Śluńkin: Łukašenka staŭ haŭlajtaram, a lubaja krytyka stała razhladacca jak złačynstva
Hałoŭnaje, čym zapomniŭsia hety hod, heta toje, što Biełaruś stała častkaj vajennaha kanfliktu. Ułada, jakuju my nie vybirali, uciahnuła našu krainu ŭ vajnu na baku ahresara. Heta hałoŭnaje złačynstva režymu Łukašenki. Tak, złačynstvaŭ za ŭsie hetyja hady było šmat, ale pa ŭzroŭni žudaści i stupieni razbureńniaŭ heta samaje surjoznaje, piša ŭ fejsbuku były dypłamat, a ciapier analityk Jeŭrapiejskaj rady mižnarodnych adnosin Pavieł Śluńkin.
Pa-druhoje, mienavita heta sparadžaje šmat inšych źmien, jakimi adznačyŭsia hety hod. U pieršuju čarhu heta toje, što da biełarusaŭ, jakim u 2022 hodzie spačuvali, čyjoj śmiełaściu, imknieńniem da voli i demakratyi zachaplalisia, u adzin momant kardynalna źmianiłasia staŭleńnie.
Biełarusy stali asacyjavacca z saŭdzielnikami vajennaj ahresii. I ŭsio tamu, što reputacyjny cień dziejańniaŭ uład loh na ŭsich ludziej ź biełaruskim pašpartam.
Treciaje — heta toje, što ja nazyvaju desuvierenizacyjaj Biełarusi. Hety praces pačaŭsia jašče ŭ 2020 hodzie, ale, pahadziŭšysia na svaju rolu ŭ vajnie, Łukašenka vymušany byŭ pajści na jašče bolšyja sastupki i niastaču.
Jon nie prosta zabiraje ŭ nas radzimu, krainu, jon zabiraje suvierenitet i dziaržaŭnaść i ŭ samoha siabie. Jarki prykład — toje, jak rasijskija vajskoŭcy zachodziać, kudy chočuć, i robiać na našaj terytoryi, što pažadajuć, heta pahłybleńnie intehracyi i jašče bolš ciesnaja suviaź z rasijskaj ekanomikaj.
Na fonie ŭsiaho, što adbyvajecca, Biełaruś stanovicca šeraj taksičnaj zonaj, jakuju susiedzi ŭsprymajuć jak terytoryju, dzie niezrazumieła chto ažyćciaŭlaje palityčny i vajskovy kantrol, i adkul zychodziać patencyjnyja pahrozy. U vyniku my bačym admiežavańnie ad nas na ŭsich miežach, akramia biełaruska-rasijskaj.
Pa sutnaści, źjaŭlajucca fizičnyja abrysy novaj žaleznaj zasłony. Tym časam Łukašenka sprabuje kampiensavać adsutnaść źniešnich kantaktaŭ i ekanamičnaha supracoŭnictva tym, što sprabuje naładzić suviazi ź niepryznanymi i akupavanymi terytoryjami. Naprykład, jedzie na terytoryju niepryznanaj Abchazii i sustrakajecca tam z čałaviekam, jaki nazyvaje siabie prezidentam, abmiarkoŭvaje ź im dvuchbakovyja adnosiny. Ci ŭ Biełaruś pryjazdžajuć pradstaŭniki akupacyjnych uład. Heta dakładna pakazvaje, kudy jon sam siabie zahnaŭ.
Jašče adna vysnova — heta ŭnutranaja transfarmacyja režymu. Kali raniej jon byŭ adnosna pradkazalnym, sa zrazumiełymi ŭsim čyrvonymi linijami, represii mieli ŭ pieršuju čarhu «ochranitielnyj» charaktar, to ciapier jany stali novaj formaj žyćcia hetaha režymu.
U Biełarusi faktyčna niama palityčnych partyj, niama apazicyi (tamu što jana vyjechała ci znachodzicca ŭ turmie), niama prava na krytyku.
Nie zhadžacca z uładaj, krytykavać jaje stała złačynstvam, a biełaruskija ŭłady tym časam farmujuć kult asoby Łukašenki. Dla čynoŭnikaŭ inicyjatyŭna nie chvalić jaho, nie zachaplacca im z nahody i bieź ciapier nie norma.
Sam ža Łukašenka, jak jon faktyčna pryznaŭsia padčas vizitu Pucina, razhladaje represii nie jak reakcyju na peŭnyja padziei, a jak stratehiju, jakaja pavinna pryvieści hramadstva ŭ novy stan, u jakim budzie zabaroniena isnavańnie apazicyi, dzie nie budzie lehalnaj, dazvolenaj krytyki, demakratyčnych instytutaŭ.
Jašče adna važnaja asablivaść hetaha hoda — heta toje, što na fonie žachaŭ vajny va Ukrainie, mabilizacyi ŭ Rasii, enierhietyčnaha kryzisu ŭ Jeŭropie častcy biełarusaŭ stała zdavacca, što Łukašenka moža być nie samym horšym varyjantam (niahledziačy na toje, što mienavita jon uciahnuŭ Biełaruś u jakaści suahresara ŭ vajnu). Pra heta havoryć dynamika na karyść uład, pavodle sacdaśledavańniaŭ. Zdajecca, častka biełarusaŭ hatovaja časova źmirycca z hetaj bolš-mienš prymalnaj alternatyvaj, pakul niama mahčymaści štości źmianić, ale jość ryzyka raźvićcia horšych scenaryjaŭ.
U 2022 hodzie častka biełarusaŭ kančatkova adkryła, čym jość Rasija, ubačyła, što prachodziać stahodździ, a jana nie mianiajecca, što heta nie prosta susied, a dziaržava, jakaja supraćstaić usiamu tamu, čaho biełarusy dabivalisia ŭ 2020 hodzie: voli, demakratyi, kaštoŭnaściam, pavazie da pravoŭ čałavieka. A Biełaruś, jak i raniej, zmahajecca za svaju volu i niezaležnaść u tym liku ad Rasii i jaje haŭlajtara.
Ciapier adbyvajucca takija ž padziei, pra jakija my čytali ŭ padručnikach i jakija, nam zdavałasia, daŭno prajšli. Sami saboj naprošvajucca paraleli, naprykład, z paŭstaniem Kalinoŭskaha, jakoje było 160 hadoŭ tamu: Rasija, biełaruskaja baraćba za volu i niezaležnaść, «listy z-pad šybienicy», haŭlajtar, jaki heta paŭstańnie dušyć, zakon ab śmiarotnym pakarańni dla tych, chto byccam by zdradžvaje radzimie. Prajšło 160 hadoŭ, a ničoha nie źmianiłasia.
Kamientary
_________
Aha, nu-nu.
Čamuś ŭ niekatorych historyja pačałasia ŭ 2020 h. A stvareńnie sajuznaj dziaržavy? A etnacyd i linhvacyd? Zakryćcio biełaruskich škoł? A prodaž Biełtranshazu?