Coj pryvioŭ da Bahdanoviča: japonski advakat raspavioŭ, jak zacikaviŭsia biełaruskaj kulturaj i vyvučyŭ movu

Šlach Kiena da biełaruščyny byŭ cikavy i doŭhi. A pačałosia ŭsio… z klipaŭ na pieśni Viktara Coja, na jakija 16-hadovy japonski padletak vypadkova trapiŭ, kali błukaŭ pa biaźmiežnych prastorach jutuba.

U japonskich škołach jak zamiežnuju zvyčajna vyvučajuć anhlijskuju, ale Kien, jaki zacikaviŭsia tvorčaściu Coja, vyrašyŭ pajści dadatkova na kursy ruskaj movy.

— Kaniečnie, heta było vielmi ciažka — bo kirylica dla mianie była nieznajomaj. Hramatyka niejmavierna składanaja. Ale mnie było cikava.

Potym Kien pastupiŭ va ŭniviersitet u Tokia na kafiedru ruskaj fiłałohii. Adnačasova vyvučaŭ šmat roznych moŭ — łacinskuju, isłandskuju, carkoŭnasłavianskuju…

— Ale heta było daŭno, tyja movy ja ŭžo amal nie pamiataju. Ciapier, akramia rodnaj, ja razumieju biełaruskuju, ruskuju, krychu anhlijskuju i litoŭskuju.

Kien paśpieŭ pavučycca hod u Minsku — było toje 12 hadoŭ tamu. Jon kaža, prosta prahladaŭ śpis univiersitetaŭ, jakija mieli suviazi ź jaho ŭniviersitetam, i znajšoŭ tam BDU. U vyniku ŭ 2013 hodzie chłopiec apynuŭsia ŭ Biełarusi — vučyŭsia na fiłfaku.

— Minsk mnie spadabaŭsia — nievialiki, spakojny i pryhožy horad. Tam možna adčuvać pryrodu. Ja lubiŭ špacyravać pa stalicy.

Pavialičyć

Pierad tym, jak lacieć na inšy kraj śvietu, Kien čytaŭ pra Biełaruś. Pryznajecca, bolš za ŭsio jaho ździviła infarmacyja, što ŭ krainie amal nichto nie razmaŭlaje pa-biełarusku. Pavieryć u toje, što situacyja z movaj nastolki składanaja, japoncu było ciažka.

Padčas vučoby ŭ Minsku, chłopiec pačaŭ vyvučać biełaruskuju. Matyvacyja była vielmi prostaja: chaciełasia viedać dziaržaŭnuju movu Biełarusi.

— Kali ja pačaŭ vyvučać biełaruskuju movu, to zrazumieŭ: historyja pra toje, što na joj zusim nichto nie razmaŭlaje, heta praŭda nie na 100%. Jość supołka biełaruskamoŭnych ludziej, va ŭniviersitecie ludzi razumieli pa-biełarusku. Ja adrazu zachapiŭsia pryhažościu hetaj movy.

Vyvučać biełaruskuju Kienu było taksama nie vielmi prosta — vykładčyca akramia biełaruskaj viedała tolki ruskuju, to-bok japoncu treba było vyvučać adnu zamiežnuju movu praź inšuju zamiežnuju (jakuju jon taksama ŭ toj čas viedaŭ nie idealna). Tamu pieršy čas na zaniatkach nie razumieŭ uvohule ničoha. Ale spraviŭsia jon vydatna — navat praz stolki hadoŭ razmaŭlaje davoli dobra.

Pamiž biełarusami i japoncami Kien bačyć bolš padabienstvaŭ, čym adroźnieńniaŭ:

— I japoncy, i biełarusy vielmi spakojnyja ludzi — u adroźnieńnie, naprykład, ad kitajcaŭ dy rasijan.

A jašče ŭ Biełarusi Kien palubiŭ draniki. Kaža, navat kali pryjazdžaje ŭ Litvu, amal štodnia zamaŭlaje ich.

Niekalki hadoŭ tamu Kien vypuściŭ pierakład vieršaŭ Maksima Bahdanoviča na japonskuju movu.

Pavialičyć

Zachoŭvać movu, kali nie karystaješsia joj štodzień, — zadačka nie vielmi prostaja. Ale Kien sprabuje nie hublać navyki.

— Kaniečnie, u Tokia ŭ mianie nie šmat mahčymaściaŭ razmaŭlać na zamiežnych movach. Ruskaj ja mahu krychu karystacca na pracy. U mianie jość tolki adna znajomaja, jakaja viedaje biełaruskuju — heta maja byłaja vykładčyca ruskaj movy. Kali ja viarnuŭsia z vučoby ŭ Minsku, nastaŭnica raspaviała, što jana sama ź Biełarusi. Ciapier, kali my sustrakajemsia ź joj, to karystajemsia vyklučna biełaruskaj movaj. Heta voś moj adziny šaniec parazmaŭlać u Japonii pa-biełarusku.

U Vilni Kien zapłanavaŭ tvorčuju sustreču ź biełarusami, a taksama parazmaŭlaŭ pa-biełarusku pra žyćcio ŭ Japonii ź dziećmi.

Darečy, mienavita na sustrečy jon daviedaŭsia, što niadaŭna ŭ Biełarusi zabaranili knihu japonskaha piśmieńnika Jukia Misimy «Žyćcio na prodaž».

— Jukia Misima pisaŭ tvory, jakija mieli nacyjanalistyčny smak. Jon sapraŭdy źjaŭlaŭsia nacyjanalistam i impieryjalistam. Składana aceńvać jaho tvorčaść, bo ŭ paślavajennaj Japonii było zabaroniena raspaŭsiudžvać takija idei. Ale ž asabista mnie jaho tvorčaść padabajecca, i, zdajecca, bolšaści japonskich čytačoŭ taksama.

• 27
• 0
• 0
• 0
• 0
• 1
• 0
• 5