Biełaruś nie pieršaja kraina, adkul pasyłajuć dziŭnyja šary. Z Paŭnočnaj Karei zapuskali śmiećcie i navat haŭno
Pavietranyja šary, nahružanyja niezvyčajnymi «padarunkami», užo daŭno stali adnym z samych admietnych i adnačasova tryvožnych elemientaŭ u adnosinach pamiž Paŭnočnaj i Paŭdniovaj Karejaj. Kali raniej jany nieśli prapahandysckija materyjały, to ŭ mai 2024 hoda adbyŭsia rezki pavarot: Pchieńjan pačaŭ adpraŭlać u Sieuł šary z bytavym śmiećciem i praduktami žyćciadziejnaści čałavieka. Jak adreahavaŭ Sieuł i čym usio skončyłasia?
Praktyka vykarystańnia pavietranych šaroŭ dla pieradačy paviedamleńniaŭ na terytoryju praciŭnika ŭ rehijonie Karejskaha paŭvostrava siahaje karaniami ŭ siaredzinu XX stahodździa, u razhar Karejskaj vajny (1950-1953). U toj pieryjad jak siły AAN i Paŭdniovaj Karei, tak i vojska KNDR i sajuzny Kitaj masava vykarystoŭvali pavietranyja šary dla skidvańnia na terytoryju voraha miljonaŭ ulotak.
Meta była adnolkavaj: padarvać bajavy duch sałdat praciŭnika, zaklikać da zdačy ŭ pałon, a taksama raspaŭsiudžvać aficyjnuju ideałohiju i naviny pra pieramohi na poli boju.
Paśla zaviaršeńnia vajny, u hady Chałodnaj vajny, hetaja prapahandysckaja duel praciahvałasia. Paŭdniovaja Kareja, raźvivajučy svaju ekanomiku, adpraŭlała na Poŭnač ulotki, jakija demanstravali dasiahnieńni kapitalistyčnaha ładu žyćcia. U adkaz Pchieńjan raspaŭsiudžvaŭ ulotki, jakija prasłaŭlali lidaraŭ KNDR, krytykavali amierykanskuju vajennuju prysutnaść i apisvali «pakuty» paŭdniovakarejskaha naroda.
Adnak u červieni 2004 hoda było zaklučana mižkarejskaje pahadnieńnie, jakoje časova spyniła hetuju aficyjnuju praktyku.
U toj čas, jak urady zrabili paŭzu, estafietu pierachapili paŭdniovakarejskija hramadskija arhanizacyi, u asnoŭnym z samich pierabiežčykaŭ z KNDR. Apošnija 15 hadoŭ zapuski šaroŭ stali asacyjavacca mienavita ź ich dziejnaściu.
Ich pasyłki byli značna bolš raznastajnymi i niebiaśpiečnymi dla režymu: hrošy, radyjopryjomniki, a hałoŭnaje — USB-fłeški i SD-karty z paŭdniovakarejskimi sieryjałami, K-pop muzykaj i zachodnimi filmami. Pavodle danych Ministerstva abjadnańnia Paŭdniovaj Karei, tolki z 2008 pa 2020 hod aktyvisty adpravili nie mienš za 20 miljonaŭ ulotak.
Situacyja znoŭ abvastryłasia ŭ 2015 hodzie, kali dvoje paŭdniovakarejskich sałdat padarvalisia na minach, ustalavanych, jak miarkujecca, Poŭnačču ŭ demilitaryzavanaj zonie. U adkaz paŭdniovakarejski ŭrad adnaviŭ prapahandysckija tranślacyi praz hukaŭzmacnialniki na miažy. Pchieńjan nie zastaŭsia ŭbaku i ŭ 2016‑m viarnuŭsia da zapuskaŭ šaroŭ. Jany byli abstalavanyja tajmierami dla vybuchu ŭ pavietry, a ŭnutry znachodzilisia ŭlotki z abrazami ŭ adras paŭdniovakarejskaha kiraŭnictva.
Hety vitok napružanaści zaviaršyŭsia tolki ŭ krasaviku 2018 hoda z pačatkam novaha pieryjadu mižkarejskaha zbližeńnia. Adnak aktyvisty z Poŭdnia svaju dziejnaść nie spynili.
U 2020 hodzie ŭ Paŭdniovaj Karei navat byŭ pryniaty śpiecyjalny zakon, jaki ŭvodziŭ za takija dziejańni kryminalnuju adkaznaść: parušalnikam pahražali štrafy da $27 tysiač i turemnaje źniavoleńnie da troch hadoŭ.
Adnak z prychodam da ŭłady ŭ mai 2022‑ha administracyi prezidenta Jun Sok Jola, jaki zaniaŭ bolš žorstkuju pazicyju ŭ dačynieńni da Pchieńjana, situacyja kardynalna źmianiłasia.
U vieraśni 2023 hoda Kanstytucyjny sud pryznaŭ hety zakon niekanstytucyjnym, što faktyčna raźviazała ruki aktyvistam.
Novaja era «śmiećcievaj vajny»
Ułady Paŭnočnaj Karei nieadnarazova patrabavali ad svajho susieda spynić zapuski šaroŭ z prapahandaj, nazyvajučy ich pravakacyjaj. Kali heta nie było zroblena, Pchienjan adkazaŭ niezvyčajnym čynam.
