6 krasavika ŭ Teatry biełaruskaj dramaturhii adbyłasia doŭhačakanaja premjera «Raskidanaha hniazda» Janki Kupały ŭ pastanoŭcy Alaksandra Harcujeva. Piša Maryna Kazłoŭskaja.
Varta skazać, što ad čałavieka, jaki ŭ svoj čas pastaviŭ «Tryščana dy Ižotu», «Nie moj» i «Ivonu — pryncesu Burhundskuju», ja čakała novaha pračytańnia Kupały, pahatoŭ
Na maju dumku, najvialikšaja prablema biełaruskaj litaratury — lanota ci abmiežavanaść ludziej, jakija jaje čytajuć, vykładajuć, sprabujuć analizavać ci, jak u dadzienaj situacyi, interpretavać na scenie. Udałyja pastanoŭki biełaruskaj kłasiki, jak, zrešty,
Čaho hetym dabiŭsia režysior? — Adčuvańnia varjactva ŭ tych, chto lubić Kupału nie tamu, što tak było zahadana ŭ padručniku biellita.Alaksandr Harcujeŭ pasprabavaŭ aktualizavać Kupałavu pjesu, pasadziŭšy Zośku na rovar, Maryju — za šviejnuju mašynku šyć žabrackija, zaŭvažym, torby (jakija čamuści pieratvarylisia ŭ klatčastyja valizki čaŭnakoŭ), daŭšy ŭ ruki Paniču ajfon apošniaj madeli, zrabiŭšy Starca lumpienizavanym ałkašom, Symona — hopnikam na rajonie, a Nieznajomaha — šalonym pravakataram, a da taho ž i kileram, naniatym tym ža Paničom, kab pazbycca nadakučlivych Symona i Zośki.
Naturalna, kožny maje prava na svaju interpretacyju kłasičnaha tekstu. Ale
chaciełasia b pačuć niejkija razumnyja dovady na karyść takoha pračytańnia Kupałavaha tvora.
Aprača taho, što «Raskidanaje hniazdo» — pieršaja ŭ historyi biełaruskaj dramaturhii sproba vyjści
«Raskidanaje hniazdo» — pjesa pra Apakalipsis, pra zrujnavany dom i śviet, dzie čałavieku niama miesca, pra stračany raj, da jakoha čałaviek niby prykuty łancuhami. Heta trahiedyja biełaruskaj dušy,nad jakoj biaźmiežnuju ŭładu mieła ziamla — biełaruskaja mara (taja samaja ziamla, na jakuju praz 50 hadoŭ Mieležaŭ Vasil pramianiaje Hannu, bo «ziamla je boh»). My i ciapier — łakalnaja nacyja (choć i pryvučanaja za hady kalektyvizacyi biehčy ad ziamli i bajacca jaje), što ŭžo kazać pra pačatak XX stahodździa.
Kupała akreślić heta ŭ inšym svaim tvory, nazvaŭšy nas «tutejšymi» — ludźmi, pryviazanymi da «tut», da svajoj ziamli, ludźmi, jakija nie ŭmiejuć aryjentavacca ŭ śviecie, nie viedajuć, jak siabie identyfikavać, kali hetaje «tut» źnikaje.Mienavita heta davodzić Lavona Ziablika, a paśla i ŭsich jaho dziaciej da varjactva i sprobaŭ samahubstva, bo viečnaje badziańnie, biesprytulnaść strašniejšyja za śmierć.
«Raskidanaje hniazdo» — pjesa pra narod, ukryžavany na svajoj ziamli, jakaja ździekujecca i pahłynaje ŭłasnych dziaciej, bo jany lubili jaje. I adnačasova pjesa pra nieabchodnaść zychodu, ruchu, šlachu ŭ pošukach novaha domu, novaj baćkaŭščyny, novaha Edemu.
Kupałava ideja zhubiłasia na lumpienizavanym dnie, kudy Alaksandr Harcujeŭ źmiaściŭ jaho hierojaŭ,pieratvaryłasia ŭ zaciahnuty šerah kryklivych scen, za jakim užo nie razhledzieć biełarusaŭ tych, jakimi jany byli, u jakim siabie nie paznajuć biełarusy tyja, jakimi jany stali, pramianiaŭšy luboŭ da ziamli na zaciataje admaŭleńnie ad jaje.
-
U Homielskim dramatyčnym teatry — kadravyja čystki. Znoŭ praz «palityku»
-
«Budzie śmiešna i baluča»: «Kupałaŭcy» prezientujuć zaŭtra novy śpiektakl. U hałoŭnych rolach — Manajeŭ, Biełachvościk, Harcujeva
-
«Rašeńnie pryjšło zvonku». Što adbyvajecca ŭ viciebskim teatry, dzie ŭ śpiektakli prahučała «Žyvie Fłandryja!» i pačałasia čarada zvalnieńniaŭ?
Inžyniera-kanstruktara z upraŭleńnia «Pielenha», jakoje robić techniku dla rasijskaha vojska, asudzili pa palityčnych artykułach3
Kamientary