Zaniadbany pałac Radziviłaŭ pradajuć u try tysiačy razoŭ daražej, čym niekalki hadoŭ tamu

Pałac Radziviłaŭ u Dziatłavie vystavili na elektronny tarhi na placoŭcy «BUTB-Majomaść», paviedamili ŭ pres-słužbie biržy. Rajvykankam prapanuje kupić jaho za 296 tysiač rubloŭ (kala 90 tysiač dalaraŭ) z zadatkam 30 tysiač rubloŭ, jakija treba vypłacić pierad aŭkcyjonam. 

Pomnik architektury stajaŭ pustym šeść hadoŭ pierad tym, jak jaho zmahli pradać. Spačatku ŭ 2021 hoda budynak sprabavali pradać za 145 tysiač rubloŭ, u mai i žniŭni nastupnaha hoda — užo za 31 tysiaču rubloŭ, źmienšyŭšy pieršapačatkovuju canu na 80%. Ale achvotnych nie znajšłosia. 

Tolki kali na čarhovym aŭkcyjonie, jaki prajšoŭ u listapadzie 2022 hoda, canu za ŭvieś budynak źnizili da 3 bazavych vieličyń, abo 96 rubloŭ, źjaviŭsia adziny pakupnik — rasijski biznesoviec, jaki ŭrešcie i staŭ ułaśnikam pałaca Radziviłaŭ.

Jaho pradstaŭnica kazała, što havorki pra kamiercyjalizacyju abjekta nie idzie, i što pałac budzie mieć tolki sacyjalnuju nakiravanaść, mahčyma, u im źjavicca reabilitacyjny centr abo inšaja ŭstanova dla dapamohi ludziam. 

Pavialičyć

Adnak za try hady nijakich zaŭvažnych źmianieńniaŭ na terytoryi pałaca ŭ Dziatłavie nie adbyłosia. Kali ŭłaśnik ciaham niekalki hadoŭ nie pačynaje adnaŭlać pomnik architektury, to pa biełaruskim zakanadaŭstvie historyka-kulturnuju kaštoŭnaść dziaržava moža adabrać. Heta adbyvajecca davoli časta, kali kupiec nie acaniŭ naležnym čynam svaich finansavych mahčymaściej i maštaby biurakratyčnaj ciahaniny. Sama toje, vidać, adbyłosia i z pałacam Radziviłaŭ u Dziatłavie.

Ciapier jaho prapanujuć kupić za canu, jakaja ŭ try tysiačy razoŭ pieravyšaje tuju, na jakuju spakusiŭsia ŭsiaho adzin čałaviek za ŭsie tyja hady, kali pałac sprabavali pradać. Tak, paśla niaŭdałych aŭkcyjonaŭ jaje znoŭ buduć panižać i ŭrešcie dojduć iznoŭ da pary bazavych, ale hublajecca čas — a stan pomnika nie stanovicca lepšym.

Abhortka ŭ styli rakako

U inšych abstavinach za pałac Radziviłaŭ pazmahałasia b niamała amataraŭ daŭniny, ale z pałacam u Dziatłavie nie ŭsio tak prosta.

Ździecieł, abo Ziecieła, jak kaliści nazyvaŭsia horad, uźnik na ŭskrajku terytoryi, zasielenaj bałtami. U navakolli da ChVI stahodździa havaryli na bałckaj havorcy. Litoŭskamoŭnyja astraŭki ŭ navakolnych lasach datryvali da kanca XIX st.

Tutejšy majontak viadomy až z XV stahodździa. U 1672 hodzie Daminik Mikałaj Radzivił atrymaŭ jaho ŭ jakaści pasahu ad svajoj žonki Hanny Maryjany z Pałubinskich. Dalej Dziatłavym vałodali try pakaleńni šydłaviecka-žyrmunskaj haliny Radziviłaŭ. 

Radziviły žyli ŭ zamku, jaki byŭ pabudavany jašče za časami Astrožskich, jakija vałodali Zieciełam da siaredziny XVII stahodździa, i jaki byŭ abnoŭleny ŭ kancy XVII stahodździa. U adnym z dakumientaŭ hetaha času zhadvajecca dvuchpaviarchovy kamienny pałac. U hady Paŭnočnaj vajny, jakaja doŭžyłasia z 1700 pa 1721 hady, budynak mocna paciarpieŭ.

Pavialičyć

Miarkujecca, što mienavita pry synie Daminika Radziviła, Mikałai Faŭstynie, pačałosia ŭźviadzieńnie novaha pałaca, asnovaj dla jakoha pasłužyŭ budynak XVII stahodździa. Mikałaj Faŭstyn pamior u 1746 hodzie, a pałac, jak śćviardžajuć historyki architektury, byŭ skončany tolki ŭ 1751 hodzie. Heta značyć, što budaŭnictva praciahvaŭ jahony małodšy syn Stanisłaŭ Radzivił.

Praŭda, Stanisłaŭ pieradaŭ rezidencyju dačce i ziaciu, a sam pačaŭ budaŭnictva novaha ansambla ŭ Žyrmunach. Pałac u Žyrmunach nie zachavaŭsia, ale vy mahli čuć pra hetuju miaścinu.

