Śviatar Alaksandr Kuchta pryznaŭsia, što supracoŭničaje z «Bajsołam», i raskazaŭ, jak pracuje heta arhanizacyja

Alaksandr Kuchta — śviatar, u minułym ajcišnik. Viadoŭca YouTube-kanała «Batushka otvietit», jon vyjechaŭ ź Biełarusi pa palityčnych pryčynach, pierajšoŭ z Maskoŭskaha ŭ Suśvietny patryjarchat.

«Ciapier momant, kali treba vyjści ź cieniu»

— Jak i kali vy apynulisia ŭ Bysol? Za što vy adkazvajecie ŭ arhanizacyi?

— U Vilniu ja pierajechaŭ u pačatku 2022-ha. Na toj momant pracavaŭ u IT-kampanii, u adździele people analytics (analityka piersanału. — Zaŭv. red.), my dapamahali ejčaram lepš razumieć, što adbyvajecca ŭ ich na prajektach. Z pačatkam vajny pajšoŭ z IT i zajmaŭsia svaim YouTube-kanałam: mnie važna było havaryć pra toje, što adbyvajecca.

U BYSOL pryjšoŭ viasnoj 2023-ha. U niejki momant, jak i ŭsie emihranty, šukaŭ pracu. Chacieŭ, kab jana davała adčuvańnie, što źjechaŭ ź Biełarusi niezdarma. A fond jakraz šukaŭ čałavieka, jaki moh by padchapić i raźvivać kirunak zboraŭ.

— Čym mienavita vy zajmajeciesia ŭ BYSOL?

— Kiruju kamandaj zboraŭ. Praściej kažučy, usie asabistyja zbory (heta značyć na patreby kankretnych ludziej. — Zaŭv. red.), jakija źjaŭlajucca na sajcie, prachodziać praz ruki majoj kamandy. Akramia ich, jość jašče i vialikija zbory BYSOL, naprykład dla dziaciej palit– i eks-palitviaźniaŭ.

U pracy ź imi my čaściakom vykonvajem tolki techničnuju funkcyju — adkryvajem i zakryvajem ich na sajcie. A ŭžo prasoŭvańniem, pazicyjanavańniem, pryjomam zajavak i razdačaj hrošaj tut zajmajucca inšyja ludzi.

— Čamu vy vyrašyli, skažam tak, adkryć tvar i pierastać być ananimnym supracoŭnikam?

— Hałoŭnaja pryčyna — ciapier BYSOL znachodzicca ŭ kryzisie, źviazanym z sychodam Andreja Stryžaka. I ja chaču dapamahčy arhanizacyi, jakuju lublu ŭsim sercam, vyjści ź jaho.

Na praciahu apošnich dvuch miesiacaŭ fond nie raz kazaŭ pra siabie, što BYSOL nie roŭna Andrej Stryžak. BYSOL — heta dvuchznačnaja kolkaść prafiesijanałaŭ, jakija addanyja spravie biełaruskaj salidarnaści. I mnie zdajecca, što ciapier momant, kali treba vyjści ź cieniu, kab hety tezis prahučaŭ vyraźniej.

— Jak uvohule nastroj u kamandzie paśla taho, što adbyłosia z Andrejem Stryžakom?

— Pamiž saboj my damovilisia, što pakul situacyja znachodzicca ŭ vostraj stadyi, pastarajemsia jak maha mienš vynosić unutranaje vonki. Tamu što luboje nieaściarožnaje słova ciapier moža jašče bolš naškodzić i fondu, i Andreju, i naohuł usim.

Skažu prosta: usio składana, i nas čakajuć vialikija strukturnyja pieramieny.

— A jak vy asabista pieražyvajecie hetuju situacyju?

— Apošnija paŭtara tydnia drenna splu, bo mocna pieražyvaju. Učora pozna ŭviečary zapytaŭ ekstrannaje stelefanavańnie ź psichaterapieŭtam, tamu što sam nie moh zaziamlicca i spravicca ź situacyjaj.

