Eks-supracoŭnik Akademii navuk najechaŭ na inicyjatyvu Maldzis: Nieprafiesijanały dyskredytujuć sapraŭdnych navukoŭcaŭ. Macukievič adkazaŭ

Nahadajem, što za hod isnavańnia inicyjatyva Maldzis nabyła treci Statut VKŁ, Radziviłaŭskuju kartu VKŁ i Kartu VKŁ Jana Niapreckaha, «Žazło kiravańnia» Simiaona Połackaha, a taksama frankamoŭnaje vydańnie «Vialikaje majsterstva artyleryi» Kazimira Siemianoviča.

Niadaŭna inicyjatyva taksama vykupiła ŭ pryvatnaha kalekcyjaniera ŭ Polščy pieršuju biełaruskamoŭnuju kartu krainy aŭtarstva Arkadzia Smoliča — usio heta dziakujučy biełaruskim miecenatam.

Ale ŭsie hetyja dziejańni Radzivon Kołas znachodzić bolš škodnymi, čym karysnymi i navat bačyć u ich «dyskredytacyju prafiesijanałaŭ».

«Maldzis «stvaraje iluziju, što nabytyja artefakty byli «stračanyja» i dziakujučy hramadskim namahańniam «viernutyja». Hramadstva, asabliva ŭ emihracyi, prychodzić da pamyłkovaj vysnovy, što prafiesijnyja zachavalniki (biblijatekary, archivaryusy, navukoŭcy) nie zmahli zachavać nacyjanalnyja skarby abo navat nie viedajuć, što ŭ ich zachoŭvajecca. Heta padryvaje davier da instytutaŭ i ich supracoŭnikaŭ», — arhumientuje Kołas.

Pa jaho ž mierkavańni, inicyjatyva praz «nieprafiesijanalizm» stvaralnikaŭ tyražuje papulizm i vykupaje sumnieŭnyja artefakty ci dublikaty zamiest sapraŭdy kaštoŭnych rečaŭ.

«Inicyjatyva vykarystoŭvaje hučnyja i emacyjnyja, ale faktyčna niedakładnyja zajavy (naprykład, pra «viaršyniu biełaruskaj dumki» adnosna Kazimira Siemianoviča, čyj biełaruski śled i ŭnikalnaść idej staviacca pad sumnieŭ navukoŭcami).

Kožny raz, kali źbirajucca značnyja srodki na nabyćcio druhasnaha dublikata, heta dyskredytuje ideju efiektyŭnaha hramadskaha finansavańnia. Hetyja hrošy mahli b pajści na realnyja pryjarytety, vyznačanyja prafiesijanałami: nabyćcio adzinych stračanych ekzemplaraŭ abo restaŭracyju artefaktaŭ, jakija ŭžo znachodziacca ŭ krainie», — ličyć navukoviec, dadajučy, što «ŭnikalnyja viernutyja artefakty» ŭžo byli raniej dastupnyja biełarusam biaspłatna, i kožny achvotny moža aznajomicca ź imi ŭ muziejach Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi ci Nacyjanalnaj biblijateki Biełarusi.

«Kali hramadstva vieryć u «hieraičnaje viartańnie» druhasnych kopij i nie viedaje pra tysiačy aryhinałaŭ u NBB i CNB NAN, to heta značyć, što navukoŭcy i biblijatekary, jakija hadami zachoŭvajuć hetyja fondy, stanoviacca niabačnymi abo dyskredytujucca jak nieefiektyŭnyja zachavalniki», — robić vysnovu Radzivon Kołas.

Pavieł Macukievič: «My nikomu nie zaminajem być lepšymi za nas»

Stvaralniki inicyjatyvy Maldzis ličać takija pretenzii na ich adras dziŭnymi.

«My nikomu nie zaminajem być lepšymi za nas. Navat stvaryli Letniuju škołu, kab dapamahać inšym praz svoj vopyt i praktyki. Darečy, Radzivon Kołas taksama byŭ udzielnikam hetaj škoły», — prakamientavaŭ «Našaj Nivie» adzin ź dziejačaŭ Maldzis, były kiraŭnik ambasady Biełarusi ŭ Šviejcaryi Pavieł Macukievič.

