«Nie chacieŭ trapić pad patencyjnuju mabilizacyju». Kim adčuvaje siabie biełaruskaja moładź za miažoj i jak šukaje siabie

Jarasłaŭ, 22 hady, mastak i student Varšaŭskaj akademii mastactvaŭ

Pierajechaŭ u Varšavu ŭ 2022 hodzie.

Pavialičyć

Ja maluju piejzažy, partrety, rablu kałažy, zdymaju svoj padkast pra mastactva, jaki nazyvajecca «Kalaki-Malaki». A sam ja rodam z Harodni i źjechaŭ 26 lutaha 2022 hoda praz toje, što pačałasia vajna i ja nie chacieŭ trapić pad patencyjnuju mabilizacyju.

Ja pajechaŭ u Polšču, ale heta nie byŭ moj pieršy dośvied u hetaj krainie: ja ź dziacinstva jeździŭ siudy na miesiac letam, pa siamiejnych abstavinach. Tamu dla mianie było naturalnym tut apynucca. 

Na pačatku ja pierajechaŭ u Aŭhustoŭ, tam pražyŭ 7 miesiacaŭ, potym pastupiŭ u Akademiju mastactvaŭ i pierajechaŭ u Varšavu. Mienavita ŭ Varšavie pačaŭsia sapraŭdny pošuk siabie, bo tut ja pačaŭ samastojnaje žyćcio biez baćkoŭ. 

Ja liču siabie biełarusam i padmacoŭvaju heta ŭ svaim mastactvie, ale zaraz chaču, kab jano mieła bolš internacyjanalny charaktar z adcieńniem biełaruskaści.

Dla siabie ja padzialaju Biełaruś na fizičnuju i kulturnuju krainu. Mnie brakuje fizičnaj Biełarusi, bo hetyja miescy źjaŭlajucca častkaj mianie, ale kulturnaja Biełaruś zbolšaha emihravała i ciapier skancentravana ŭ polskich i inšych haradach Jeŭropy. Toje, što zastałosia ŭ Biełarusi i źviazanaje z «aficyjnaj namienkłaturnaj estetykaj», mianie nie vabić. 

Być maładym biełarusam dla mianie — heta značyć daśledavać kulturu svaich papiarednikaŭ, natchniacca hetym i rabić novaje, bo, jak pakazvaje historyja, šmat važnych rečaŭ i padziej, jakija ŭpłyvali na našu krainu, adbyvałasia pa-za miežami Biełarusi.

Ja pierapracoŭvaju i sublimuju pieražyty dośvied u Biełarusi ŭ tvorčaść. Ja adčuvaju, što adnoj nahoj ja znachodžusia ŭ polskim hramadstvie.

Adnym z samych vialikich vyprabavańniaŭ za try hady emihracyi byŭ asabisty i tvorčy kryzis. Jon adbyŭsia paśla majoj piersanalnaj vystavy ŭ akademii, paśla čaho ja nie moh stvaryć na praciahu hoda narmalnaj žyvapisnaj pracy. Padčas hetaha kryzisu była pahroza adličeńnia z akademii praz anhielskuju movu, ale ja zdaŭ ekzamien. Važnym katalizataram dla kryzisu było «raźbitaje serca pacana», u vyniku čaho ja pahaliŭsia.

Suviaź ź Biełaruśsiu ja padtrymlivaju praz razmovu na biełaruskaj movie, suviaź z dyjasparaj, znachodžańnie ŭ kulturnym kantekście Biełarusi i siarod biełarusaŭ.

U emihracyi ja vučusia być samastojnym i samadastatkovym čałaviekam, raźvivacca ŭ mastactvie, nabyvaju sacyjalnyja, mieniedžarskija i pobytavyja skiły.

Łana, 25 hadoŭ, aficyjantka

Pierajechała ŭ Varšavu ŭ 2023 hodzie.

Pavialičyć

Da adjezdu ja pracavała aficyjantkaj, u volny čas bačyłasia ź siabrami, vučyła anhielskuju i hulała ŭ Sims.

