Lubicie pić vielmi haračuju harbatu? Ryzykujecie zachvareć na rak
Brytanskija navukoŭcy vyjavili suviaź pamiž rehularnym užyvańniem vielmi haračych napojaŭ i značnym pavyšeńniem ryzyki raku stravavoda. I heta nie adzinaje daśledavańnie z padobnymi vysnovami.
Tradycyja pić haračuju harbatu ci kavu isnuje paŭsiul. Daśledavańni paćviardžajuć, što harbata moža supakojvać niervovuju sistemu, spryjać kancentracyi i navat źnižać ryzyku depresii. Ale kali napoj pastajanna ŭžyvajecca zanadta haračym, jon škodzić arhanizmu.
Pavodle śviežych danych ź Vialikabrytanii, užo niekalki kubkaŭ vielmi haračych napojaŭ u dzień pavialičvajuć ryzyku raźvićcia raku stravavoda.
Jak piša Fitbook.de, u lutym 2024 hoda byli apublikavanyja vyniki analizu danych amal 455 tysiač darosłych z brytanskaj bazy danych UK Biobank. Za imi nazirali ŭ siarednim 11,6 hoda.
Navukoŭcy vyśvietlili: u tych, chto štodnia vypivaŭ vosiem i bolš kubkaŭ vielmi haračych napojaŭ, ryzyka raku stravavoda była ŭ 5,6 razu vyšejšaja, čym u ludziej, jakija addavali pieravahu ciopłym napojam abo zusim ich paźbiahali. Pry hetym navat čatyry kubki štodnia amal udvaja pavialičvali ryzyku.
Daśledavańnie było skancentravana na peŭnym typie ankałahičnaha zachvorvańnia — płoskakletačnym raku stravavoda, jaki źjaŭlajecca najbolš raspaŭsiudžanym dla hetaha orhana. Jon raźvivajecca ŭ vierchnich adździełach stravavoda. Dla adenakarcynomy, što čaściej uźnikaje ŭ nižnim adździele, zaležnaści ad tempieratury vyjaŭlena nie było.
Navukoŭcy padkreślivajuć: sutnaść nie ŭ samim napoi. Heta moža być harbata, kava ci mate — roźnicy niama. Vyznačalnym faktaram źjaŭlajecca tempieratura. Vielmi haračyja vadkaści pastajanna razdražniajuć ślizistuju, vyklikajučy paškodžańni tkanak, jakija ź ciaham času mohuć pieraraści ŭ ankałahičny praces.
Inšyja daśledavańni
Hetyja vysnovy paćviardžaje daśledavańnie, praviedzienaje ŭ Tehieranskim miedycynskim univiersitecie. Navukoŭcy vyjavili, što pavyšanaja ryzyka ŭźnikaje nie tolki pry ŭžyvańni harbaty, ale i inšych haračych napojaŭ, u tym liku kakavy. Pastajannaje razdražnieńnie ślizistaj pryvodzić da mikrapaškodžańniaŭ i chraničnych zapaleńniaŭ, što ŭ pierśpiektyvie moža vyklikać źmieny ŭ DNK i stać tryhieram dla raźvićcia złajakasnych puchlin.
Nazirańnie achapiła bolš za 50 tysiač čałaviek va ŭzroście ad 40 da 75 hadoŭ. Na praciahu čatyroch hadoŭ daśledčyki fiksavali ich zvyčki, a potym jašče dziesiać hadoŭ sačyli za ich zdaroŭjem. Za hety čas 317 udzielnikaŭ zachvareli na rak stravavoda, i pieravažnaja bolšaść pryznavałasia, što pili harbatu tempieraturaj pryblizna 70 °C.
U Turcyi, krainach Azii i Paŭdniovaj Amierycy, jak i ŭ Iranie, harbatu tradycyjna pjuć vielmi haračaj. Pavodle inšaha daśledavańnia, mienavita ŭ hetych rehijonach fiksujecca najbolšaja kolkaść vypadkaŭ raku stravavoda.