Niejak my abmiarkoŭvali ź psichaterapieŭtam, što tut, u Vilni, u mianie jość dźvie «nahi». Pieršaja — carkva. Jana daje sens usiamu, što adbyvajecca. Abapirajučysia na hetuju «nahu», ahučvaju padčas propaviedziaŭ važnyja dla mianie idei i sensy. A druhaja «naha» — praca ŭ BYSOL. Heta sposab, z dapamohaj jakoha stvaraju toje, pra što havaru ŭ chramie.

Kali prybrać adnu z «noh», to, chutčej za ŭsio, ja zachistajusia i znoŭ pryjdziecca adkazvać na pytańnie, a što ja tut [za miažoj] rablu i navošta patrebna maja emihracyja.

— Vy z Andrejem asabista havaryli pra hetuju situacyju?

— Mahu skazać, što jon ciažka jaje pieražyvaje. Jak i ŭsia kamanda.

Pavialičyć

«Paśla našaj razmovy mnie treba budzie napisać admovu mamie ź dziciem»

— Davajcie pahavorym pra vašu pracu ŭ fondzie, heta značyć pra piersanalnyja zbory. Jak za dva z pałovaj hady, pakul vy ŭ prajekcie, źmianiłasia situacyja: kolkaść zvarotaŭ, prablemy.

— Paraŭnaju krychu inakš. Z 2023‑ha praz naš adździeł prajšło 900 zajavak, prykładna 600 ź ich trapiła na sajt. Da taho jak ja dałučyŭsia da kamandy, zbory pracavali ŭžo dva hady. Za hety čas chłopcy razhledzieli jašče 700 zvarotaŭ.

Hledziačy na hetyja dva pieryjady, možna kazać, što patok zajavak zastajecca na adnym uzroŭni. Čamu? Napeŭna, heta śviedčyć, što intensiŭnaść represij unutry krainy zastajecca na tym ža ŭzroŭni. Jak by chto ni chacieŭ pieraviarnuć staronku, pa zajaŭkach i zvarotach bačym: represii nie ścichajuć.

Temy zboraŭ ź ciaham času źmianiajucca. Kali ŭ 2022 hodzie asnoŭnaja častka zajavak była ad palitviaźniaŭ, jakija tolki što vyzvalilisia, to siońnia ŭsio čaściej atrymlivajem zapyty ad biełarusaŭ, jakija ŭžo niejki čas znachodziacca ŭ emihracyi. I heta vytłumačalna: usio bolš našych ludziej akazvajucca za miažoj, mnohija ź ich sutykajucca ź ciažkaściami. Naprykład, čałavieka zvolnili z pracy, ci jon surjozna zachvareŭ.

Čakajem, što z časam kolkaść padobnych historyj budzie pavialičvacca.

— A što ź vieličynioj achviaravańniaŭ i ich kolkaściu?

— Pa kolkaści danataŭ pad rukoj u mianie jość statystyka tolki za minuły hod. Mahu skazać, što sioleta ŭ paraŭnańni z anałahičnym pieryjadam 2024‑ha danataŭ u kolkasnym vyražeńni stała bolš na 30%. A voś siaredniaja vieličynia achviaravańnia z 2021‑ha trymajecca prykładna na adnym uzroŭni — 30 jeŭra. Choć časam jana padaje da 25, a časam raście da 40.

Jašče trochi cikavaj statystyki. Dva z pałovaj hady tamu šmatlikija kampanii źbirali da tysiačy jeŭra. Ciapier, kali nie vychodzić pieraadoleć hetuju sumu, abmiarkoŭvajem z kamandaj, što pajšło nie tak. Ciapier u siarednim danat na historyju kala 2, 5‑3 tysiač jeŭra.

— Jak vyrašajecie, za jakuju historyju voźmieciesia, a kamu skažacie nie?

— Jość zajaŭki, što adpadajuć sami saboj užo padčas pieršaha čytańnia. Dniami sutyknuŭsia ź situacyjaj, kali źviarnuŭsia čałaviek, jaki niadaŭna vyjšaŭ z turmy. U jaho artykuł nie pratesny, pry hetym jon vydavaŭ siabie za palityčnaha aktyvista.

