Polskaje vydańnie nazvała Cierciela architektaram śpiecapieracyi, jakaja razhortvajecca paralelna z vučeńniami «Zachad»
Zatrymańnie «polskaha špijona» napiaredadni maštabnych vajskovych vučeńniaŭ «Zachad-2025» — heta nie vypadkovaść, a častka spłanavanaj apieracyi, piša ŭ svaim artykule polskaja Gazeta Wyborcza. I architektar hetaj apieracyi — kiraŭnik KDB Ivan Cierciel. Pa ironii losu, palak pa pachodžańni.
Polskaje vydańnie Gazeta Wyborcza 11 vieraśnia apublikavała vialiki artykuł, aŭtary jakoha analizujuć niadaŭniaje zatrymańnie ŭ Biełarusi hramadzianina Polščy i źviazvajuć jaho z vajskovymi vučeńniami «Zachad-2025», razhladajučy hetyja padziei jak častku maštabnaj hibrydnaj apieracyi. Na pohlad aŭtaraŭ, kolkaść i absurdnaść padobnych pravakacyj z boku biełaruskaha režymu budzie tolki pavialičvacca.
Artykuł pačynajecca z supastaŭleńnia dźviuch, na pieršy pohlad, nie źviazanych pamiž saboj padziej: pakazalnaha zatrymańnia 4 vieraśnia 2025 hoda «polskaha špijona» Hžehaža Havieła i parušeńnia pavietranaj prastory Polščy rasijskimi dronami ŭ noč na 10 vieraśnia.
Aŭtary davodziać, što abiedźvie hetyja padziei źjaŭlajucca elemientami adnoj hulni, jakaja razhortvajecca na fonie vučeńniaŭ «Zachad-2025». Jany padkreślivajuć, što zatrymańnie było pastanovačnym: prapahanda demanstravała bujnym płanam nadpis «Sakretna» i raskładvała na kapocie «dokazy» ŭ vyhladzie roznaj valuty, uklučajučy navat bałharskija levy.
Jak adznačajuć aŭtary, sami vučeńni «Zachad», choć i zajaŭlenyja jak ścipłyja, vyklikajuć surjoznyja aściarohi, bo papiarednija vučeńni «Zachad-2021» pasłužyli prykryćciom dla padrychtoŭki poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia va Ukrainu.
Ciapierašnija ž vučeńni, na dumku aŭtaraŭ, mohuć vykarystoŭvacca dla teściravańnia mabilizacyjnych pracedur abo jak płatforma dla hibrydnych apieracyj. U hetym kantekście niadaŭniaje zatrymańnie polskaha hramadzianina biełaruskimi śpiecsłužbami možna razhladać jak elemient bolš šyrokaj infarmacyjnaj hulni, jakaja supravadžaje vučeńni.
Abodva scenary, na pohlad aŭtaraŭ, realnyja. U kožnym vypadku, u dziaržaŭnych ŚMI Biełarusi i Rasii zatrymańnie palaka było pradstaŭlena jak «nieabvieržny dokaz» pahrozy z boku Zachadu i abhruntavańnie nieabchodnaści sumiesnych abarončych manieŭraŭ.
Čałaviek, jaki staić za apieracyjami
Adzin z asnoŭnych architektaraŭ apieracyi, jak śćviardžajuć aŭtary, — kiraŭnik biełaruskaha KDB Ivan Cierciel. Pryvodzim dasłoŭna:
«Samy cikavy paradoks sučasnaj Biełarusi maje proźvišča Ivan Cierciel. Abo, kali chočacie, Jan Cierciel. Hałoŭny kadebist krainy — palak z-pad Hrodna i katalik. Kiraŭnik biełaruskaj sistemy teroru, a adnačasova i abvinavaŭca žurnalista Wyborczej i adnaho ź lidaraŭ biełaruskich palakaŭ, Andreja Pačobuta, u «zdradzie radzimie». Chutčej za ŭsio, taksama i surežysior padziej u Lepieli.
[Biełaruskija] apazicyjnyja ŚMI časam nazyvajuć jaho Fantamasam, bo vyhladaje jon jak vylitaja kopija tajamničaha, niaŭłoŭnaha złačyncy z francuzskich kryminalnych ramanaŭ… — ale pryncypy ŭ jaho chutčej katavalnyja, jon umieła spałučaje spadčynu savieckich čekistaŭ ź IT-represijami.
