Вайна44

«Інфармацыю пра ўдар па саборы ў Адэсе ўнеслі ў Вікіпедыю за некалькі гадзін да самога ўдару». Як так? 

Удары па Адэсе былі нанесены Расіяй з акупаванага Крыма а першай гадзіне ночы 23 ліпеня, у выніку чаго быў пашкоджаны шэраг гістарычных пабудоў, а таксама разбураны прамым трапляннем Спаса-Праабражэнскі сабор. Але ў Вікіпедыі праўкі з паведамленнем пра знішчэнне сабора былі ўнесены быццам бы за некалькі гадзін да таго. Разабраліся, як так.

Маніпуляванне інфармацыяй прыводзіць да з'яўлення маргінальных канспіралагічных тэорый.

Уначы, ужо пасля расійскага ўдару, адзін з найбуйнейшых тэлеграм-каналаў горада «Доброго вечора, ми з Одеси» апублікаваў скрыншот вікіпедыйнага артыкула пра сабор ва ўкраінскай Вікіпедыі, на якім быццам бы бачна, што сказ пра зруйнаванне храма расійскімі ракетамі дададзены ў 23:05 яшчэ 22 ліпеня. Аўтары тэлеграм-канала прыйшлі да высновы, што пра атаку на сабор было вядома яшчэ да «прылёту».

Публікацыя ўкраінскімі тэлеграм-каналамі неправеранай інфармацыі паспрыяла расійскай прапагандзе. 

Гэтую публікацыю падхапілі як іншыя ўкраінскія каналы, так і расійскія прапагандысты. Для апошніх, якія адмаўляюць хаатычны абстрэл грамадзянскіх аб’ектаў у Адэсе і кажуць пра высокадакладнае знішчэнне вайсковай інфраструктуры, гэты факт выявіўся сапраўдным падарункам, які разам з тэзісамі пра добрую «аператарскую працу УСУ» добра кладзецца на канспіралагічную тэорыю пра «правакацыю з боку Кіева».

Не засталіся ў боку і беларускія праўладныя каналы, якія знайшлі аналагічную праўку і ў рускім раздзеле Вікіпедыі, якая была зроблена яшчэ раней, у 22:54. 

«Значыць, рыхтаваліся. Проста па тупасці адбыўся фальстарт», — патлумачылі незвычайную нестыкоўку прапагандысты.

Беларуская прапаганда пахвалілася перамогай у вайне за артыкул у Вікіпедыі.

Лукашэнкаўскія прапагандысты пахваліліся і «вайной у Вікіпедыі» за сабор: «За ноч улада на старонцы некалькі разоў пераходзіла з рук у рукі». А пераможным вынікам дзейнасці прарасійскіх рэдактараў яны назвалі нейтральнае вызначэнне «пашкоджаны» замест ранейшага «разбураны». Праўда, прыкладзеныя скрыншоты кажуць не пра ідэалагічнае змаганне прыхільнікаў дзвюх версій падзей, а пра непрыхаваны вандалізм артыкула, які аднак быў адным націсканнем скасаваны дасведчанымі рэдактарамі, а сама старонка ўзята пад ахову ад правак ананімаў да таго часу, пакуль не сціхне накал.

Змаўчалі прапагандысты і пра тое, што ў тым жа сказе адназначна прапісана, што гэтае пашкоджанне адбылося ў выніку ўдару менавіта расійскіх войскаў.

Гэтак жа мала праўды і ў канспіралагічных тэорыях пра тое, што Кіеў усё ведаў загадзя і сам падрыхтаваў удар. Насамрэч ніякай нестыкоўкі паміж часам у праўках артыкула пра сабор і сапраўднымі ўдарамі па ім няма.

Уся рэч у тым, што па змоўчанні час усіх правак у Вікіпедыі паказваецца паводле сусветнага каардынаванага часу (UTC+0), у той час як мінскі, маскоўскі і ўсходнееўрапейскі летні час, паводле якога цяпер жывуць Украіна і краіны Балтыі, адрозніваецца ад яго на тры гадзіны (UTC+3).