U nas jość vyrazny mandat, na padstavie jakoha my možam adkryvać zbory. U toj ža čas jon dosyć šyroki: pa dapamohu moža źviarnucca kožny biełarus, jaki ŭdzielničaŭ u mirnych pratestach i paciarpieły ad dziejańniaŭ režymu.

Časam my atrymlivajem zajaŭki, jakija nie padychodziać pad hetyja kryteryi. Naprykład, prychodziać ludzi, jakija daŭno źjechali z krainy i ŭvieś hety čas u lepšym vypadku hartali telehram-kanały. U takich vypadkach zbory nie adkryvajem.

Davoli častaja historyja, kali prychodziać ukrainskija ŭciekačy, jakija źjechali z uschodu svajoj krainy i stracili žyllo.

Byŭ zapyt ad čałavieka… zdajecca, z Uźbiekistana. Jon pisaŭ, što niezadoŭha da lutaha 2022‑ha kupiŭ statak baranoŭ i chacieŭ vyhadna realizavać jaho ŭ Rasiju. Ale pačałasia vajna, mytnyja praviły źmianilisia. Ciapier jon nie moža pradać statak i na hetym straciŭ vialikuju kolkaść hrošaj. Tamu jon ličyć siabie paciarpiełym ad bajavych dziejańniaŭ i prosić kampiensavać košt žyvioł. My spačuvajem mužčynu i jaho statku, ale heta nie naša historyja.

U nas jość prablema paŭtornych zajavak. Što heta značyć? Ludzi, jakija vyjechali za miažu i na starcie atrymali ad Bysol niejki abjom dapamohi, znoŭ źviartajucca pa jaje. Časam heta apraŭdana, ale jość tyja, chto hadami chodziać pa kole ad fondu da fondu i prosiać hrošaj dla vyrašeńnia svaich prablem.

Tamu ŭ nas jość ćviordaje praviła: kožny biełarus u składanaj situacyi maje prava tolki na adzin zbor. Druhi — heta vyklučny vypadak, kali havorka idzie pra žyćcio i śmierć. Naprykład, čałaviek siadzieŭ i my adkryvali jamu maleńki zbor na pieradačy. Potym jon vyjšaŭ, i my robim vialiki zbor na adaptacyju, tamu što abstaviny jaho žyćcia źmianilisia.

Pa paŭtornych zborach jość vielmi składanyja situacyi. Paśla našaj razmovy mnie treba budzie napisać admovu mamie ź dziciom. Jana źjechała ź Biełarusi, bo nad joj była pahroza kryminalnaha artykuła. Jaje historyju my ŭžo publikavali, jana sabrała davoli vialikuju sumu. Ciapier, praz dva hady, žančyna pryjšła paŭtorna, ale ŭ jaje situacyi ničoha pryncypova nie źmianiłasia. Pa svaich kantaktach my vyśvietlili, što jana nie znachodzicca ŭ vostrym kryzisie, tamu ŭ paŭtornym zbory joj budzie admoŭlena.

Była i biełaruska z ankałahičnym zachvorvańniem. Jana źviarnułasia ź vielmi ścipłym zapytam. Prosta praciahnuć niekalki miesiacaŭ chimijaterapii: zdymać kvateru i choć niešta jeści. My jaje vieryfikavali. Prapanavali padniać sumu, tamu što razumieli: hrošaj, jakija jana prasiła pieršapačatkova, nie chopić na ŭsie vydatki. Adkryli zbor i paśpiachova jaho sabrali. A praz paru miesiacaŭ jana viarnułasia: dapamohi ŭsio roŭna nie chapiła, a znajści druhuju krynicu, na jakuju jana raźličvała, nie zmahła.

Nakont jejnaha vypadku my sabrali kansilium i ŭsio ž kamandaj vyrašyli admović. Dali kantakty inšych arhanizacyj, jakija mohuć uklučycca ŭ jaje situacyju. Mnie da hetaha času baluča za hetuju žančynu, ale ja razumieju, što našy praviły paŭstali nie na pustym miescy. U niejkim sensie jany napisanyja kryvioju.

