Dla kiravańnia pčałoj kantroler užyŭlajecca niepasredna ŭ mozh. Takaja raspracoŭka moža revalucyjanizavać śfieru raźviedki i dapamahčy vyratavać ludziej paśla katastrofaŭ.
Jak paviedamlaje The Telegraph, kamanda kitajskich navukoŭcaŭ pad kiraŭnictvam prafiesara Čžao Czielana ź Piekinskaha technałahičnaha instytuta raspracavała samy lohki ŭ śviecie kantroler mozhu, jaki važyć usiaho 74 milihramy — mienš, čym drabinka soli.
Pryłada macujecca na śpinie pčały, try ihołki, padłučanyja da pryłady, uvodziacca ŭ mozh pčały, što dazvalaje nakiroŭvać nasiakomaje ŭ peŭnym kirunku.
Ekśpierymienty pakazali, što pčoły vykonvajuć zahady z 90-pracentnaj dakładnaściu. Takim čynam, navukoŭcy atrymali mahčymaść dystancyjna kiravać palotam žyvoha arhanizma.
Mikrapryłady možna dapoŭnić videakamierami, mikrafonami i sensarami, što pieratvoryć kiravanuju pčału ŭ pierasoŭnuju raźviedvalnuju płatformu. Jana zdolnaja pranikać u miescy, niedastupnyja dla ludziej abo robataŭ, i źbirać infarmacyju, nie vyklikajučy padazreńniaŭ.
«Bijarobaty na asnovie nasiakomych zachoŭvajuć ruchomaść, zdolnaść da maskiroŭki i adaptacyi da asiarodździa, charakternyja dla ich pryrodnych pratatypaŭ», — pišuć aŭtary ŭ artykule, apublikavanym u Chinese Journal of Mechanical Engineering.
«U paraŭnańni z štučnymi robatami jany majuć lepšuju skrytnaść i bolšuju aŭtanomnaść, što robić ich nadzvyčaj kaštoŭnymi ŭ tajnych raźviedvalnych apieracyjach, baraćbie z teraryzmam i narkatrafikam, a taksama pry praviadzieńni vyratavalnych apieracyj u zonie stychijnych biedstvaŭ».
Raniej navukoŭcy ŭžo pravodzili ekśpierymienty z žukami, na jakich ustanaŭlivali čypy i kiravali imi z dapamohaj infračyrvonaha vypramieńvańnia abo Bluetooth. Adzin z takich «zaplečnikaŭ» važyŭ usiaho 23 milihramy — u try razy mienš, čym kantroler dla pčały.
Anałahičnyja prajekty raspracoŭvajuć u Sinhapury, dzie kibierkantrolery macavali da prusakoŭ. Takich kiravanych nasiakomych vykarystoŭvali ŭ apieracyjach pa vyratavańni ludziej paśla ziemlatrusu ŭ Mjanmie.
Kitaj — nie adzinaja kraina, jakaja inviestuje ŭ stvareńnie kibiernasiakomych. U hetym napramku pracujuć taksama navukoŭcy ZŠA i Japonii.
Adnak, niahledziačy na pośpiechi, prablemy zastajucca. Najbolš značnaja ź ich — abmiežavanaja jomistaść batarej: kali pavialičyć ich, pčała nie zmoža padniać ciažar. Akramia taho, pryłady składana adaptavać da roznych vidaŭ nasiakomych, bo kožny ź ich reahuje na sihnały ŭ roznych častkach cieła.
Miž tym Kitaj praciahvaje minijaciuryzacyju technałohij. Tak u červieni byli pradstaŭleny drony pamieram z kamara.
Ciapier čytajuć
Vyjšaŭ na svabodu były top-žurnalist ANT Dźmitryj Siemčanka3
Kamientary