U Kanadzie paleantołahi znajšli masavaje pachavańnie dynazaŭraŭ. Tam lažać pareštki tysiač žyvioł
U pravincyi Albierta (Kanada) paleantołahi adkapali adno z samych vialikich u śviecie masavych pachavańniaŭ dynazaŭraŭ. Tysiačy pachirynazaŭraŭ — travajednych dynazaŭraŭ z charakternym rohavym vyrastam na hałavie — zahinuli tut prykładna 72 miljony hadoŭ tamu. Miesca nazyvajecca Pajpstoŭn-Kryk, abo «Raka Śmierci», piša Bi-bi-si.
Navukoŭcy na čale z prafiesarkaj Emili Bemfart pačali raskopki: spačatku raźbivajuć płast parody kuvałdaj, zatym aściarožna ačyščajuć ziamlu, dzie znachodziać skapleńni kostak — ad ściohnaŭ i rebraŭ da kavałkaŭ palcaŭ, mnohija ź jakich jašče ciažka identyfikavać.
Pachirynazaŭry — svajaki tryceratopsaŭ, jakija dasiahali da 5 mietraŭ u daŭžyniu i važyli kala dźviuch ton. Asablivaściu źjaŭlajecca kaściany «kaŭnier» z tryma rahami i vialiki vyrast na nosie.
U Pajpstoŭn-Kryk kostki lažać vielmi ščylna — da 300 na kvadratny mietr. Raskapanaja pakul terytoryja pamieram tolki jak tenisny kort, ale słai z kostkami iduć uhłyb amal na kiłamietr.
Navukoŭcy miarkujuć, što pachirynazaŭry mihravali na poŭnač na leta. Heta byŭ adzin vialiki statak adnaho vidu, što vielmi redka znachodzicca ŭ faŭnistyčnym letapisie.
Aproč pachirynazaŭraŭ, u hetym rehijonie žyli i inšyja dynazaŭry. U miaścinie Dedfał-Chiłs navukoŭcy znachodziać kostki jašče adnaho vidu — edmantazaŭraŭ ź plaskataj «kačynaj» mordaj. Niekatoryja ich kostki lažać prosta na pavierchni, zmytyja vadoj.
U muziei ŭ horadzie Hrand-Prery nazapašana ŭžo kala 8000 kostak, i jany dapamahajuć daśledavać nie tolki budovu dynazaŭraŭ, ale i jak raźvivaŭsia vid, jak vyhladaŭ ich śviet. Adnym z unikalnych ekspanataŭ staŭ vialiki čerap dynazaŭra pa mianušcy «Vialiki Sem».
Navukoŭcy ličać, što statak pachirynazaŭraŭ zahinuŭ z-za raptoŭnaj pryrodnaj katastrofy — mahčyma, mocnaj pavodki, vyklikanaj stychijaj u harach. Vada pryjšła chutka, sa źniščalnaj siłaj, i ciažkija dynazaŭry nie paśpieli ŭratavacca.
Dla dynazaŭraŭ heta była trahiedyja, a dla navukoŭcaŭ — sapraŭdny skarb: jany viedajuć, što ŭ kožnym siezonie znachodziać niešta novaje. I raskopki praciahvajucca, bo napieradzie jašče šmat pracy i adkryćciaŭ.
Ciapier čytajuć
Andrej Švied, architektar represij, pryznačany staršynioj Viarchoŭnaha suda22
Kamientary