U 2018 hodzie mašyna z hnojem, jakaja jechała praz ruiny pampieznaj pałacavaj bramy, začapiła jaje, abvaliŭšy vialiki kavałak cahlanaj ściany. Hety vypadak staŭ aniekdatyčnym prykładam adsutnaści adekvatnaj achovy kulturnaj spadčyny ŭ Biełarusi.

Pavialičyć

Rezidencyi ŭ Dziatłavie paščaściła našmat bolej. Paśla zaviaršeńnia budaŭnictva na vysokaj terasie nad Dziatłaŭkaj paŭstaŭ dvuchpaviarchovy pałac na vysokim cokali. Miarkujecca, što ad raniejšaha pałaca novy pałac atrymaŭ u spadčynu mahutnyja kontrforsy ŭ vuhłach.

Pavialičyć

U kancy XVIII stahodździa pałac kupiŭ hraf Stanisłaŭ Sołtan. Paśla zdušeńnia paŭstańnia 1831 hoda pałac byŭ kanfiskavany i pierajšoŭ da rasijskaha vajskovaha viedamstva, u im raźmiaścilisia štaby i łazaret. Paśla čarhovaha vyzvolnaha paŭstańnia, u 1864 hodzie ŭ vyniku pierabudovy budynak straciŭ vysoki dach. U 1889 hodzie pałac byŭ prystasavany pad kazarmy.

Za polskim časam, u 1930 hodzie, były pałac pieratvaryli ŭ prytułak dla dziaŭčatak. Paśla Druhoj suśvietnaj vajny i až da našaha času ŭ im raźmiaščałasia miedycynskaja ŭstanova.

Pavialičyć

Niahledziačy na dva stahodździ vykarystańnia pałaca nie pa pryznačeńni, na jaho fasadach zachavałasia bahataja lapnina ŭ styli rakako. Miedaljonaŭ z partretami ludziej, jakija ŭpryhožvajuć ścieny pałac zvonku, zdajecca, bolš nidzie ŭ Biełarusi niama.

Pavialičyć

Niazručny pomnik

Jak možna zrazumieć, abjekt šmatsłojny i składany, a tamu patrabuje asabliva dalikatnaj restaŭracyi, jakaja budzie zdolnaja vyjavić usie etapy isnavańnia pomnika. 

Ale jość šerah kudy bolš važkich pryčyn, čamu pałac nikomu nie patrebny i za adnu bazavuju vieličyniu. Budynak zachavaŭ celnaść, nakryty dacham, ale abciažarany nie tolki achoŭnymi abaviazacielstvami — jon raźmieščany maksimalna nievyhodna dla luboha kupca, jaki b chacieŭ na im paśla zarablać. 

Pavialičyć

Pa-pieršaje, jon pradajecca ź vielmi nievialikim učastkam u 40 sotak, jaki maje značny ŭchił da siadzibnych stavoŭ. Sami stavy ŭ jaho terytoryju nie ŭvachodziać i naŭrad ci ich možna budzie kupić, to-bok pałac jak by adarvany ad svajho histaryčnaha asiarodździa.

Pavialičyć

Pa-druhoje, ź inšaha boku pałac Radźviłaŭ vychodzić svaim hałoŭnym fasadam na terytoryju rajonnaj balnicy. Kaliści adsiul byŭ paradny padjezd da pałaca z kołam honaru, abapał jakoha raźmiaščaŭsia rehularny park. Ale za savieckim časam prosta na miescy parku pabudavali vielizarny hmach balničnaha korpusa — nie samaje pryjemnaje i kanfliktnaje susiedstva. 

I faktyčna novy ŭłaśnik nie moža adnavić ni park, ni paradny padjezd, bo ŭsio heta zastałosia na terytoryi balnicy, jakaja naŭrad ci zacikaŭlena ŭ kole honaru. 

Pavialičyć

U takoj situacyja było b razumna, kali b dziaržava sama pačała restaŭracyju pomnika, naprykład, pad muziej — joj praściej damovicca z kiraŭnictvam balnicy pra niejkija sastupki.

Abo prapanavać kupcam nie tolki źnižku, ale i niejkija pryvilei za adnaŭleńnie pałaca Radziviłaŭ, naprykład, viartańnie pałovy vydatkaŭ, jakija buduć patračanyja na adnaŭleńnie pomnika architektury, jak robiać u susiednich jeŭrapiejskich krainach.

Ale ničoha takoha niama ŭ biełaruskim zakanadaŭstvie, adzinaje, što moža prapanavać dziaržava — nienulavuju pierśpiektyvu adabrańnia pomnika, kali restaŭracyja nie pačniecca ŭ abmiežavany termin, i vypłaty ŭ Fond Łukašenki ŭ pamiery 5% z usiaho prybytku, jaki atrymaje ŭłaśnik z pałaca paśla paśpiachovaha jaho adnaŭleńnia. Kaho možna pryvabić takimi ŭmovami?

• 3
• 0
• 0
• 2
• 0
• 7
• 0
• 0