U 2024‑m va ŭsioj Paŭdniovaj Karei, ad pryhraničnych rajonaŭ da stalicy Sieuła, byli zafiksavany sotni vielizarnych pavietranych šaroŭ, jakija nieśli ŭ sabie nie ideałahičnyja paviedamleńni, a bytavoje śmiećcie.
Paŭdniovakarejskija vajskoŭcy paviedamili, što ŭ źmieście byli ekskremienty, niedakurki, dziciačyja padhuźniki, kavałki staroha adzieńnia, płastykavyja butelki, makułatura i navat staryja batarejki. Hetyja «padarunki» byli staranna padabranyja, kab vyklikać maksimalnuju ahidu i niazručnaść.
KNDR zajaviła, što kampanija — adkaz na zapusk paŭdniovakarejskimi aktyvistami pavietranych šaroŭ, napoŭnienych antypaŭnočnakarejskimi ŭlotkami, a taksama fłeškami z papularnymi paŭdniovakarejskimi pieśniami.
Siastra lidara KNDR, Kim Jo Čžon, jakuju ličać jaho pres-sakratarom, iranična nazvała adpraŭku ekskremientaŭ i niedakurkaŭ «ščyrymi padarunkami» i «aktam svabody vykazvańnia mierkavańnia», vykarystoŭvajučy terminałohiju, jakuju časta ŭžyvajuć dla abarony aktyvistaŭ z Poŭdnia.
Pieršaja chvala, jakaja naličvała bolš za 260 šaroŭ, prymusiła paŭdniovakarejskija ŭłady nieadkładna razasłać paviedamleńni z papiaredžańniem hramadzianam nie nabližacca da niezvyčajnych abjektaŭ i paviedamlać pra ich znachodki vajskoŭcam. Vajskovyja sapiornyja hrupy (EOD) i padraździaleńni chimičnaj i bijałahičnaj abarony byli mabilizavanyja dla pravierki źmieściva. Na ščaście, ułady paćvierdzili, što bijałahičnaj abo chimičnaj niebiaśpieki źmieściva nie ŭjaŭlała, choć i padkreślivali «brudny» charaktar akcyi.
Paśla pieršapačatkovaj chvali Pchieńjan zrabiŭ nievialikuju paŭzu, ale zatym adnaviŭ zapuski, jaki praciahnulisia da kanca listapada (usiaho 32 razy). Ahulnaja kolkaść zapuščanych šaroŭ aceńvajecca ŭ 9000. Pry hetym na terytoryju Paŭdniovaj Karei patrapiła zvyš 3000, jakija pryziamlilisia va ŭsich pravincyjach krainy za vyklučeńniem dziuch paŭdniovych (hladzi kartu). Jany navat upali na terytoryju rezidencyi prezidenta Paŭdniovaj Karei.
Adkaz Sieuła
Reakcyja Sieuła na dziejańni Pchieńjana była šmatstupiennaj i ŭ vyniku pryviała da značnaha abvastreńnia napružanaści. Spačatku aficyjny Sieuł nazvaŭ dziejańni KNDR «iracyjanalnymi», «nizkimi» i «absurdnymi», padkreślivajučy, što jany źjaŭlajucca parušeńniem pahadnieńnia ab pieramirji, jakoje spyniła Karejskuju vajnu. Ministerstva abarony Paŭdniovaj Karei papiaredziła, što adkaz budzie «nievynosnym dla paŭnočnakarejskaha režymu».
Adnak najbolš radykalnym krokam stała prypynieńnie dziejańnia vajennaha pahadnieńnia ad 2018 hoda, jakoje ŭrad Paŭdniovaj Karei pryniaŭ 4 červienia 2024 hoda. Heta pahadnieńnie, padpisanaje ŭ pieryjad paciapleńnia adnosin, mieła na mecie źnižeńnie vajennaj napružanaści, praduhledžvała stvareńnie bufiernych zon i zabaraniała ŭsie «varožyja dziejańni», uklučajučy prapahandysckija tranślacyi praz hučnahavarylniki.
Prypynieńnie pahadnieńnia dazvoliła Sieułu viarnucca da adnaho z samych balučych instrumientaŭ psichałahičnaha cisku na Pchieńjan — adnaŭleńnia mahutnych prapahandysckich tranślacyj na miažy.
Užo praź niekalki hadzin paśla pryniaćcia rašeńnia z hučnahavarylnikaŭ, nakiravanych na poŭnač, pačali hučać naviny pra svabodny śviet, krytyka siamji Kim i papularnyja pieśni K-pop. Hetyja tranślacyi mohuć być pačutyja na adlehłaści da 20 kiłamietraŭ uhłyb terytoryi KNDR, što źjaŭlajecca surjoznym udaram pa infarmacyjnaj prastory.
Adnak u 2025‑m hodzie eskałacyi nie nazirałasia. 11 červienia 2025 hoda ŭrad Paŭdniovaj Karei abviaściŭ ab prypynieńni tranślacyj z hučnahavarylnikaŭ, a 4 žniŭnia pačaŭsia ich demantaž.
Ciapier čytajuć
Tusk zajaviŭ pra hatoŭnaść adkryć Babroŭniki i Kuźnicu ź listapada46
Kamientary