— Składana kazać ludziam nie?

— U kožnaha rodu dziejnaści jość svaje prafiesijnyja chvaroby. Naprykład, u daktaroŭ z časam źjaŭlajecca cyničny humar, talerantnaść da vyhladu kryvi i čałaviečaha cieła ŭ roznych jaho stanach. Napeŭna, niešta takoje mahu skazać i pra svaju prafiesiju pravaabaroncy. Z časam staŭ zaŭvažać, što spakajniej staŭlusia da čałaviečaha bolu.

Tamu ciapier pieranošu situacyi z admovami značna spakajniej, čym dva z pałovaj hady tamu. Tady adčuvaŭ asabistuju trahiedyju i adkaznaść za kožnaje nie. Ciapier hetyja adčuvańni mienš vostryja, ale tym nie mienš jany jość.

— Jak ludzi reahujuć, kali atrymlivajuć admovu?

— Spakojna, tamu što situacyi žyćcia i śmierci my nie ihnarujem i biarem takija vypadki ŭ pracu. A kali zdarajecca admova, starajemsia niejak inšym sposabam dapamahčy čałavieku. Naprykład, padkazvajem kantakty inšych arhanizacyj.

Pavialičyć

«Zbory — heta instrumient dla ekstrannaj dapamohi»

— Jaki zbor atrymałasia zakryć chutčej za ŭsio?

— Dla piśmieńnicy Śviatłany Kurs, u jakoj znajšli ankałahičnaje zachvorvańnie. Krychu bolš čym za viečar biełarusy zadanacili dla jaje amal 20 tysiač jeŭra. Heta naš samy vialiki i chutki piersanalny zbor.

Na druhim miescy dapamoha muzykantu Alaksandru Pamidoravu, jakoha vielmi chutka padtrymali na 6,7 tysiačy jeŭra. Na trecim Malavanyč (akcioru Alaksandru Ždanoviču sabrali 4,3 tysiačy jeŭra, kab kampiensavać hrošy, jakija ŭ jaho skrali. — Zaŭv. red.), jaho historyju my taksama vielmi chutka zakryli.

— Kali čałaviek da vas źviartajecca, jość niejkaja suma, bolš za jakuju jon nie moža zapytać?

— Ludzi časta nie razumiejuć, jak pracujuć zbory, i sa startu nazyvajuć kaśmičnyja sumy, naprykład, 100 tysiač jeŭra.

U nas byŭ zajaŭnik — mužčyna va ŭzroście. Jašče kali jon žyŭ u Biełarusi, jahony dom addali pad znos, kab pabudavać hmach. Jon chadziŭ pa sudach, asprečvaŭ hetaje rašeńnie i nie zhadžaŭsia ŭziać kvateru, jakuju jamu prapanoŭvali naŭzamien. A paśla 2020‑ha jon vyjechaŭ i, kali pryjšoŭ da nas, jahony pieršapačatkovy zapyt hučaŭ prykładna tak: «Ja doŭha sudziŭsia z uładaj i ciapier adkryvaju zbor na 80 tysiač jeŭra, kab biełarusy kupili mnie novy dom. Heta kampiensuje maje patračanyja hady». Viadoma ž, taki zbor my jamu nie adkryli (uśmichajecca), tamu što krychu nie pa mandacie.

Tym nie mienš voś takija zapyty pastupajuć časta. Zdarajecca, prychodzić były palitviazień i prosić 50 tysiač jeŭra. Jamu zdajecca, heta adekvatnaja suma, kab naładzić žyćcio. I ja jaho razumieju. Voś tolki zbory — heta instrumient dla ekstrannaj dapamohi. Tamu my stavim takija ličby, jakija dapamohuć čałavieku nie apynuŭsia pad mostam u pieršyja dni emihracyi i bolš upeŭniena siabie adčuvać.

— Jakija heta sumy?

