Znojdzieny ŭ Kitai čerap moža pierapisać evalucyju čałavieka

U centralnym Kitai, u pravincyi Chubej, jašče ŭ 1989—1990 hadach byli vyjaŭleny dva staražytnyja čerapy, a ŭ 2022 hodzie — treci. Adzin ź ich, viadomy jak Juńsiań 2, zachavaŭsia lepš za inšyja, choć i byŭ mocna defarmavany. Jaho ŭzrost składaje prykładna miljon hadoŭ.

Niadaŭna, jak piša CNN, navukoŭcy vykarystali pieradavyja technałohii: kampjutarnuju tamahrafiju, śvietłavoje skanavańnie i mietady virtualnaj rekanstrukcyi. Heta dazvoliła «vyciahnuć» čerap z akamianiełaj parody, vypravić defarmacyi i adnavić jaho aryhinalnuju formu. Atrymanaja 3D-madel dała mahčymaść dakładna acanić rysy, jakija raniej było ciažka razhladzieć.

Raniej, z-za ŭzrostu čerapa, niekatoryja ekśpierty mierkavali, što jon naležaŭ Homo erectus (čałavieku pramachodziačamu). Sapraŭdy, jaho vialikaja, «prysadzistaja» mazhavaja karobka nahadvała Homo erectus. Adnak inšyja rysy, takija jak płoskija i niehłybokija skuły, nie adpaviadali hetamu vidu, što stvarała navukovuju zahadku.

Pavialičyć

Daśledčyki zrabili vysnovu, što Juńsiań 2 lepš uklučyć u liniju Homo longi — tak zvanaha «čałavieka-drakona», jaki byŭ apisany ŭ 2021 hodzie pa znachodcy ŭ paŭnočna-ŭschodnim Kitai. Pa hienietyčnych daśledavańniach hety vid źviazany ź dzianisaŭcami — tajamničaj hrupaj daŭnich ludziej, viadomaj hałoŭnym čynam z DNK i niešmatlikich reštkaŭ kostak, znojdzienych u Sibiry i inšych miescach Azii.

Pierahlad evalucyjnaha dreva

Daśledčyki nie abmiežavalisia adnoj rekanstrukcyjaj. Jany paraŭnali Juńsiań 2 z 104 inšymi čerapami i skivicami z čałaviečaha rejestra vykapniaŭ. Z dapamohaj matematyčnaj prahramy, jakaja vykarystoŭvajecca ŭ evalucyjnaj bijałohii, jany skłali fiłahienietyčnaje dreva — schiemu evalucyjnych suviaziaŭ.

Vyniki, apublikavanyja ŭ časopisie Science, kardynalna mianiajuć karcinu evalucyi. Raniej, na asnovie analizu staražytnaj DNK, ličyłasia, što ahulny prodak Homo sapiens, nieandertalcaŭ i dzianisaŭcaŭ (Homo longi) žyŭ prykładna 700—500 tysiač hadoŭ tamu, choć nikoli nie było jasna, kim byŭ hety vid-prodak, jakoha časam nazyvajuć «Prodak Ch».

Novaje daśledavańnie adsoŭvaje hetyja padziei ŭhłyb historyi. Zhodna z novaj madellu, linija nieandertalcaŭ adździaliłasia ad ahulnaha stvała kala 1,38 miljona hadoŭ tamu, a nieŭzabavie paśla hetaha, prykładna 1,32 miljona hadoŭ tamu, adbyŭsia padzieł pamiž prodkami Homo sapiens i dzianisaŭcaŭ.

Heta pryvodzić da jašče adnaho revalucyjnaha vyniku: dzianisaŭcy akazvajucca bolš blizkimi svajakami sučasnych ludziej, čym nieandertalcy, jakich tradycyjna ličyli našaj «siastrynskaj» hrupaj.

U kančatkovym vyniku, kali hetyja vysnovy słušnyja, pachodžańnie našaha ŭłasnaha vidu, Homo sapiens, adsoŭvajecca prykładna na 400 000 hadoŭ.

Facial reconstruction of Homo Longi, a Denisovan from Harbin, China

Recently confirmed as a Denisovan. He possessed a massive skull measuring 221 mm in length and 164 mm in width, with a cranial capacity of 1,420 cm³.
Reconstruction created in collaboration with @InterspeciesFa1 pic.twitter.com/HzHQ5Blueg

— Ancestral Whispers (@Sulkalmakh) June 28, 2025

Tak moh vyhladać Homo longi

Skiepsis i adkrytyja pytańni

Nie ŭsie navukoŭcy hatovyja całkam pryniać prapanavanuju karcinu evalucyi. Naprykład, paleaantrapołah Rajan Makrej ličyć rekanstrukcyju čerapa jakasnaj, ale vykazvaje sumnieŭ nakont pabudovy evalucyjnaha dreva, miarkujučy, što kamanda, mahčyma, «zrabiła zanadta šmat vysnoŭ z abmiežavanych danych».

Tym nie mienš, kali novaja, bolš staražytnaja chranałohija słušnaja, jana stavić pierad navukoŭcami novyja pytańni. Adzinym viadomym kandydatam na rolu ahulnaha prodka ŭsich troch hrup (sapiens, nieandertalcaŭ i dzianisaŭcaŭ) u takim vypadku stanovicca Homo erectus, bo inšyja vidy, takija jak Homo heidelbergensis, prosta zanadta «maładyja» dla hetaj roli.

Sami aŭtary adznačajuć, što čakali, što ich vysnovy vykličuć peŭny skiepsis, tamu jany płanujuć pašyryć svoj analiz, uklučyŭšy dadatkovyja krynicy danych i inšyja vykapni, u tym liku bolš z Afryki, kab udakładnić karcinu.

Daśledavańnie taksama stavić hłabalnaje hieahrafičnaje pytańnie: dzie žyli hetyja ahulnyja prodki? U Afrycy, jakaja tradycyjna ličycca kałyskaj čałaviectva, ci za jaje miežami? Znachodka Juńsiań 2 padkreślivaje, što Uschodniaja Azija zachoŭvaje klučavyja dokazy dla razumieńnia poźnich etapaŭ evalucyi, i jaje rola mahła być značna važniejšaj, čym mierkavałasia raniej.

U hetym kantekście aŭtary daśledavańnia adznačajuć, što ich praca dapamahaje častkova razbłytać toje, što paleaantrapołahi nazyvajuć «błytaninaj pasiaredzinie» — zabłytany nabor čałaviečych vykapniaŭ ź pieryjadu ad 1 miljona da 300 000 hadoŭ tamu, jakija ciažka kłasifikavać i źviazać pamiž saboj.

• 6
• 0
• 0
• 1
• 5
• 0
• 0
• 0