Ja źjechała pa ščaślivaj vypadkovaści. U červieni 2022 hoda ja pryjazdžała da siabroŭ u Varšavu i heta byli cudoŭnyja dva tydni. Ja pabyvała na kłasnych mierapryjemstvach, sustrełasia ź vialikaj kolkaściu ludziej, jakich nie bačyła z 2020 hoda. Paśla pajezdki padzialiłasia ŭražańniami sa svajoj siamjoj, i ŭ śniežni 2022 hoda, paśla zvalnieńnia z pracy, moj ajčym prapanavaŭ apłacić mnie vizu i padtrymać mianie finansava ŭ pieršy miesiac pierajezdu. Ad mianie patrabavałasia tolki znajści pracu i žyllo.

Paśla pierajezdu pieršaje, na što ja źviarnuła ŭvahu, — heta toje, jak šmat ludziej z abmiežavanymi mahčymaściami na vulicach. I heta nie tamu, što ŭ Minsku takich ludziej mienš, a tamu što biezbarjernaje asiarodździe ŭ Varšavie raźvita našmat lepš. Jašče ździviła kolkaść žyvych raślin na vulicy i kramy poŭnaha samastojnaha absłuhoŭvańnia.

Ciapier ja adčuvaju siabie hramadziankaj śvietu, tamu što ŭ mianie niama nivodnaha pašparta, i emihrantkaj. 

Majo staŭleńnie da Biełarusi nie źmianiłasia, heta ŭsio jašče moj dom, maja siamja tam, ja lublu svaju krainu i žadaju joj tolki lepšaha.

Być maładoj biełaruskaj — heta šukać plusy navat u samyja ciažkija časy, pavažać navakolnych ludziej, nie śmiecić na vulicach i być dobraj da ŭsich, pakul atrymlivaješ heta ž uzamien. 

Adaptacyja prajšła dla mianie davoli lohka, praz dva miesiacy paśla pierajezdu ŭ mianie ŭžo była praca i žyllo. Jak toj kazaŭ, nie maj sto rubloŭ, a maj sto siabroŭ. Tak što dziakujučy im ja paźbiehła vielizarnaj kolkaści stresu, ź jakim sutykajucca emihranty napačatku.

Častkaj polskaha hramadstva ja siabie nie asabliva adčuvaju, a voś častkaj dyjaspary — tak. Ja pierajechała ŭ toj čas, kali ŭsie maje siabry byli ŭžo tut, tak što prablem z pošukam znajomstvaŭ, viečarynak dy inšaha nie było. Plus maim pieršym miescam pracy była ŭstanova, adkrytaja biełarusami, tak što tam ja taksama abrasła suviaziami.

Samyja ciažkija momanty na emihracyi źviazany ź siamjoj i zdaroŭjem. Ja nienavidžu chvareć, ciapier ja žyvu adna, i, kali ja zachvareju, mamy pobač niama, jakaja pryniasie tabie leki i supčyk, ale bałazie jość siabry, jakija ŭ hetym nie admoviać. Nu i kali ŭ majoj siamji niešta zdarajecca, mnie zaŭsiody vielmi ciažka ad taho, što ja nie mahu ŭmoŭna zaŭtra sarvacca i pajechać u Biełaruś, kab dapamahčy im, i heta, na žal, nie takaja prosta raźviazalnaja prablema, jak z chvarobaj.

Suviaź ź Biełaruśsiu ja padtrymlivaju praz svaich siabroŭ, jakija razmaŭlajuć na biełaruskaj i zajmajucca aktyvizmam. Ja zaŭsiody zachaplajusia ludźmi, jakija razmaŭlajuć na rodnaj movie i niešta robiać dla svajoj krain.

Ja vieru, što ja viarnusia, ale ŭžo jak hościa. Na dadzienym etapie majho žyćcia mianie bolš pryciahvaje pierśpiektyva žyćcia ŭ Jeŭropie, čym u Biełarusi, ale ja b ź vialikim zadavalnieńniem źjeździła da siamji i chacia b tydzień praviała ŭ roli małodšaj dački, unučki i siastry.

