭ doŭha, kali ŭsio roŭna z uzrostam budzie raści vierahodnaść, što jon pamre ad źniešnich pryčyn?

«Jość vielmi biaśpiečnyja asiarodździ, i tam u arhanizmaŭ mienš šansaŭ pamierci ad źniešnich pryčyn. U takich asiarodździach vidy jakraz majuć daŭžejšuju praciahłaść žyćcia», — kaža Cimafiej.

Pakolki sučasny čałaviek žyvie ŭ vielmi biaśpiečnym asiarodku, možna pradkazać, što evalucyja budzie spryjać rostu praciahłaści žyćcia čałavieka. Inšaja sprava, što evalucyjnyja pracesy iduć miljony hadoŭ, tamu vynikaŭ pryjdziecca pačakać.

Maksimalnaja praciahłaść žyćcia? 120‑150 hadoŭ

Navukoŭcy daŭno šukajuć mahčymaści dać rady stareńniu. U adnosna chutkim časie, kaža Cimafiej, možna spadziavacca na niekatoraje padaŭžeńnie zdarovaha pieryjadu žyćcia, dy i žyćcia ŭ cełym. Hetyja pracesy ŭžo iduć.

Kudy bolš składanaja zadača — prabicca praź bijałahičny barjer, bo našamu bijałahičnamu vidu, ličać navukoŭcy, nakanavana žyć nie bolš za 120‑150 hadoŭ. Pakul tolki stvarajucca teoryi, jak možna było b heta zrabić. Vierahodna, heta zadača dla hiennaj ci kletkavaj inžynieryi — apošniaja halina mahła b dapamahčy vyroščvać orhany ŭ łabaratoryi, jakija možna było b pierasadžvać pry patrebie.

Pavialičyć

Pieramahać stareńnie, kaža Cimafiej, treba pa dvuch kirunkach:

«Pieršy kampanient stareńnia — pamyłki, razład u bijałahičnych pracesach, jakija adbyvajucca ŭ našych kletkach i orhanach, naprykład, u pracy roznych elemientaŭ kletki abo rehienieracyi tkanak. Hetyja pracesy ŭvohule z uzrostam pracujuć horš, ale časam mohuć palapšacca: naprykład, kali my ciažka chvarejem, a potym papraŭlajemsia. I voś ź imi nam pracavać nie tak składana, jak z druhim kampanientam.

Havorka pra pavieličeńnie nieŭparadkavanaści ŭ sistemie, nakapleńnie ŭpłyvu ad tych pamyłak. Jano pačynajecca z naradžeńnia i idzie ŭsio žyćcio z bolš-mienš adnolkavaj chutkaściu. Raźliki pakazvajuć, što hety kampanient dasiahaje tearetyčnaha maksimumu ŭ čałavieka jakraz kala 120‑150 hadoŭ».

U niedalokaj budučyni, pavodle słoŭ Cimafieja, hetaja praca moža dapamahčy pamienšyć abo spynić vierahodnaść chvarob, źviazanych sa stareńniem. Havorka, naprykład, pra chvarobu Alchiejmiera ci ankałahičnyja chvaroby — ich vierahodnaść raście z uzrostam.

Dyk kali my zmožam žyć daŭžej? Cimafiej pradkazvaje, što ŭ bližejšy čas navuka budzie zdolnaja padoŭžyć zdarovy pieryjad žyćcia na 5‑10 hadoŭ. Mahčyma, praź niekalki dziesiacihodździaŭ my budziem zdolnyja dažyć da 120‑130 hadoŭ, pryčym heta buduć nie adzinkavyja vypadki.

Dobra, a ci budziem my ŭ svaim rozumie, kali dažyviom da takich hadoŭ? Surazmoŭca aptymistyčny:

«Kali ŭ nas buduć technałohii, kab padoŭžyć siaredniuju praciahłaść žyćcia da 120 hadoŭ, my zmožam padtrymlivać mozh zdarovym da hetaha ŭzrostu. Arhanizm — heta sistema, i niemahčyma trymać zdarovym usio cieła, akramia adnaho orhana, heta ŭsio źviazana».

«Što b vy ni rabili, vy možacie atrymać dadatkova prykładna 8‑10 hadoŭ žyćcia»

Jość i bolš ekstremalnyja mietady pieramahčy stareńnie.

«Niekatoryja daśledavańni pakazvajuć, što kali pieralić kroŭ ad maładych myšak starym ci złučyć ich kryvianosnuju sistemu, heta amałodžvaje starych myšak i paharšaje pakazčyki maładych myšak. U Kremnijevaj dalinie navat byli startapy, jakija źbirali kroŭ u maładych donaraŭ, vydzialali ź jaje płazmu i pieralivali jaje stałym ludziam.

To-bok uziali vyniki daśledavańnia na myšach i adrazu ŭžyli ich na praktycy biez daśledavańnia na ludziach. Ale toje, što pracuje na łabaratornych myšach, daloka nie zaŭždy pracuje na ludziach», — raskazvaje Cimafiej.