«Naša infarmacyjnaja praca nakiravanaja na toje, kab viartać kaštoŭnaści ŭ biełaruski kantekst, u śviadomaść hramadstva — kab ludzi viedali i cikavilisia. I hetaja praca realizujecca ŭ tym liku praź fizičnaje viartańnie artefaktaŭ, bo mienavita fizičnaje nabyćcio stvaraje najlepšuju infarmacyjnuju nahodu».

Surazmoŭca padkreślivaje, što jany nikoli nie rabili tajamnicy z taho, kolki asobnikaŭ taho ci inšaha artefakta jość u Biełarusi ci ŭ śviecie.

«Da taho ž u tych kankretnych muziejach Biełarusi, u jakija my płanujem pieradać nabytyja artefakty i jakija zvyčajna źviazanyja ź imi histaryčna, ich niama. Heta tyčycca ŭsich nabytych nami artefaktaŭ i ŭsich muziejaŭ, jakija my abrali. Naprykład, u Navahrudku, pieršaj stalicy VKŁ, niama Treciaha Statuta VKŁ, choć asobniki mienavita takoha ž vydańnia, što nabyty nami, jość u bujnych biblijatekach Biełarusi. 

Druhi prykład: aryhinalny staradruk Simiaona Połackaha «Žazło kiravańnia» jość u Nacyjanalnaj biblijatecy, inšych bujnych biblijatekach, karparatyŭnaj kalekcyi, stvoranaj Babarykam, ale voś u samim muziei Simiaona Połackaha ŭ Połacku, u jaki my i płanujem pieradać svoj zdabytak, aryhinalnaha vydańnia niama. I heta stanie dla horada vielmi kaštoŭnym zdabytkam».

Pry hetym asobnyja z nabytych pry ŭdziele Maldzis artefaktaŭ sapraŭdy redkija.

«Jak, naprykład, karta Smoliča — viadoma pra isnavańnie litaralna niekalkich ekzemplaraŭ u śviecie. Moža, ich faktyčna bolš, ale pakul viadoma pra adzinkavyja», — dadaje Pavieł Macukievič.

Što tyčycca krytyki nadmiernaha ŭsypańnia kamplimientami Siemianoviča, idei jakoha spadar Kołas jak i častka inšych navukoŭcaŭ nie znachodzić aryhinalnymi, tut u inicyjatyvy svajo bačańnie.

«My nie sustrakali krytyčnych materyjałaŭ adnosna spadčyny Siemianoviča, ale admysłova i nie šukali ich, — razvažaje Pavieł Macukievič. — Nabytaje nami vydańnie Siemianoviča nie źjaŭlajecca pieršym, ale my pakul i nie bačyli ŭ prodažy pieršych vydańniaŭ. Ale navat u hetaha jość svaje cikavyja ŭnikalnyja asablivaści. Naprykład, da jaho Siemianovič napisaŭ pradmovu — adroznuju ad toj, što da pieršaha vydańnia. Hetaja pradmova — apošniaja dakumientalnaja śviedka žyćcia Siemianoviča.

I cikava, što mienavita hety artefakt my nabyli pa rekamiendacyi navukoŭca, jaki dasłaŭ nam spasyłku na aŭkcyjon».

Nakont «niapravilnaści vykarystańnia srodkaŭ» — maŭlaŭ hrošy, sabranyja pad patranažam Maldzis, mahli b «pajści na realnyja pryjarytety, vyznačanyja prafiesijanałami», u inicyjatyvie adkazvajuć łakanična:

«U našym vypadku hrošy miecenataŭ udałosia sabrać mienavita pad toje, što my robim i mienavita na ŭmovach viartańnia ŭ Biełaruś».

• 15
• 0
• 0
• 15
• 0
• 0
• 0
• 0