Jaho karjera — heta historyja cyničnaha adračeńnia ułasnych karanioŭ: jon śviadoma pryniaŭ imia Ivan, kab prasunucca ŭ strukturach KDB. Jak kiraŭnik śpiecsłužby, jon asabista kuryravaŭ katavańni Pačobuta i spłanavaŭ zamach na Paŭła Šaramieta ŭ Kijevie [niama dokazaŭ, što toj zamach arhanizavaŭ ci zamoviŭ KDB — NN]. Lehienda biełaruskaj niezaležnaj žurnalistyki zahinuŭ u vyniku vybuchu aŭtamabila.
Biełaruskija svabodnyja ŚMI pišuć pra jaho: «Adbiraje movu, chleb i nadzieju», a kamientatary aceńvajuć jaho ŭdzieł u hibrydnaj vajnie łakanična: «Kolkaść i absurdnaść pravakacyj budzie raści».
Cierciel, niby Dziaržynski 2.0, śpiecyjalizujecca na tym, kab łamać ludziej i siejać chaos. Dakładna spłanavany — hetak ža dakładna, jak jon spłanavaŭ apieracyju «Šluz», to-bok destabilizacyju polskaj palityki, hramadskaha žyćcia i abaranazdolnaści praz masavy pierakid u Polšču padmanutych mihrantaŭ i adčajnych uciekačoŭ.
Heta značyć, fundamientalny ŭkład Biełarusi ŭ rasijskuju hibrydnuju vajnu z Zachadam, jaki my viedajem jak kryzis na biełaruskaj miažy 2021—23 hadoŭ.
Padzieja ŭ Lepieli idealna ŭpisvajecca ŭ hety stvorany scenar. Miechanizm jaho praŭdapadobnaści taksama byŭ padrychtavany zahadzia — dziaržaŭnyja ŚMI nieadkładna prystupili da prapahandysckaj dziejnaści. A nieŭzabavie pačnuć źjaŭlacca hramadzianie Biełarusi, jakija buduć śviedčyć, što ich vierbavali polskija śpiecsłužby».
Infarmacyjnaja kampanija
Aŭtary źviartajuć uvahu na mahutnuju prapahandysckuju kampaniju, jakaja supravadžała zatrymańnie. Dziaržaŭnyja ŚMI nieadkładna pačali publikavać «dapamožniki» pra toje, jak raspaznać viarboŭku, a ŭ sacyjalnych sietkach daminavali kamientary z padtrymkaj KDB i antypolskaj rytorykaj.
Žurnalisty asobna adznačajuć materyjał, raźmieščany na partale ahienctva BiełTA pad nazvaj: «Jak raspaznać viarboŭku zamiežnymi słužbami i što rabić?» a taksama na artykuł Andreja Łazutkina, jaki źjaviŭsia 4 vieraśnia na partale «Minskaja praŭda».
Tak Łazutkin kanstatuje: «Z Polščy apošnim časam pastupajuć sihnały, jakija nie abiacajuć ničoha dobraha — my znoŭ viartajemsia na rejki chałodnaj vajny. Naŭrocki mała što źmianiŭ, a fon der Lajen i Tusk adkryta abiacajuć nam prablemy. Heta značyć, što prapanova miru nie była pačutaja».
Miedyjnaja kampanija, jak adznačajuć aŭtary, praciahnułasia ŭ sacyjalnych sietkach.
Na hetym fonie, jak davodziać polskija žurnalisty, vyłučajucca try artykuły na partale «Naša Niva».
«Aŭtary paśladoŭna staviać pad sumnieŭ aficyjnuju viersiju padziej. Jany pišuć pra «nibyta špijanaž» Hžehaža Havieła, ukazvajučy na šmatlikija niestykoŭki: niesučasnaja ŭ epochu ličbavizacyi fizičnaja pieradača papiarovych dakumientaŭ, adsutnaść nadziejnaj krynicy ŭciečki infarmacyi ci palityčny kantekst — zatrymańnie adbyłosia pierad zapłanavanaj sustrečaj Łukašenki z pradstaŭnikom administracyi Trampa.
Kamientary z «Našaj Nivy» vyłučajucca, što vidavočna, nie tolki na fonie kamientaroŭ z režymnych ŚMI, ale i polskich, dzie davoli časta źjaŭlajucca kpiny i insinuacyi na adras zatrymanaha, a taksama sparadyčnyja teoryi zmovy».