Pavialičyć

Pavodle słoŭ vučonaha, ciapier u daśledavańniach stareńnia jość šmat chajpu, i heta škodzić reputacyi ŭsioj haliny.

Inšaja sprava — bijachakiery, to-bok ludzi, jakija vypraboŭvajuć na siabie technałohii baraćby sa stareńniem. Da takich ludziej Padvicki stavicca z bolšaj pavahaj, bo jany vypraboŭvajuć na sabie sposaby paviarnuć čas nazad, a nie pradajuć inšym anty-ejdž leki i pasłuhi, jakija b nie mieli pad saboj navukovaj bazy.

A što nasamreč dapamahaje zapavolić stareńnie i praz heta praciahnuć žyćcio ŭžo siońnia? Tolki nie kažycie, što vy pra heta nie zdahadvalisia:

«Praciahłaść žyćcia šmat u čym abumoŭlenaja hienietyčna. Tamu kali nie brać krajnaści, to što b vy ni rabili, vy možacie atrymać dadatkova prykładna 8‑10 hadoŭ žyćcia. Kali vy majecie zdarovy ład žyćcia, heta budzie dadatkovyja 8‑10 hadoŭ, a kali vy kurycie, užyvajecie ałkahol i za saboj zusim nie hladzicie, heta budzie minus 8‑10 hadoŭ. Ale ž i heta niamała, tak?»

Tamu, kaža Cimafiej, varta abapiracca na praviły zdarovaha žyćcia, viadomyja z antyčnaści, jakija ciapier vytryvali vyprabavańnie navukaj.

U takim žyćci musić być fizičnaja nahruzka ŭ adekvatnym abjomie, zdarovaje charčavańnie i dobry son. A samym hałoŭnym składnikam takoha žyćcia daśledčyk nazyvaje zdarovyja sacyjalnyja adnosiny i psichałahičnaje zdaroŭje ŭvohule.

Niama tut na siońnia nijakich siurpryzaŭ i vialikich adkryćciaŭ. Ale jość peŭnyja pierśpiektyŭnyja daśledavańni.

«Pa niekatorych danych, leki nakštałt mietfarmina ci azempika mohuć spryjać padaŭžeńniu zdarovaha pieryjadu žyćcia. Ale ŭsio, što tyčycca farmakałohii, musić być pryznačanaje doktaram, i ad vašaha arhanizma zaležyć, pasuje jano vam ci nie», — pieraścierahaje Cimafiej.

Viartać zrok chvorym na hłaŭkomu

Śfiera daśledavańniaŭ stareńnia vielmi chutka raźvivajecca. Niekatoryja technałohii, źviazanyja z hetym, užo znachodziacca na stadyi kliničnych daśledavańniaŭ i chutka stanuć dastupnyja. Asabliva heta datyčyć terapij, źviazanych z peŭnymi razładami, jakija charakternyja dla stareńnia, kaža surazmoŭca. 

Naprykład, havorka pra technałohiju pracy z kletkami vokavaha nierva, jakija atrafirujucca padčas hłaŭkomy. Navukoŭcy prydumali, jak možna pieraprahramavać hetyja kletki, kab jany pačali znoŭ vykonvać svaju funkcyju. Technałohija ŭžo pakazała dobryja vyniki na prymatach, i praź niekalki miesiacaŭ kampanija Life Biosciences płanuje jaje kliničnyja daśledavańni na ludziach.

Pavialičyć

80-90% vydatkaŭ na achovu zdaroŭja datyčać apošnich 3‑5 hadoŭ žyćcia čałavieka. Kali atrymajecca padtrymlivać ludziej zdarovymi jak maha daŭžej i ścisnuć pieryjad, kali čałaviek pakutuje na chraničnyja chvaroby, heta vielmi dobra paŭpłyvaje na ekanomiku. I kab mieć taki ŭpłyŭ, nie abaviazkova treba padaŭžać ahulnuju praciahłaść žyćcia čałavieka.

Takimi daśledavańniami, ličyć Cimafiej, mahli b zajmacca i ŭ Biełarusi:

«Histaryčna tak skłałasia, što ŭ nas dobra rychtujuć śpiecyjalistaŭ i ŭ bijałohii, i ŭ ajci-śfiery — heta važna, tamu što bijołahi ciapier šmat pracujuć ź vialikimi abjomami danych. Da taho ž u nas jość mocnaja navukovaja tradycyja ŭ hetaj spravie. Dastatkova zhadać akademika Vasila Kupreviča, jaki šmat zrabiŭ u daśledavańniach fienomienu stareńnia.

Miarkuju, što kali ŭ Biełarusi buduć bolš spryjalnyja ŭmovy dla pracy navukoŭcaŭ, u našaj krainy budzie vielmi kłasny patencyjał u lubych navukach, asabliva ŭ bijałohii stareńnia». 

• 1
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0