Zvyčajnaje ŭstavańnie z kresła moža zdavacca prostaj zadačaj, ale vaša zdolnaść vykonvać hetaje dziejańnie moža šmat raskazać pra stan vašaha zdaroŭja.
Miedyki vykarystoŭvajuć test «ŭstać ź siadziačaha stanovišča» (anhł. sit-to-stand, STS), kab vyznačyć, kolki razoŭ čałaviek moža ŭstać ź siadziačaha stanovišča na praciahu 30 siekund. Hety test časta prymianiajecca miedykami dla acenki stanu zdaroŭja pažyłych ludziej, ale jaho lohka možna prajści i ŭ chatnich umovach, piša BBC.
«Heta sapraŭdy karysny test, bo jon šmat raskazvaje pra toje, nakolki dobra čałaviek siabie adčuvaje,» — adznačaje Džahdyp Desi, kansultant Fondu achovy zdaroŭja Haja i Sient-Tomasa ŭ Łondanie.
«Jon pakazvaje na siłu, raŭnavahu i hnutkaść čałavieka. Jość daśledavańni, jakija śviedčać, što hety test moža dapamahčy vyznačyć ryzyku takich prablem, jak sardečna-sasudzistyja zachvorvańni abo navat ryzyku śmierci».
Jak prajści test u chatnich umovach:
Vaźmicie kresła z pramoj śpinkaj biez padłakotnikaŭ i siekundamier abo tajmier (hetaja funkcyja jość u bolšaści telefonaŭ).
Siadajcie pasiaredzinie kresła, skryžujcie ruki i pakładzicie dałoni na supraćlehłyja plečy. Trymajcie śpinu pramoj, stupni pavinny stajać na padłozie.
Paśla zapusku siekundamiera ŭstavajcie, a zatym znoŭ siadźcie. Padličycie, kolki razoŭ vy zmožacie ŭstać na praciahu 30 siekund.
Siarednija vyniki dla roznych uzrostavych hrup
Choć hety test u asnoŭnym vykarystoŭvajecca dla ludziej starejšych za 60 hadoŭ, jon moža być karysny i dla maładych ludziej.
Pavodle dadzienych Centraŭ pa kantroli i prafiłaktycy zachvorvańniaŭ ZŠA (CDC), siarednija pakazčyki dla roznych uzrostavych hrup nastupnyja:
Dla ludziej va ŭzroście 60-64 hadoŭ: 14 dla mužčyn i 12 dla žančyn.
Dla ŭzrostu 85-89 hadoŭ: 8.
Adnak hetyja siarednija pakazčyki nie ŭličvajuć historyju chvarob čałavieka — naprykład, kali jon niadaŭna pieranios apieracyju abo maje traŭmu.
Test taksama moža być karysny maładym ludziam abo ludziam biez prablem sa zdaroŭjem, pakolki jon źjaŭlajecca dobrym pakazčykam fizičnaj padrychtoŭki.
Daśledčyki sa Šviejcaryi paprasili amal 7000 darosłych prajści test STS, a zatym paraŭnali vyniki.
Jany vyjavili, što siaredniaja častata dla 20-24-hadovych była 50 raz u chvilinu dla mužčyn i 47 dla žančyn. Niekatoryja z udzielnikaŭ, adnak, zmahli ŭstać da 72 razoŭ u chvilinu.
U inšym daśledavańni z udziełam zdarovych dobraachvotnikaŭ, siaredni ŭzrost jakich składaŭ 21 hod, daśledčyki vyjavili suviaź pamiž vynikami testu STS i inšym, ale bolš pracajomkim testam ich aerobnaj zdolnaści i ciahavitaści.
Daśledavańni pakazvajuć, što vyniki analizaŭ taksama mohuć mnohaje skazać pra vaša zdaroŭje. Naprykład, nizki bał moža pakazvać na ryzyki paśla apieracyi abo lačeńnia raka.
Nizkija pakazčyki taksama źjaŭlajucca prykmietaj taho, što serca i lohkija mohuć pracavać niapravilna, pavialičvajučy ryzyku takich zachvorvańniaŭ, jak infarkt mijakarda (sardečny prystup), insult i sardečnaja niedastatkovaść.
«My vielmi zaniepakojenyja tym, što kali ludzi nie zachoŭvajuć siłu, raŭnavahu, hnutkaść i zdaroŭje sardečna-sasudzistaj sistemy, jany, chutčej za ŭsio, padajuć», — kaža Desi.
Jak palepšyć vyniki:
Treba zastavacca maksimalna aktyŭnymi i mabilnymi. Kali ruchomaść abmiežavanaja, možna pačać z vykanańnia praktykavańniaŭ siedziačy, kab raźvivać siłu.
Paśla hetaha možna pierachodzić da ŭstavańnia — pa piać razoŭ na kožnyja hadzinu-dźvie.
Kali jość mahčymaść, padymajciesia i spuskajciesia pa leśvicy prynamsi try-čatyry razy na dzień.
Taksama varta vychodzić na vulicu i, kali mahčyma, zajmacca fizičnymi praktykavańniami. «Dadatkovaj pieravahaj źjaŭlajecca sacyjalny kantakt. Viadoma, što heta važny aśpiekt, kali vy stanoviciesia starejšymi — adzinota i sacyjalnaja izalacyja sapraŭdy mohuć być škodnymi dla vašaha zdaroŭja,» — dadaje Desi.
«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu16
Kamientary
... a stuł – heta toje, što zmyvajem u kanalizacyju :)