U Minsku pačaŭsia znos histaryčnaha budynka, schavanaha ŭ dvarach praśpiekta Niezaležnaści. Pad koŭš ekskavatara trapiŭ redki dla stalicy ŭzor davajennaj pramysłovaj architektury — haražy, sprajektavanyja znakamitym architektaram Hierasimam Jakuškam. Usie inšyja acalełyja ŭ Minsku budynki hetaha majstra majuć achoŭny status, ale haražam jaho tak i nie paśpieli nadać.
Pra pačatak demantažu paviedamlaje telehram-kanał «Spadčyna». Budynak mieścicca pa adrasie praśpiekt Niezaležnaści, 81A, u dvary Akademii mastactvaŭ. Jon byŭ uźviedzieny ŭ 1932 hodzie jak śpiecyjalizavany haraž na 20 aŭtamabilaŭ dla aŭtadarožnaha kambinata «Hałoŭdartransa» (paźniej — aŭtadarožnaha technikuma).
Haražy mieli składanuju płanirovačnuju formu: častka ścien vystupała «zubcami», niby piła, što było abumoŭlena technałahičnym pracesam. Viadoma, što parkovačnyja miescy, raźmieščanyja pad vuhłom da prajezda, źjaŭlajucca bolš zručnymi dla zajezdu aŭtamabilaŭ, i realizacyja hetaha pryncypu adbiłasia i na źniešnim vyhladzie budynka.
Na aryhinalnym prajekcie Jakuški vidać, što haražy mieli čatyry vyjezdy, raźmieščanyja adzin nasuprać adnaho. U adnoj častcy budynka znachodziłasia zona absłuhoŭvańnia z pamiaškańniami vułkanizacyi, šynamantažu z kampresaram, miechaničnym cecham, ahladnym miescam i myjniaj. U druhoj častcy budynka byli tolki nievialikija pamiaškańni, pryznačanyja dla zahadčyka haraža i šafiora.
Daśledčyki adznačajuć, što heta byŭ adzin ź niamnohich davajennych haražoŭ u horadzie, jaki dajšoŭ da našych dzion amal u pieršapačatkovym vyhladzie. Adnak adsutnaść statusu historyka-kulturnaj kaštoŭnaści padpisała jamu prysud.
Chto taki Hierasim Jakuška?
Aŭtar prajekta haražoŭ — znakavaja postać dla biełaruskaj stalicy. Hierasim Jakuška naradziŭsia ŭ 1900 hodzie ŭ sialanskaj siamji pad Mahilovam. Kab syn moh atrymać adukacyju, baćka navat pradaŭ kania — hetyja hrošy dazvolili chłopcu pastupić u Pietrahradski instytut hramadzianskich inžynieraŭ.
Jakuška viarnuŭsia ŭ Biełaruś i zrabiŭ bliskučuju karjeru: ad prostaha inžyniera da hałoŭnaha architektara Minska (hetuju pasadu jon zajmaŭ u 1936—1941 hadach). Mienavita jon udzielničaŭ u karektavańni hienieralnaha płana horada pierad vajnoj i vyznačaŭ abličča budučaha praśpiekta Niezaležnaści.
Los dojlida skłaŭsia trahična: jon zastaŭsia ŭ akupavanym Minsku i pamior ad tyfu ŭ studzieni 1942 hoda. Pachavany na Vajskovych mohiłkach.
Adziny tvor biez statusa
Siońnia Minsk niemahčyma ŭjavić biez budynkaŭ Jakuški. Siarod jahonych prac — budynak škoły № 4 na vulicy Čyrvonaarmiejskaj; budynak Minskaha palitechnikuma (praśpiekt Niezaležnaści, 85), raźmieščany ŭ tym samym kvartale, što i haražy, usiaho za niekalki dziasiatkaŭ mietraŭ ad ich; žyły dom Harvykankama (praśpiekt Niezaležnaści, 43); budynak štaba Biełaruskaj vajskovaj akruhi (byłaja haścinica, praśpiekt Niezaležnaści, 27); byłaja centralnaja rabočaja paliklinika (vulica Miaśnikova, 26) i inšyja.
Varta padkreślić: usie pieraličanyja budynki Jakuški, jakija pieražyli vajnu i zachavalisia ŭ stalicy, siońnia pryznanyja historyka-kulturnymi kaštoŭnaściami i znachodziacca pad achovaj dziaržavy. Haražy ŭ dvary Akademii mastactvaŭ byli ci nie adzinym vyklučeńniem z hetaha śpisa.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆCiapier čytajuć
Alaksandr Łukašenka tak lasnuŭsia na lod na chakiei, što trybuny zamierli VIDEA104
Alaksandr Łukašenka tak lasnuŭsia na lod na chakiei, što trybuny zamierli VIDEA
«Pa-biełarusku «Słana» Filipienki nabyvali bolš achvotna, čym pa-rusku». Jakija knihi siońnia ŭ topie? Intervju z kiraŭnicaj vydaviectva Gutenberg Publisher55
Kamientary