Čerap z Efiopii źmianiaje ŭjaŭleńnie pra prodkaŭ čałavieka FOTA
Znojdzienamu ŭ Efiopii čerapu mužčynskaj asobiny aŭstrałapiteka bolš za 3,8 młn hadoŭ. Jon moža pieraviarnuć ujaŭleńnie navukoŭcaŭ pra toje, jak mienavita adbyłasia evalucyja pieršych ludziej z čałaviekapadobnych prymataŭ, piša bbc.com.
Da hetaj znachodki ličyłasia, što znojdzieny ŭ 1974 hodzie škilet aŭstrałapiteka Lusi ŭzrostam 3,2 młn hadoŭ naležyć da samaj rańniaj haliny vyšejšych prymataŭ — niepasrednych prodkaŭ Homo sapiens. Adnak ciapier hetaja viersija budzie pierahledžana.
Čerap znajšoŭ prafiesar Jochanes Chajle-Siełasije ŭ miastečku Miro-Dora ŭ efiopskim rehijonie Afar.
Jak raspavioŭ prafiesar Chajle-Siełasije, jaki pracuje ŭ hrupie navukoŭcaŭ z Muzieja naturalnaj historyi ŭ Kliŭlendzie (Ahajo), jon adrazu zrazumieŭ važnaść hetaj znachodki.
«Ja padumaŭ: Hospadzie, niaŭžo heta praŭda i maje vočy mianie nie padmanvajuć? Ja pačaŭ skakać ad radaści, zrazumieŭšy, što heta mienavita toje, pra što ja zaŭsiody maryŭ», — skazaŭ jon u intervju Bi-bi-si.
Pavodle jaho słoŭ, znojdzieny čerap — najlepšy na siońnia ŭzor haminid, jaki adnosicca da anamskich aŭstrałapitekaŭ — najstaražytnamu vidu aŭstrałapitekaŭ, vierahodna, što žyŭ na Ziamli 4,2 młn hadoŭ tamu.
Raniej ličyłasia, što anamski aŭstrałapitek byŭ pramym prodkam bolš poźniaha vidu — afarskaha aŭstrałapiteka, jaki ličyŭsia niepasrednym prodkam samych rańnich pradstaŭnikoŭ siamiejstva haminidaŭ atrada prymataŭ — Homo, ad jakich pajšoŭ sučasny čałaviek.
Jak miarkujuć navukoŭcy siońnia, abodva vidy aŭstrałapitekaŭ isnavali poruč na praciahu pa mienšaj miery 100 tysiač hadoŭ, i pieršy nie evalucyjanavaŭ naŭprost z druhoha, jak dumali raniej.
Kamanda, što vyjaviła čerap, nazvała jaho MRD i apisała svaju znachodku ŭ časopisie Nature.
Kali ŭ 1974 hodzie byŭ znojdzieny pieršy škilet afarskaha aŭstrałapiteka, heta vyklikała sapraŭdnuju siensacyju. Škilet nazvali Lusi, pa pieśni «Bitłz» Lucy in the Sky With Diamonds, jakaja ŭ toj momant hučała na raskopkach.
Adnak zaraz Lusi, mahčyma, pryjdziecca sastupić palmu pieršynstva.
«Hety čerap, padobna, stanie jašče adnoj viadomaj «vizitoŭkaj» čałaviečaj evalucyi», — prakamientavaŭ znachodku ŭ časopisie Nature prafiesar Fred Spur z łondanskaha Muzieja naturalnaj historyi.
Pakolki čerap MRD tak vydatna zachavaŭsia, navukoŭcy zmahli vyznačyć rysy, jakija raniej nie zaŭvažali ŭ pareštkaŭ haminidaŭ. Niekatoryja ź ich pa-raniejšamu «prymityŭnyja», heta značyć, vielmi padobnyja da tych, jakija možna nazirać u samych rańnich małpapadobnych vidaŭ: maleńki hałaŭny mozh i doŭhaja vuzkaja čarapnaja karobka.
Inšyja rysy nabyty ŭ chodzie evalucyi i sustrakajucca ŭ paźniejšych vidaŭ haminidaŭ, naprykład, vidavočna vysunutyja napierad rysy tvaru i vysokija skuły.
Pa mierkavańniach vučonych, chutčej za ŭsio, nievialikaja hrupa anamskich aŭstrałapitekaŭ apynułasia izalavanaj ad asnoŭnaj papulacyi i na praciahu niejkaha pramiežku času evalucyjanavała ŭ afarskich haminidaŭ, adaptujučysia da miascovych asablivaściaŭ. Abiedźvie raznavidnaści isnavali poruč, pakul nie vymierli apošnija pradstaŭniki anamskaj haliny.
U pracesie evalucyi čałavieka šmat źvionaŭ, jakija pakul jašče nie vyjaŭlenyja, i znojdzieny čerap anamskaha aŭstrałapiteka heta paćviardžaje.
Suisnavańnie roznych vidaŭ haminidaŭ bolš za 3 młn hadoŭ tamu va ŭschodniaj častcy afrykanskaha kantynienta, vierahodna, maje padobnyja rysy z pracesami, jakija adbyvalisia na terytoryi Azii i Jeŭropy ŭ značna bolš poźni pieryjad.
Na terytoryi Jeŭrazii 50 tysiač hadoŭ nazad žyli pradstaŭniki troch halin: sučasnaha čałavieka, nieandertalcy i dzianisaŭcy, — i ŭsie jany pieryjadyčna ŭstupali ŭ kantakt i sparvalisia.
«Čerap MRD — heta cudoŭnaje papaŭnieńnie paleantałahičnaha letapisu evalucyi čałavieka», — kaža prafiesar Spur.
Ciapier čytajuć
Źnikły Anatol Kotaŭ byŭ partnioram samaha vysokapastaŭlenaha biełaruskaha raźviedčyka, jaki pierajechaŭ u Polšču. Tut moža być kluč da razhadki jaho źniknieńnia5
Kamientary