«Łamaj scenar, łamaj schiemu, łamaj strukturu, łamaj sistemu!» — u Minsku prajšoŭ intelektualny marafon salidarnaści
U staličnaj kniharni «ŁohvinaŬ» prajšoŭ intelektualny maraton na znak salidarnaści z usimi, chto ŭdzielničaŭ u sakavickich pratestach i demanstracyjach i chto ciarpić pieraśled i nieabhruntavanyja abvinavačańni.
Inicyjatarami intelektualnaha maratonu stali filozafy. Ich padtrymali litaratary, jakija čytali svaje tvory i tvory ŭlubionych klasykaŭ.
Adkryli imprezu prafesar filazofii, vykładčyca Eŭrapiejskaha humanitarnaha ŭniversytetu Taciana Ščytcova i sacyjolah, kaardynatarka «Latučaha ŭniversytetu» Taciana Vadałaskaja:
«Hałoŭny supraciŭ — u našych hałovach, u našym asensavańni svabody, hodnaści».
Andrej Chadanovič pračytaŭ vierš nobeleŭskaha laŭreata Česłava Miłaša, jaki toj napisaŭ 67 hadoŭ nazad. A taksama vykanaŭ pieśniu «Mury»:
«Razbury turmy mury!
Prahnieš svabody — to biary!
Mur chutka ruchnie, ruchnie, ruchnie
I pachavaje śviet stary!»
Staršynia Sajuzu biełaruskich piśmieńnikaŭ Barys Piatrovič kaža:
«Tyja, chto prachodzić zaraz pa tak zvanaj «spravie patryjotaŭ» — sapraŭdnyja patryjoty. U nas časta błytajuć paniaćci «patryjatyzm» i «nacyjanalizm». Patryjatyzm — heta luboŭ da radzimy, viedańnie rodnaj movy, viedańnie historyi Baćkaŭščyny».
Spadar Piatrovič taksama pračytaŭ dva svaje teksty.
Niekatoryja ŭdzielniki maratonu čytali nie svaje, ale ŭlubionyja teksty. Pavał Barkoŭski ŭzhadaŭ paetyčnyja radki Jakuba Kołasa «Siabram-vyhnańnikam»: «Hej vy, smutnyja, hej vy, biednyja, maje miłyja siabry-zhnańniki». Adna ź inicyjataraŭ imprezy Taciana Vadałaskaja pračytała tekst Hiermana Hiese pra feljetanistaŭ. Aksana Šelest abrała tekst Vacłava Haŭła.
Metadolah Uładzimier Mackievič skazaŭ, što niekalki jahonych siabroŭ ciapier za kratami, u tym liku i Mirasłaŭ Łazoŭski. I ŭzhadaŭ adzin sa svaich starych tekstaŭ 2000 hodu.
Alhierd Bacharevič pračytaŭ svoj vierš pra vulicu Tajožnuju, dzie jon naradziŭsia. Paetka, pierakładčyca Jula Cimafiejeva pradeklamavała svaje vieršy pra zubatyja kvietki i pra dźviery.
Staršynia Biełaruskaj asacyjacyi žurnalistaŭ Andrej Bastuniec uzhadaŭ tvor, jaki jon pryśviaciŭ viaźniam turmy KDB — «amerykanki», jakija trapili tudy paśla padziej Płoščy 2010 hodu.
Paet Viktar Žybul pradeklamavaŭ žartaŭlivyja radki: «Pavietra naležyć dziaržavie, a ty chacieŭ prysvoić jaho sabie», «Jak apynuŭsia ty na zonie? Ty voś prajšoŭsia pa hazonie», «Ja, mabyć, adziny pasažyr u salonie, napoŭnienym kantralorami».
Paetka, pierakładčyca Viera Burłak zaŭvažyła, što ŭ jaje mała vieršaŭ, pryśviečanych svabodzie słova, svabodzie dumki, bo jana dumała, što hetyja svabody jość. I pračytała vierš «Urna» — pra reč, jakaja zvyčajna vykarystoŭvajecca dla śmiećcia abo dla śmierci. I jašče vierš pra šybienicu, jakuju pastavili na vulicy Kalinoŭskaha dla dziaciej. I što vyrastuć ź ich «lepiej šybieniki, čym katy».
Paetka Valancina Aksak pračytała dziońnikavyja natatki, napisanyja pad uražańniem ad zatrymańnia i vyzvaleńnia maładafrontaŭcaŭ, cieślaroŭ Źmitra Daškieviča i Siarhieja Palčeŭskaha.
Pad huki dudy ŭ vykanańni Alesia Mikusa prysutnyja choram praśpiavali himn «Biełaha lehijonu».
«Masiravanaj atakaj dobraj biełaruskaj muzyki» nazvaŭ Andrej Chadanovič vystup Lavona Volskaha. Lavon pažartavaŭ: «Treba spynić naŭprostavyja tranślacyi Radyjo Svaboda, bo ludzi nia chodziać na kancerty, a lažać na kanapie i słuchajuć».
«Adkul ni ŭciakaj, kudy ni biažy — i tut ty čužy, i tam ty čužy», «Łamaj scenar, łamaj schiemu, łamaj strukturu, łamaj systemu!» — padpiavała Volskamu publika.
Usiaho ŭ intelektualnym maratonie ŭziali ŭdzieł kala 40 litarataraŭ, muzykaŭ, filozafaŭ: Valancina Aksak, Valancin Akudovič, Alaksiej Andrejeŭ, Ihar Babkoŭ, Pavał Barkoŭski, Andrej Bastuniec, Alhierd Bacharevič, Michaił Bajaryn, Sabina Bryło, Taciana Vadałaskaja, Rusłan Vaškievič, Lavon Volski, Uład Vialička, Viktar Žybul, Anatol Ivaščanka, Pavał Kaściukievič, Uładź Lankievič, Uładzimier Mackievič, Siarhiej Pukst, Anton Rudak, Dźmitry Strocaŭ, Andruś Takindanh, Andrej Chadanovič, Ciarhiej Chareŭski, Jula Cimafiejeva, Taciana Ščytcova, Aksana Šelest dy inšyja.
Kamientary