Pryciahalnaść Biełarusi
Aŭtary taksama adznačajuć paradaksalnuju situacyju, kali, niahledziačy na šmatlikija papiaredžańni, niekatoryja hramadzianie Polščy praciahvajuć jeździć u Biełaruś i navat uschvalajuć tamtejšyja paradki ŭ sacyjalnych sietkach, ihnarujučy palityčny kantekst i vidavočnyja pahrozy:
«Jeŭrapiejcam 1000 razoŭ kazali, kab nie jechali ŭ dyktaturu Łukašenki, bo ich mohuć vykarystać». I ich vykarystoŭvajuć, jak manacha Hžehaža Havieła. Ale niahledziačy na heta, na Facebook usio jašče dziejničajuć polskamoŭnyja hrupy dla tych, chto płanuje pajezdki ŭ Biełaruś.
Sapraŭdnyja mety
U zaklučnaj častcy artykuła aŭtary vykazvajuć mierkavańnie, što sapraŭdnaja meta vučeńniaŭ «Zachad-2025» i źviazanych ź imi pravakacyj moža być značna bolš niebiaśpiečnaj, čym zdajecca:
«Šmat što śviedčyć pra toje, što zatrymańnie palaka ŭpisvajecca ŭ jašče bolš šyrokuju, šmatpaviarchovuju intryhu, architektaram jakoj źjaŭlajecca Cierciel».
Zatrymańnie Havieła moža być častkaj jašče bolšaj intryhi. Kali, jak zajaŭlaŭ Tramp, iduć pieramovy pra vyzvaleńnie 1500 palitviaźniaŭ, to «špijon-manach» moža stać kartaj u pieramovach. Jaho vypuściać dla «simvaličnaha žesta», ale klučavyja viaźni, jak Pačobut, zastanucca ŭ turmie.
«Cierciel viedaje, kudy ŭdaryć, kab było najbolš baluča. I tut chavajecca najbolšaja niebiaśpieka. Zaniatyja spravaj krakaŭskaha karmielita i vučeńniami «Zachad», razdražnionyja patencyjnym utrymańniem Pačobuta za kratami, my možam prapuścić bolš niebiaśpiečnyja kroki biełaruskich śpiecsłužbaŭ», — papiaredžajuć žurnalisty.
Na dumku aŭtaraŭ, najhoršy scenar praduhledžvaje viarboŭku hramadzian treciaj krainy, niejkim čynam źviazanych z Ukrainaj — naprykład, bałharaŭ. I schileńnie ich — šantažom abo abiacańniami — da niejkaj maštabnaj dyviersijnaj abo dezynfarmacyjnaj kampanii ŭ Polščy.
Naprykład, da sfabrykavańnia ŭciečki falšyvych kampramietujučych dakumientaŭ z kancylaryi prezidenta Naŭrockaha, što ŭ hłyboka palityčna palaryzavanym hramadstvie mahło b vyklikać surjozny palityčny kryzis, a dakładna — pasiejać zamiašańnie.
Abo da praviadzieńnia simvaličnaj, ale hučnaj dyviersijnaj akcyi suprać krytyčnaj infrastruktury z dapamohaj dronaŭ, jakija, tak supała, apošnim časam usio čaściej zalatajuć u Polšču, — ale takim čynam, kab śled vioŭ da ŭkraincaŭ.
Abo śled moh by vieści i da Rasii, ale nie naŭprost, a da prarasijskich krajnie pravych kołaŭ u Polščy. Heta dazvoliła b «zabić troch zajcoŭ adnym strełam»: asłabnie davier da dziaržaŭnych instytutaŭ, jašče bolš uzraście niepryjaznaść da ŭkraincaŭ abo pačniecca pošuk i vyznačeńnie ŭnutranaha voraha, a hramadski raskoł jašče bolš pahłybicca i abvostrycca.
«Nastupstvy takoj padziei byli b katastrafičnymi dla ŭnutranaj stabilnaści i raźviazali b sapraŭdnaje piekła ŭ i biez taho napružanych rehijanalnych adnosinach. Nieŭzabavie my daviedajemsia, ci heta tolki śpiekulacyi, zasnavanyja na viedańni biełaruskich śpiecsłužbaŭ, ci sapraŭdnaja meta vučeńniaŭ «Zachad-2025», — pišuć žurnalisty.
Ciapier čytajuć
«Mis Biełaruś» usio bolš nahadvaje konkurs pryhažości ŭ haremie17
Kamientary