Maje znajomyja ŭ Biełarusi nie adroźnivajucca ad tych, chto žyvie ŭ Varšavie, adnak jany nibyta bolš tryvožnyja — jakija časy takaja i moładź.

Na dadzienym etapie žyćcia ŭ mianie niama mary, ale jość niepieraadolnaje žadańnie žyć ščaśliva i mienavita tak, jak ja hetaha chaču i jak maha daŭžej. I nie vinavacić siabie, kali niešta zdarajecca ci idzie nie tak.

Uład, 27 hadoŭ, IT-supracoŭnik

Emihravaŭ u 2020 hodzie. Žyŭ u Tbilisi i Jerevanie, ciapier u Varšavie.

Pavialičyć

Pratesty 2020 hoda byli pryčynaj majoj emihracii. Tady ja dumaŭ, što heta vybar, a akazałasia, što heta była nieabchodnaść. U Biełarusi zastalisia maje siabry. 

Ja adnačasova adčuvaju siabie častkaj polskaha hramadstva, biełarusam za miažoj, krychu hramadzianinam śvietu, i, biezumoŭna, emihrantam. Hetaje składanaje pačućcio — z adnaho boku, ty ŭžo nie tam, dzie prajšli tvaje dziacinstva i junactva, z druhoha, ja jašče nie da kanca ŭkaraniŭsia tut, u novaj realnaści. Tym nie mienš, ja liču, što imknieńnie znajści miesca, dzie možna svabodna žyć, pracavać i zastavacca viernym sabie — naturalna dla luboha čałavieka.

Paśla pierajezdu majo staŭleńnie da Biełarusi stała bolš śviadomym i hłybokim. Što da staŭleńnia da siabie — ja staŭ bolš uvažliva prysłuchoŭvacca da svaich pačućciaŭ, patreb i miežaŭ. U toj ža čas, heta mahčymaść znoŭku ŭbačyć siabie: nie tolki jak biełarusa, ale i jak čałavieka, zdolnaha adaptavacca, vučycca i zachoŭvać svaju identyčnaść u novych umovach. I pakul vakoł mianie jość prastora dla rostu i svabody, ja zastajusia tut, z udziačnaj pamiaćciu ab radzimie i nadziejaj, što adnojčy jana stanie miescam, kudy sapraŭdy zachočacca viarnucca.

Dla mianie być maładym biełarusam zaraz — heta adčuvać siabie pamiž dvuma śvietami: minułym i budučym, radzimaj i novym domam. My vučymsia być hnutkimi i samastojnymi, šanavać svai karani i pry hetym nie hublacca ŭ nieznajomym stanoviščy. Heta etap staleńnia i ŭśviadomlenaha vybaru: zachoŭvać svaju identyčnaść i adnačasova ruchacca napierad, stvarać budučyniu, u jakoj znojdziecca miesca i Biełarusi.

Samyja ciažkija momanty ŭ emihracyi źviazanyja ź lehalizacyjaj, ale mnie pašancavała i ŭ mianie byŭ čałaviek, jaki mianie vielmi padtrymlivaŭ — heta maja dziaŭčyna. 

Ź pierajezdam u inšuju krainu ja staŭ bolš šanavać raznastajnaść dośviedu, vučycca prymać źmieny i znachodzić radaść u novych adkryćciach. Hety šlach dapamahaje mnie raźvivacca, zachoŭvajučy pry hetym suviaź z maimi karaniami i pryncypami.

Mianie matyvuje ŭmieńnie šanavać kožny momant i prymać žyćcio takim, jakoje jano jość. Ja starajusia nie budavać vialikich płanaŭ, a fakusavacca na tym, što adbyvajecca.

Alaksandra, 22 hady, pradprymalnica, palityčnaja aktyvistka

Pierajechała ŭ Polšču ŭ 2020 hodzie.

Pavialičyć

Ja naradziłasia ŭ Baranavičach i pražyła tam siamnaccać hadoŭ. Adrazu paśla škoły pastupiła ŭ Jahiełonski ŭniviersitet u Krakavie na śpiecyjalnaść «kahnityvistyka». Dziakujučy hetamu dośviedu ja zaraz zajmajusia lubimaj spravaj — raźvivaju svoj adukacyjny biznes. 