— Zaležyć ad abstavin. Ludzi roznyja, i situacyi, u jakija jany traplajuć, taksama roznyja. Ale my starajemsia nie vychodzić za miežy 2‑4 tysiač jeŭra, tamu što nam potym jašče hetuju sumu treba niejak źbirać.

— Darečy, mužčynu va ŭzroście, jaki raźličvaŭ na 80 tysiač jeŭra, u vyniku dapamahli?

— Tak, u 2020‑m jon źbiraŭ podpisy i, jak udałosia dakazać, vaziŭ rečy padčas adnaho ź pikietaŭ Śviatłany Cichanoŭskaj. My adkryli jamu zbor na standartnuju i adekvatnuju sumu ŭ rajonie 2 tysiač jeŭra. Heta čałaviek va ŭzroście, jamu patrabavaŭsia čekap (miedabśledavańnie. — Zaŭv. red.) arhanizma, i było nieabchodna padlačyć niekatoryja balački.

Pavialičyć

«U adkryćci zboraŭ na kampiensacyju štrafaŭ, jakimi biełarusy adkuplajucca ad siłavikoŭ, admaŭlajem»

— Ci prychodziać zajaŭki ad ludziej ź Biełarusi?

— Takija zvaroty jość, ale ich mała. Ludzi bajacca.

Samaja častaja tema, ź jakoj da nas źviartajucca ź Biełarusi, — heta zbor hrošaj na pracu advakata i pieradačy ŭ kałonii. Hetyja zbory my biarom, tamu što jany tyčacca ludziej i ich kamfortu napramuju.

A voś u adkryćci zboraŭ na kampiensacyju štrafaŭ, jakimi biełarusy adkuplajucca ad siłavikoŭ, admaŭlajem, tamu što heta honka, u jakoj niemahčyma pieramahčy. Čym bolš da nas buduć źviartacca pa takuju dapamohu, tym bolš štrafaŭ ludziam budzie prylatać. I atrymlivajecca, što my ŭsioj dyjasparaj budziem finansavać pracu režymu.

— Jaki zbor vas asabista bolš za ŭsio kranuŭ?

— U nas u carkvie jość viernik Jaŭhien Bryćko, u jakoha z naradžeńnia prablemy sa zrokam. Na hety momant jon praktyčna aślep. Jaŭhien — šmatdzietny baćka. Jaho siamja była vymušanaja źjechać ź Biełarusi, bo bajalisia, što praz udzieł u dvaravych aktyŭnaściach u ich zabiaruć dziaciej.

I voś u Vilni vyśvietliłasia, što jahonaja 11‑hadovaja dačka, Kasija, taksama stała niečakana i chutka hublać zrok. Jaje treba było terminova kłaści na apieracyju, na heta patrabavalisia hrošy. BYSOL adkryŭ im zbor, a ŭ siabie ŭ fejsbuku ja zrabiŭ pra ich post jak pra maich prychadžan. Ludzi chutka sabrali patrebnuju sumu. Dzicia praapieravali i, pa słovach Jaŭhiena, vyratavali dziaŭčyncy zrok. Ciapier kožny raz, kali baču jaho, Kasiju ci kahości ź ich vialikaj siamji na słužbie, radujusia, bo adčuvaju svaju datyčnaść da našaj ahulnaj spravy.

— Darečy, jak atrymlivajecca sumiaščać pracu ŭ fondzie i słužeńnie ŭ chramie?

— A ŭ čym prablema (śmiajecca)? Naadvarot, praca ŭ fondzie — heta najlepšaje, pra što moža maryć śviatar u emihracyi. I dziakuj vialiki ŭsim biełarusam, jakija danaciać i tym samym dajuć mnie mahčymaść zajmacca hetaj spravaj (havorka pra dabračynnaść. — Zaŭv. red.).

U nas jość dźvie madeli taho, jak mohuć zarablać śviatary. Pieršaja ŭ asnoŭnym raspaŭsiudžanaja ŭ Rasii i šmat u čym u Biełarusi. Heta kali baciuški pryviazanyja da carkvy. Jany pravodziać słužby, budujuć chramy, pracujuć psichaterapieŭtami dla svaich viernikaŭ i šmat čaho jašče kalacarkoŭnaha. Žyvuć hetyja ludzi z achviaravańniaŭ.