Daśledavańnie navukoŭcaŭ Piekinskaha ŭniviersiteta vyjaviła jašče bolš tryvožnyja fakty. U adroźnieńnie ad Irana, dzie ŭžyvańnie ałkaholu i kureńnie nie takija raspaŭsiudžanyja, u kitajskich mužčyn hetyja zvyčki, naadvarot, vielmi pašyranyja.
Vyśvietliłasia, što ryzyka raku stravavoda pavialičvajecca jašče ŭ piać razoŭ, kali haračaja harbata spałučajecca z užyvańniem tytuniu i nie mienš za 15 hramami ałkaholu na dzień.
Ekśpierty adznačajuć, što ŭsie napoi, tempieratura jakich nižejšaja za 60 °C, ličacca biaśpiečnymi. Tamu śpiecyjalisty rajać nie śpiašacca i davać harbacie ci kavie krychu astyć — jak minimum čatyry chviliny pierad užyvańniem. Takoje prostaje praviła dapamahaje paźbiehnuć škodnaha ŭździejańnia na ślizistuju stravavoda i źnižaje ryzyku raźvićcia niebiaśpiečnych zachvorvańniaŭ.
Ciapier čytajuć
«Ja byŭ suprać, kab mianie mianiali na 20 rasijskich vajskoŭcaŭ. Nie zmoh by hladzieć u vočy ludziam, syny jakich siadziać»: pieršaje intervju eks-mera Chiersona22
Kamientary
Samym ciažkausprymajemym dla mianie prykładam enierhietyčnaha ekvivalenta
LetalnajDozy[radyjacyi] 50/60 = 4 Gy (Hreja) (50 pamierłych sa 100 ciaham 2-ch miesiacaŭ)
byŭ prykład z 1-j harbatnaj łyžačkaj 60-ci hradusnaj kavy. Nijak nie vieryłasia, što 4 Dž na kh masy cieła ekvivalentny 1-j łyžačcy kavy takoj tempieratury.
Nu chto ad hetaha i kali zachvareŭ, ci pamior? - dumałasia.
Ale raźlik - štuka upartaja.
Kałoryja, pa definicyi -- kolkaść enerhii nieabchodnaj dla nahrevu na 1 hradus pa Cielsiju 1-ho kubičnaha sm (heta i jość 1 mł) vady tempieratury 20-ć hradusaŭ.
Z Džoulem suviaź takaja: 1 kał = 4.18 Dž
Tempieraturu cieła 36.6 akruhlim da cełaha: 37 pa Celsiju.
Voźmiem roźnicu tempieratury kavy 60 i cieła 37: 23 hradusy pa Cielsiju.
Prykład dla čałavieka vahoju 70 kh. ŁD 50/60 = 4 Hreja. Całkam 70-ci kiłahramovy atrymaje 70*4 = 280 Dž albo 67 kałoryj (280/4.18=66.99)
67 kałoryj / 23 hradusy (roźnica tempieratur kavy 60 i cieła 37)=2.91 mł
Akruhliŭšy 2.91 da cełaha sapraŭdy majem 3 mł - adnu harbatnuju łyžačku pa abjomu. (Tut jość praŭda dapuščeńnie, što ciepłajomkaść vady nie zaležyć ad tempieratury, što nasamreč nie tak, ale dapuskajem.)
100-hradusnaha kipnia nichto nie pje, častka tempieratury hublajecca pry zaparvańni harbaty, kavy i h.d.
Ale 1 stakan (200-250 mł) 100-hradusnaha kipnia addaść ciełu 3206- 4007 Dž, što pryblizna u 11-14 razoŭ bolej za 280 Dž LetalnajDozy[radyjacyi] 50/60 dla 70-ci kiłahramovaha čałavieka.
Tamu apiakać stravavod adnaznačna nie varta. Apiok stakanam pralitaha kipnia moža apynucca lahčejšym za rehularnaje spažyvańnie haračych napojaŭ. Strumień adabjecca ad cieła u adroźnieńnie ad vypitaha, u tym i vyratavańnie. Ale nie daj B-h jamu zatrymacca - 11 - 14 ŁD 50/60 pa ciepłavoj enerhii (dla 70-ci kiłahramovaha).