«Moj dzied udzielničaŭ u razhonie Usiebiełaruskaha źjezda!» Što rasijanie pišuć pra Biełaruś i biełaruskuju historyju pad videa Tamary Ejdelman

Rasijski historyk Tamara Ejdelman apublikavała na svaim kanale videaroliki pra historyju Biełarusi, jakija vyklikajuć u aŭdytoryi žyvuju reakcyju. Pad videa šmat kamientaroŭ, u tym liku i ad rasijan.

Adzin z najbolš źmiastoŭnych i bahatych na detali kamientaroŭ pakinuŭ rasijanin, jaki padarožničaŭ pa Biełarusi:

«Pabyvaŭ u Biełarusi hod tamu. Padarožničaŭ z Uschodu na Zachad. Narmalnaja kraina pad kiraŭnictvam nienarmalnaha dyktatara. Jak heta atrymlivajecca, ja nie mahu zrazumieć».

Jon raspaviadaje pra Viciebsk, Połack, Minsk, Niaśviž i Hrodna. Uražańni hłyboka emacyjnyja i nasyčanyja kulturnymi asacyjacyjami:

«Viciebsk akazaŭsia lepšy, čym ja dumaŭ; Połack — horšy. Ad Minska ja ničoha nie čakaŭ, tym bolš dzivosnym jon akazaŭsia. (…) U Minsku na dziva dobry mastacki muziej. U halerei sarmackaha partreta ja pratyrčaŭ da samaha zakryćcia. (…) Hrodna — heta Stefan Batory, heta dušnavataja, ale ŭsio ž cikavaja apovieść Karatkieviča «Chrystos pryziamliŭsia ŭ Harodni». (…) Biełaruś — heta terytoryja asablivaja».

Pa słovach aŭtara, u Minsku jamu było važna pahladzieć na Akreścina:

«Dla mianie było važna pahladzieć na svaje vočy na ​​heta čortava Akreścina — dzie ŭnutry budynka nieludzi katavali i kalečyli ludziej, a ŭ parku pobač ludzi dapamahali paciarpiełym ad nieludziej jak mahli (…) Ja afihieŭ ad Biełarusi ŭ 2020-m hodzie. Ciažkija spravy. Ty možaš zrabić usio pravilna i ŭsio roŭna prajhrać».

Źviartaje mužčyna ŭvahu i na prablemu ź biełaruskaj movaj, jakuju «na vulicach za 10 dzion čuŭ roŭna 0 razoŭ».

Svoj vialiki kamientaryj jon jomista padsumoŭvaje:

«Kraina ź vielmi bahataj historyjaj, vysokim uzroŭniem bytavoj kultury, žachlivaj urbanistykaj i žachlivaj palityčnaj sistemaj».

Siamiejnaja pamiać i traŭmy historyi

Šmat kamientataraŭ zhadvajuć svaje siamiejnyja suviazi ź Biełaruśsiu — ź piaščotaj, a časta i z trahizmam.

Rasijanin piša:

«Ja ŭsio dziacinstva pravioŭ u Biełarusi. Tata byŭ aficeram. Žyli my ŭ Słucku i ​​Lidzie. Kožny horad pa-svojmu darahi. Pabyvaŭ u asnoŭnych haradach respubliki. Maje adnakłaśniki ŭdzielničali ŭ pratestach. Ja vielmi ŭdziačny Vam, Tamara Natanaŭna, za lekcyi pa historyi Biełarusi».

Inšaja zhadvaje:

«Maich prodkaŭ raskułačyli i vysłali ź Biełarusi ŭ Sibir! Nikoli nie była na radzimie majoj babuli i dziaduli. Dziakuju za ekskurs u historyju hetaj dziaržavy».

Jašče adna kamientatarka dzielicca ciažkim uspaminam babuli pra vajnu:

«Jana šmat što raskazvała, ale da partyzanaŭ u jaje nieadnaznačnaje staŭleńnie. Mahčyma, i tamu, što bačyła ad ich nie tolki dobraje. Naprykład, u jaje byŭ brat. Partyzany napilisia i pačali bujanić, a Vasil (tak zvali brata), jakomu tady było 15 hadoŭ, pačaŭ ich uščuvać. Partyzany jaho pastavili da ścienki i rasstralali».