Da hetaha ja źjaŭlajusia čaliniaj moładzievaha nacyjanalnaha savieta RADA. Vialikuju častku majho žyćcia zajmaje advakacyja pravoŭ moładzi i praca nad pytańniami biełaruskaj adukacyi.

Pierad vyjezdam ja ŭžo niekalki hadoŭ płanavała praciahnuć navučańnie za miažoj. Majoj śpiecyjalnaści prosta nie isnavała ŭ Biełarusi, a admaŭlacca ad svajoj mary ja nie chacieła. Tady ja jašče nie viedała, što vybar pa časie supadzie ź nieabchodnaściu. U 2020 hodzie ja zrazumieła, što zastavacca ŭ krainie niebiaśpiečna. Takim čynam u vieraśni ja źjechała ŭ Polšču.

Pierš za ŭsio ja biełaruska, dzie b ja ni znachodziłasia. Maja prafiesijnaja dziejnaść uklučaje ŭ siabie šmat mižkulturnych kantaktaŭ i internacyjanalnych mierapryjemstvaŭ. Kožny raz ja adčuvaju vialikuju adkaznaść, ale i honar pradstaŭlać svaju krainu.

Padajecca, maja luboŭ da krainy robicca tolki macniejšaj praz vyprabavańni. Kožny raz zhadvaju Biełaruś z zamiłavańniem i sumam na sercy. Pačała bolš canić rodnyja miaściny i ŭspaminy adtul. 

Być maładoj biełaruskaj za miažoj — heta štodzionny ispyt. Znachodziačysia ŭ inšamoŭnym asiarodździ, nie zabyvacca movu, pamiatać, chto ty i adkul pachodziš. Heta taksama asałoda — razumieć, što ty maješ svaju movu i svaju kulturu, štodnia robiš uniosak u jaje raźvićcio i zachoŭvaješ najlepšyja tradycyi prodkaŭ. Jak by heta ni hučała, ale zaraz, na moj pohlad, maładyja biełarusy i biełaruski majuć vialiki ŭpłyŭ na bačańnie Biełarusi za miažoj. Kraina heta nie tolki terytoryja, — heta ludzi, jakija niasuć jaje ŭ sabie ŭ śviet.

Hałoŭnym dla mianie zaŭsiody było słuchać siabie i rabić usio ŭ zhodzie z saboj. Sprabavać novaje, ale nie zabyvacca pra karani. 

Apošnim časam u centry majho žyćcia mienavita biełarusy i biełaruski. Heta toje asiarodździe, jakoje adčuvajecca jak dom. U Polščy pačuvaju siabie kamfortna, ale mientalitet u nas zusim rozny. Hetaja kraina dała mnie šmat mahčymaściaŭ, tamu ja achvotna stvaraju koła siabroŭ i siabrovak z Polščy i ŭklučajusia ŭ łakalnyja hramadskija pracesy.

Miarkuju, što samyja ciažkija dla mianie momanty — razmovy z rodnymi, jakija zastalisia ŭ Biełarusi. Mocna pa ich sumuju, ale viedaju, što my abaviazkova pabačymsia. Trymaje nadzieja i štodzionnaja praca. 

Na moładź u Biełarusi ja hladžu z zachapleńniem: niahledziačy na ŭsie pieraškody, jany dalej raźvivajucca, navučajucca i viaduć aktyŭny ład žyćcia. Jany ź‘iaŭlajucca vieličeznym patencyjałam krainy 

Ja, napeŭna, paraiła b sabie bolš padarožničać pa Biełarusi, kab mahła dać sabie paradu pierad adjezdam. Naviedvajučy zaraz nievialikija polskija harady i vioski, ja razumieju, jak chočacca pahłybicca ŭ historyi asobnych biełaruskich miaścin. My majem bahatuju historyju, u jakuju chočacca zanurvacca i jakoj chočacca dzialicca.

• 4
• 0
• 0
• 1
• 0
• 2
• 0
• 1