Праўка, зробленая ў 23:05 паводле сусветнага каардынаванага часу, паводле мясцовага часу зроблена ў 02:05, то-бок ужо пасля ўдараў па Адэсе. Зарэгістраваныя ўдзельнікі Вікіпедыі ў наладах могуць змяніць адлюстраванне часу на зручнейшае для сябе, але ананімныя наведвальнікі бачаць выключана сусветны каардынаваны час.

Як адзначаюць самі рэдактары Вікіпедыі, падобныя казусы ўзнікаюць перыядычна, асабліва ў сувязі з палітычнымі забойствамі і тэрактамі. Апошні яскравы выпадак у нашым рэгіёне адбыўся ў лютым 2015 года, калі ў цэнтры Масквы быў забіты расійскі апазіцыйны палітык Барыс Нямцоў.

Тады ў СМІ пісалі, што запіс пра гібель Нямцова з'явіўся ў рускамоўнай Вікіпедыі прыкладна ў 21:40, як сцвярджалася, паводле маскоўскага часу (насамрэч паводле сусветнага каардынаванага часу), тады як палітык быў застрэлены прыкладна ў 23:15.

На падставе гэтых скажоных звестак журналісты нават шукалі, як меркаванага ўдзельніка забойства, таго ананіма, які ўнёс гэтую праўку і чый айпі-адрас быў прымацаваны да горада Іванава. Усё гэта адцягвала ўвагу ад пошуку сапраўдных забойцаў і заказчыкаў ды спрыяла з’яўленню новых тэорый.

Ананімныя тэлеграм-каналы не нясуць адказнасці за тую дэзынфармацыю, якую публікуюць у сябе, і публічна не прызнаюць сваіх памылак, а таму варта ставіцца да такіх крыніц вельмі крытычна.

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары4

  • умка
    24.07.2023
    па сусветным каардынаваным часе,

    каардына- що?
    дауно заўважыла, што ў маім тэлефоне і не толькі час таксама нейкім дзіўным чынам каардынуецца
  • Не цярабI ласкоцень.
    25.07.2023
    А в другом месте без ПВО ни одной жертвы, и всё в хлам. Делайте выводы.
  • Лён-Долгунец
    26.07.2023
    Не цярабI ласкоцень. , не читай рашистских газет.

Цяпер чытаюць

Кіраўнік Ліды заклікаў сілавікоў не спыняць палітычныя рэпрэсіі

Кіраўнік Ліды заклікаў сілавікоў не спыняць палітычныя рэпрэсіі

Усе навіны →
Усе навіны

«Вада з другога паверха топіць першы і трапляе ў ліфты». Адзін з дамоў у «Мінск-Свеце» зноў паплыў3

Аўтобус і мікрааўтобус сутыкнуліся ў Бярозаўскім раёне: 15 чалавек пацярпелі

«Частку сваякоў я адсеяла». Гамяльчанка, якая жыве ў Адэсе, распавяла пра адаптацыю да абстрэлаў, украінскую мову і свой блог8

Трамп заявіў, што ракеты для Patriot ужо адпраўлены ва Украіну1

У Брэсце перад 3 ліпеня былі масавыя «прэвентыўныя» затрыманні

«Віза не прызначаная для турызму». Беларуса дэпартавалі з Польшчы за «нямэтавую» паездку ў Чэхію8

У Беларусь праездам з Еўропы зазірнуў прэзідэнт Інданезіі1

Сямігадовы хлопчык назбіраў амаль 2 тысячы рублёў за год. На што пойдуць грошы?2

Пуцін адхіліць ультыматум Трампа і рыхтуецца да новай эскалацыі ва Украіне5

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Кіраўнік Ліды заклікаў сілавікоў не спыняць палітычныя рэпрэсіі

Кіраўнік Ліды заклікаў сілавікоў не спыняць палітычныя рэпрэсіі

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць