Navuka i technałohii11

Navukoŭcy płanujuć źmiaščać u vočy soniečnyja batarei

Novaja technałohija, nad jakoj ciapier pracujuć, moža značna palepšyć jakaść žyćcia ludziej ź nievylečnymi zachvorvańniami vačej. Jak heta mahčyma?

human eye with a lens made of solar panels čałaviečaje voka ź linzaj z soniečnych batarejaŭ čiełoviečieskij hłaz s linzoj iz sołniečnych batariej
Ilustracyjny malunak, stvorany štučnym intelektam

Niejrapratezavańnie — vykarystańnie pryład, pryznačanych dla ŭzajemadziejańnia ź niervovaj sistemaj, kab uznavić stračanuju funkcyjanalnaść, — źjaŭlajecca halinoj daśledavańniaŭ, jakaja chutka raźvivajecca i patencyjna moža značna palepšyć jakaść žyćcia.

Adnym z najbolš viadomych prykładaŭ źjaŭlajecca kachlearny impłant, raźmieščany va ŭnutranym vuchu. Jon pieraŭtvaraje huk u elektryčnyja sihnały, jakija niepasredna stymulujuć słychavy nierv u ludziej ź ciažkaj strataj słychu.

Ale ci možna zrabić toje ž samaje z čałaviečym vokam, kab adnavić zrok ludziam z paškodžanymi fotareceptarami — kletkami, adkaznymi za raspaznańnie śviatła i koleru?

Doŭhi čas ličyłasia, što bijamiedycynskija impłantaty ŭ siatčatcy mohuć zamianić paškodžanyja fotareceptary. Adzin sa sposabaŭ zrabić heta — vykarystoŭvać elektrody dla stvareńnia impulsu napružańnia, jaki moža dazvolić ludziam ubačyć maleńkuju plamu.

Takija technałohii prajšli vyprabavańni. Ale prablema ŭ tym, što im nieabchodna siłkavańnie ad źniešniaj krynicy i prakładka niejkim čynam pravadoŭ u voka.

Jak piša New Atlas, kamanda navukoŭcaŭ z Univiersiteta Novaha Paŭdniovaha Uelsa (Aŭstralija) prapanavała alternatyŭnuju ideju. Jana zaklučajecca ŭ tym, kab prymacavać da vočnaha jabłyka malusieńkuju soniečnuju panel, jakaja pieraŭtvoryć śviatło ŭ elektryčny impuls, jaki mozh vykarystoŭvaje dla stvareńnia vyjavaŭ. Panel, naturalna, budzie aŭtanomnaj i partatyŭnaj, što pazbavić ad nieabchodnaści prakładać pravady ŭ vočy.

Dla stvareńnia takich panelaŭ navukoŭcy vyrašyli vykarystoŭvać zamiest tradycyjnaha kremniju inšyja paŭpravadnikovyja materyjały, takija jak hiermanij i arsienid haliju. 

Jak patłumačyŭ vydańniu adzin z aŭtaraŭ raspracoŭki doktar Uda Romier (Udo Römer), kab stymulavać niejrony, nieabchodna bolš vysokaje napružańnie, čym toje, jakoje daje adzin soniečny elemient:

«Kali pradstavić fotareceptary jak piksieli, to nam patrebnyja try soniečnyja elemienty, kab stvaryć dastatkovaje napružańnie dla pieradačy ŭ mozh. My dumajem nad tym, jak ich skłaści adzin na adzin, kab dasiahnuć hetaj mety. Z kremnijem heta było b składana, tamu my pierajšli na arsienid haliju, dzie heta našmat praściej».

Navukoŭcy pryznajuć, što ich raspracoŭka nie viernie ludziam 100-pracentny zrok. Ubudavany zrok budzie pakul što čorna-biełym i ź nievysokim razroźnieńniem. Dla jaho paŭnavartasnaha ŭznaŭleńnia, mahčyma, spatrebicca dadatkovaja harnitura, naprykład, smart-akulary z łaziernaj sistemaj.

Pakul što navukoŭcy zmahli paśpiachova raźmiaścić dva soniečnyja elemienty adzin na adnym na płoščy kala 1 kvadratnaha santymietra.

Čakajecca, što paśla šyrokich łabaratornych dośledaŭ i vyprabavańniaŭ na žyviołach pamier pryłady składzie kala 2 kvadratnych milimietraŭ z pamieram piksielaŭ kala 50 mikramietraŭ. U takim vyhladzie jaho možna budzie vyprabavać na ludziach. Ale da hetaha pavinien prajści jašče peŭny čas.

Čytajcie jašče:

Koler vačej upłyvaje na vašu zdolnaść čytać — vučonyja. Jak tak?

Vučonyja stvaryli nanamateryjał, jaki zabivaje bolš za 99% bakteryj

Aryštavanuju samuju bujnuju soniečnuju elektrastancyju Biełarusi nie zmahli pradać, bo nikomu nie treba

Kamientary1

  • Žiul Ik
    16.03.2024
    Kali ŭžo sam mozh zrobiać, šmat kamu vielmi treba.

Ciapier čytajuć

Cichanoŭski patłumačyŭ, čamu jon tak pavodziŭ siabie ŭ Ńju-Jorku69

Cichanoŭski patłumačyŭ, čamu jon tak pavodziŭ siabie ŭ Ńju-Jorku

Usie naviny →
Usie naviny

Cichanoŭskaja ŭ Ńju-Jorku parazmaŭlała z Karalem Naŭrockim VIDEA7

«Adzin minus — tut ja raźlubiŭ bulbu». Jehipcianin ažaniŭsia ź biełaruskaj i pierajechaŭ u Brest1

U Vialikabrytanii źjaviŭsia vajskovy ataše ŭ Biełarusi10

U Nvidia prablema: zanadta šmat hrošaj3

Ziankovič nazvaŭ imia pravakatara, ź jakoha pačałasia sprava zmoŭščykaŭ suprać Łukašenki. Jaho karjera ciapier pajšła ŭharu29

Viktar Kalina zajaviŭ, što nikoli nie nazyvaŭ Łukašenku tarakanam13

«Zasrany ŭvieś les, takoj kolkaści «min» nikoli nie bačyŭ». Spartyŭny kamientatar raskazaŭ, jak dva dni stajaŭ na łatvijska-biełaruskaj miažy14

Adnaho ź lidaraŭ strajkama «Biełaruśkalija» źmiaścili ŭ imihracyjnuju turmu ZŠA17

U Hrodnie padletak prahłynuŭ vialikuju kostačku ad niektaryna. Daktaram daviałosia pakarpieć5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Cichanoŭski patłumačyŭ, čamu jon tak pavodziŭ siabie ŭ Ńju-Jorku69

Cichanoŭski patłumačyŭ, čamu jon tak pavodziŭ siabie ŭ Ńju-Jorku

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić