Jak u mieduniviersitetach vyrasła kolkaść metavikoŭ za apošnija hady — źmieny istotnyja
Fond miedycynskaj salidarnaści pravioŭ analiz ustupnych kampanij u miedycynskija ŭniviersitety Biełarusi za 2014—2024 hady.

Za apošniaje dziesiacihodździe kolkaść zaličanych na pieršy kurs mieła tendencyju da rostu. U 2024 hodzie heta ličba dasiahnuła maksimumu — 3193 čałavieki, a minimum byŭ u 2017 hodzie — 2420 pieršakurśnikaŭ.
Pavieličeńnie naboru adpaviadaje metam AAN u halinie ŭstojlivaha raźvićcia da 2030 hoda. Naprykład, u ZŠA z 2014 pa 2024 hod kolkaść studentaŭ, zaličanych na śpiecyjalnaść Doctor of Medicine, vyrasła na 13%.
Pry hetym u ZŠA na adnaho pieršakurśnika prypadaje kala 38,8 doktara, u Biełarusi — usiaho 17,6. U Francyi, naprykład, hety pakazčyk składaje 23 (źviestki za 2020 hod).
U Biełarusi isnujuć try formy navučańnia ŭ miedycynskich VNU: płatnaje — za ŭłasnyja srodki; biudžetnaje (nie metavaje) — za košt dziaržaŭnaha biudžetu, ale biez metavaha dahavoru; metavaje — za košt biudžetu, ale z abaviazkovym dahavoram z budučym pracadaŭcam, jaki zaklučajecca jašče da pastupleńnia.
Metavaje navučańnie pavinna ŭtrymlivać maładych śpiecyjalistaŭ na pracoŭnych miescach i źmianšać adtok kadraŭ za miažu. Razarvać taki dahavor amal niemahčyma — za admovu daviadziecca viarnuć da 60 000 rubloŭ, što bolš za poŭny košt navučańnia.
Dla pastupleńnia na metavuju formu dziejničajuć asobnyja praviły: dastatkova prajści konkurs atestataŭ i zdać adzin unutrany vusny ekzamien va ŭniviersitecie. Bilet źmiaščaje dva pytańni, śpis jakich zahadzia publikujecca na sajcie Ministerstva adukacyi. U 2024 hodzie dadałosia novaje patrabavańnie — siaredni bał atestata pavinien być nie nižejšy za 7.
Zhodna z daśledavańniem, prachadnyja bały na metavuju formu panižajucca, u toj čas jak na zvyčajnyja biudžetnyja i płatnyja miescy — rastuć, a kolkaść hetych miescaŭ źmianšajecca. U asobnych zahadach Ministerstva achovy zdaroŭja prachadnyja bały i miescy raźmierkavany asobna dla mužčyn i žančyn.
Ukaz ad 27 studzienia 2022 hoda «Ab praviłach pryjomu asob dla atrymańnia vyšejšaj i siaredniaj śpiecyjalnaj adukacyi» ŭvioŭ novaje praviła: da 80% ad kantrolnych ličbaŭ pryjomu na śpiecyjalnaści profilu «Achova zdaroŭja» pavinna być vydzielena na metavyja miescy.
U vyniku: kali ŭ 2015 hodzie metavych miescaŭ było 26%, to ŭ 2024 hodzie — 56%. Kolkaść płatnikaŭ adpaviedna źniziłasia z 34% da 22%, nie metavych biudžetnikaŭ — z 43% da 21%. Kolkaść płatnych miescaŭ rasła va ŭsich VNU i fakultetach da 2023 hoda, paśla čaho adbyłosia rezkaje skaračeńnie.
Roźnica ŭ konkursie pamiž metavymi i nie metavymi miescami moža składać niekalki razoŭ. Naprykład, u 2023 hodzie na stamatałahičny fakultet niametavy konkurs skłaŭ 12,67 čałavieka na miesca, a dla metavaha naboru pa Homielskaj vobłaści — tolki 2,13 čałavieka na miesca.
Niahledziačy na bolš vysokija šancy pastupić, nie ŭsie metavyja miescy zapaŭniajucca. U 2024 hodzie ŭ Viciebskim mieduniviersitecie na piedyjatryčnym i farmaceŭtyčnym fakultetach zafiksavany niedabor: padadziena mienš zajaŭ, čym vydzielena miescaŭ. U vyniku 16 miescaŭ na piedyjatryi i 10 miescaŭ na farmacyi byli pieraniesieny ŭ katehoryju niametavych biudžetnych. Fond miedsalidarnaści adznačaje, što taki vypadak zafiksavany ŭpieršyniu.
Biudžetniki-niemetaviki abaviazany adpracavać 2 hady tam, kudy ich raźmiarkujuć. Adroźnieńnie ŭ tym, što miesca pracy vyznačajecca paśla zakančeńnia navučańnia, a nie pierad, jak u metavikoŭ. Płatniki majuć svabodny dypłom, ale na praktycy vypusknikoŭ časta ŭhavorvajuć pajści na raźmierkavańnie.
Letaś u krainie čatyry miedycynskija ŭniviersitety rychtavali daktaroŭ pa siami śpiecyjalnaściach. Asobna vyłučajucca fakultet dla zamiežnych studentaŭ, śpiecyjalnaść «siastrynskaja sprava» i vajskova-miedycynski instytut.
Zamiežniki skardziacca — u biełaruski ŭniviersitet nie pastupiš biez pasiarednikaŭ
U Viciebski mieduniviersitet pastupiŭ 61-hadovy student
Va ŭniviersitety płanujuć nabrać bolš za 5 tysiač metavikoŭ. Pałova ź ich — miedyki
Śledčy kamitet nakryŭ firmu, jakaja dapamahała adbyć raźmierkavańnie. Byłyja studenty prachodziać pa kryminalnaj spravie
Kamientary