Inšaja historyja — pra dapamohu jaŭreju:

«Maja babula, rodam z Zachodniaj Biełarusi, chavała doktara jaŭreja pa nacyjanalnaści, jon sam pajšoŭ, bajaŭsia za dziaciej, jakich vyratavaŭ».

Znajšoŭsia siarod hledačoŭ čałaviek, u jakim zhadvaje Pieršy ŭsiebiełaruski źjezd, praŭda, nazyvaje jaho «biełaruskim Ustanoŭčym schodam»:

«Muž majoj stryječnaj babuli — Ludvih Piatrovič Rezaŭski (Riezauzskij). Łatyšski balšavik, udzielničaŭ u razhonie biełaruskaha ŭstanoŭčaha schodu ŭ 1917 hodzie. Za niekalki miesiacaŭ [do toho], jak heta[je samaje] adbyłosia ŭ Pietrahradzie. Dziakuj za vypusk!»

Pobyt, ludzi, atmaśfiera

Dla mnohich biełarusy — heta pierš za ŭsio ludzi, i mienavita z hetaha pačynajecca luboŭ da krainy.

Rasijanka piša:

«U Biełarusi była trojčy, z roźnicaj u 20 hadoŭ, i kožny raz dziviłasia čyścini i ščyraj dobrazyčlivaści žycharoŭ, a jakija pradukty smačnyja! U 8-m kłasie mianie ŭznaharodzili ad škoły pucioŭkaj, naviedali Minsk i Baranavičy, pa prośbie maci kupiła knihu «Ja z vohniennaj vioski», znajšła tolki na biełaruskaj i pračytała, usio zrazumieła. Strašnaja praŭda vajny…»

Rasijanin, jaki ciapier žyvie ŭ Polščy, adznačaje, što niekalki dzion nazad viarnuŭsia ź Minska, i zastaŭsia ŭ zachapleńni ad horada i ludziej:

«Adkryvaŭ dla siabie Biełaruś, možna skazać. Minsk — nadzvyčajny horad! I ludzi taksama cudoŭnyja!».

Inšaja zaŭvažaje:

«Nikoli nie była ŭ Biełarusi, ale pa vodhukach inšych ludziej i znajomstvach ź biełarusami ŭ Piciery skłałasia ŭražańnie, što heta miakki ŭ znosinach, dobrazyčlivy narod. Časam maješ znosiny ź jakim-niebudź takim čałaviekam i chočacca spytać: «Vy biełarus?»»

Adkryćcio Biełarusi praz kulturu

Niekatoryja kamientatary pišuć, što nikoli nie byli ŭ Biełarusi, ale adkryli jaje praz mastactva.

Adna žančyna piša:

«Nikoli nie była ŭ Biełarusi, ale vielmi lublu hety kraj. Vasil Bykaŭ siarod maich lubimych piśmieńnikaŭ staić asabniakom. Praź jaho tvorčaść šmat adkryłasia, što było zakryta dla nas łakiravanaj prapahandaj. Pamiataju ŭzrušeńnie paśla čytańnia «Kruhlanskaha masta».

Inšy pryznajecca, što zacikaviŭsia biełaruskaj kulturaj dziakujučy hurtu «Lapis Trubiackoj»:

«Pačaŭ słuchać ich pankaŭskija pieśni, i siarod ich byli pieśni i na Biełaruskaj. I mianie tady tak uraziła Biełaruskaja mova — zdajecca i padobnaja da ruskaj, ale zusim niejkaja svaja, samabytnaja, ja b navat skazaŭ mistyčnaja».

Jon rekamienduje ŭsim pasłuchać pieśni «Zorački» i «Hraj», a Biełarusi žadaje «vyzvalicca ad vusataha dyktatara i zładzić reniesans svajoj kultury».

Zaviaršaje kamientar słovami salidarnaści: «ŽYVIE BIEŁARUŚ! ŽYVIE VIEČNA!»

Jak bačym, kamientaryi pad lekcyjaj Tamary Ejdelman pakazvajuć: biełaruskaja historyja dla mnohich — heta nie čužaja tema. U joj — siamiejnyja ŭspaminy, nastalhija, udziačnaść za praŭdu, asudžeńnie hvałtu i spadziavańnie na lepšaje.

• 48
• 1
• 2
• 0
• 0
• 0
• 0
• 3