Ale jość i inšaja madel. Jana tyčycca bolšaści śviataroŭ u Zachodniaj Jeŭropie i ZŠA. Heta kali baciuški sumiaščajuć śvieckuju prafiesiju i prychod.

U roznyja etapy svajho žyćcia ja žyŭ pa roznych madelach. I mahu na svaim vopycie paraŭnać ich. U pieršym vypadku śviatary majuć mahčymaść być maksimalna ŭciahnutymi ŭ žyćcio i prablemy svaich viernikaŭ. Ale minus u tym, što hetyja ludzi trochi adryvajucca ad realnaści i nie zusim razumiejuć, što takoje piać dzion na tydzień pa vosiem hadzin chadzić na pracu i stamlacca nastolki, kab prosta nie zastavałasia sił rana prychodzić na słužbu ŭ niadzielu. Hetyja baciuški čaściakom nie mohuć zrazumieć rytmu žyćcia sučasnaha čałavieka.

U druhim vypadku ŭsio roŭna naadvarot. Śviatar stamlajecca nie mienš, čym jaho prychadžanie, i čaściakom jaho nie chapaje na ŭsie carkoŭnyja spravy. I ŭ mianie ciapier takaja prablema. Ja baču punkty na svaim prychodzie, kudy treba ŭklučycca, ale ŭ mianie niama sił, tamu što praca ź ludźmi i ich bolem [u fondzie] zabiraje šmat unutranaha resursu.

— Ci atrymlivajecie praz heta zaŭvahi?

— Nu, ja nie nastolki adarvany ad svajoj carkvy, kab atrymlivać zaŭvahi (śmiajecca). Dy i treba razumieć, što maje prychadžanie majuć ahulnuju traŭmu — traŭmu 2020 hoda. Chtości z hetych ludziej pasiadzieŭ, chtości ledź nie pasiadzieŭ… I ja sam taki ž traŭmavany, tamu nam nie treba tłumačyć adzin adnamu mnohija rečy. My razumiejem adzin adnaho z paŭsłova.

Pavialičyć

«Vieryfikacyja — heta składany šmatstupienny praces»

— Davajcie zakraniem temu vieryfikacyi. Jak praviarajecie tych ludziej, jakija da vas źviarnulisia?

— Vieryfikacyja — heta składany šmatstupienny praces i vielizarnaje pole dla kreatyŭnaści, dzie nie isnuje stroha prapisanych praviłaŭ, tamu što kožnaja historyja ŭnikalnaja. Tamu my hladzim na dakumienty, šukajem śviedak, majem znosiny z davieranymi ludźmi.

U kožnym vypadku spałučeńnie hetych instrumientaŭ moža być vielmi roznym. Ale ja nie mahu ahučvać usie našy sakrety, kab nie spraščać žyćcio niesumlennym ludziam.

— Niešta ž možacie raskazać.

— Praściej za ŭsio — heta vieryfikavać palitviaźniaŭ, jakija niadaŭna vyzvalilisia i źviarnulisia pa dapamohu, kab niejak saryjentavacca i vydychnuć. U ich na rukach jość dakumienty, u jakich padrabiazna raśpisanyja abstaviny ich spraŭ, paznačanyja artykuł i termin.

Ale jość i inšyja, bolš składanyja vypadki. Naprykład, ludzi, jakija vyjechali paśla 2020-ha, tamu što adčuvali: jašče troški — i im pahražaje kryminalnaja sprava. Jašče znachodziačysia ŭ Biełarusi, jany pačyścili i vydalili dokazy svajoj aktyŭnaści, tamu što bajalisia, što hetyja dakumienty trapiać u niapravilnyja ruki. A ciapier jany prychodziać na zbory, i nam treba impravizavać: mieć znosiny sa śviedkami, spraŭdžvać fakty, hladzieć na ŭskosnyja dakumienty.

— Nakolki hłyboka vy praviarajecie ludziej? Chočacca ŭspomnić kiejs eks-palitviaźnia Dźmitryja Bunieviča, jaki prachodziŭ pa «karahodnaj spravie». U vas vyjšaŭ zbor dla jaho, a paźniej niekatoryja inšyja eks-palitviaźni zajavili, što ŭ kałonii jon byŭ «stukačom» (sam mužčyna heta admaŭlaje).

— My razumiejem, što siarod tych, chto da nas prychodzić na zbory, stopracentna jość byłyja «stukačy», tamu što ŭ ludziej roznyja sposaby vyžyvańnia. I nie ŭsie ludzi abaviazany być hierojami.

Na siońnia my pryniali praviła, što kali niama śviedčańniaŭ, što praź dziejańni ŭmoŭnaha «stukača» chtości surjozna paciarpieŭ, to my biarom jaho na zbor. Tamu što hety čałaviek, pa-dobramu, naohuł nie pavinien byŭ trapić u turmu i apynucca pierad takim vybaram.

— Darečy, pra ašukancaŭ. Zdarałasia, što zbory takich ludziej traplali na sajt, a potym vy daviedvalisia praŭdu?

— Prykładajem usie namahańni, kab takoha nie zdarałasia. Ale my razumiejem, što heta mahčyma. U nas jość para kiejsaŭ, kali nieadnaznačnyja historyi traplali na sajt, a potym, užo ŭ pracesie, my razumieli, što ŭ ich jość druhoje dno.

Pa kožnaj z takich situacyj źbirajemsia i asobna prymajem rašeńnie. Zvyčajna sam zbor zakryvajem, a sabranyja srodki nakiroŭvajem u ahulny zbor palitviaźniam.

— Što budzie, kali piersanalny zbor, jaki składajecca vyklučna z achviaravańniaŭ ludziej, nie zakryvajecca?

— Pa praviłach zboraŭ, kožnaja historyja moža znachodzicca na sajcie 60 dzion albo datul, pakul nie źbiarecca ŭsia suma. Tady prapanujem čałavieku jaje zabrać i zakryć zbor, albo pakinuć da kanca terminu. Moža, jašče niešta nakapaje.

Kali patrebnaja suma nie źbirajecca i za 60 dzion, nie strašna. Ličby, jakija prapisanyja ŭ nas na sajcie, aryjencirovačnyja — tyja, jakimi chaciełasia b padtrymać čałavieka, kab vyrašyć jaho prablemu. U lubym vypadku my vypłačvajem absalutna ŭsie srodki sa zboru.

— Jak skandał z Andrejem Stryžakom paŭpłyvaŭ na situacyju ź piersanalnymi zborami?

— Na siońnia my nie zaŭvažajem niejkich źmienaŭ. Ja dumaju, heta źviazana z tym, što ludzi razumiejuć, što jany danaciać nie Andreju Stryžaku asabista, a inšym biełarusam, jakija majuć patrebu ŭ dapamozie.

U hetym miescy chočacca znoŭ viarnucca da pytańnia, čamu ja vyrašyŭ adkryć tvar. Za hetyja dva z pałovaj hady ja ŭsim sercam pryros da prajekta. Vielmi jaho lublu i vielmi za jaho pieražyvaju. Zbory — heta ŭnikalny i adziny ŭ svaim rodzie instrumient z šyrokim mandatam, jaki daje mahčymaść tysiačam ludziej atrymlivać dapamohu ŭ krytyčnaj situacyi.

— Što vy za hetyja dva z pałovaj hady zrazumieli pra biełaruskuju salidarnaść?

— Što biełarusy majuć patrebu ŭ salidarnaści nie tolki jak atrymalniki, ale i jak donary. Tamu što heta sposab znoŭ adčuć svajo adzinstva i siłu, jakuju my adčuli ŭ 2020 hodzie.

Tak što kali chočacie znoŭ dakranucca da taho času, to zrabić donat — heta vydatny varyjant (uśmichajecca).

• 8
• 0
• 0
• 2
• 0
• 0
• 0
• 2