«Pasprabujcie hady praz try». Mieniedžar vyjechaŭ u ZŠA ź biełaruskim ofisam paśla 2020 hoda. Paŭtarać (pakul) nie raić

Rynak. «Niekatoryja maje siabry miesiacami siadziać biez pracy»

— U IT ja ŭžo bolš za 15 hadoŭ. Pačynaŭ jak biźnies-analityk, papracavaŭ na roznych pasadach i pazicyjach, z roznymi technałohijami, u roznych biźnies-damienach. Jašče da pandemii ŭładkavaŭsia na pracu ŭ adnu amierykanskuju kampaniju ŭ Biełarusi. I ŭ 2020—2021 hodzie źjaviłasia mahčymaść pierajechać.

Pracuju ŭ ZŠA jak Product Manager u toj ža kampanii, na toj ža pazicyi. Ale mnohija znajomyja i maja žonka šukali tut pracu. Tamu jość razumieńnie taho, jak šukać pracu ŭ ZŠA. Heta składana. Napeŭna, raniej było praściej, ale my trapili ŭ niaprosty pieryjad. Paśla pandemii byli masavyja zvalnieńni ŭ Google, Amazon, Facebook. Pryjšła novaja administracyja ŭ Bieły dom — taksama masavyja zvalnieńni.

Miascovy IT-rynak ciapier nasyčany ludźmi, jakija sprabujuć znajści pracu.

Niekatoryja maje blizkija znajomyja, siabry miesiacami siadziać biez pracy. Rekord — prosta ciapier čałaviek šukaje pracu ŭžo dziasiaty miesiac.

Nie skažu, što ŭ ZŠA šmat prahramistaŭ. Tut ajciška — heta ŭ asnoŭnym kansałtynh i kiravańnie raspracoŭkaj, Project i Product Management. Za apošnija paru hadoŭ čamuści ŭsim spatrebilisia śpiecyjalisty ź viedańniem AI, umieńniem pracavać z madelami.

U mianie składvajecca ŭražańnie, što mnohija kampanii, jakija chočuć ukaraniać AI i ŭsio takoje, nasamreč nie zusim razumiejuć, što takoje AI.

Ale, tym nie mienš, dobra mieć niešta padobnaje ŭ reziume. Kali hetaha niama, to šancy znajści niejkuju pracu ciapier rezka mienšajuć.

Asablivaści. «Hadoŭ praz 20 tabie taksama budzie za 60, ale nichto ciabie nie zvolnić»

Amierykanskija kampanii — jany taksama roznyja. Naprykład, tut vielmi šmat vychadcaŭ ź Indyi. I ŭ niekatorych kampanijach Choli (induisckaje śviata viasny) śviatkujuć bolš aktyŭna, čym Vialikdzień.

Tut vielmi redka možna pačuć niejki žart, niejki aniekdot pra jakuju-niebudź nacyjanalnaść.

Adna z asnoŭnych adroźnieńniaŭ: u Biełarusi było ciažka znajści čałavieka starejšaha za 60 hadoŭ, jaki b bolš-mienš raźbiraŭsia ŭ technałohijach. Tut ja pracuju ź ludźmi pad 70, jany vydatna pracujuć z usimi aplikacyjami, tułami.

Voś takoje kardynalnaje adroźnieńnie. Nu i jano nadaje ŭpeŭnienaści: ty razumieješ, što hadoŭ praz 20 tabie taksama budzie za 60, ale nichto ciabie nie zvolnić z hetaj pryčyny.

Jašče pra roźnicu ŭ pracy: u Biełarusi jak by ŭsio było spakojna. Kali ty tavaryš davoli daśviedčany, navat na vyprabavalnym terminie ty ŭžo nie chvaluješsia: ty pryjšoŭ na pracu — usio, navat kali zdarycca niešta ekstraardynarnaje, nichto ciabie nie zvolnić. Tut takoha niama. U ZŠA ŭsio vielmi chutka! Tabie realna zranku mohuć skazać, što siońnia tvoj apošni pracoŭny dzień. Miascovyja niejak z hetym žyvuć, nichto nie niervujecca z hetaj nahody. Jak jość — tak jość.

Toje samaje z benčam. U Biełarusi, kali ty siadziš na benčy — heta, kaniečnie, drenna, ale nie krytyčna.

Tut, u ZŠA, benč na dva tydni — heta ŭžo niešta vielmi surjoznaje. Benč u dva tydni prymušaje ludziej realna niervavacca, chvalavacca za svaju budučyniu. Tut usie starajucca pracavać bieśpierapynna.

Z prafiesijnaha punktu hledžańnia ŭ Biełarusi ja ŭ niejki momant pierastaŭ raźvivacca. Usio — stol. Nu i zarpłata za apošnija čatyry hady ŭžo nie rasła. Tut z punktu hledžańnia prafiesijnaha raźvićcia miežaŭ niama. Ty prosta robiš krok u bok. Tut heta lohka.

U Biełarusi — u tych kampanijach, dzie ja pracavaŭ — časta kursy prafraźvićcia nasili abaviazkovy charaktar. U indyvidualnym płanie raźvićcia prapisana — značyć, ty abaviazany. Tut usio pa žadańni. Ty možaš prosta siadzieć i spakojna rabić svaju pracu. Kali robiš dobra — usio budzie dobra.

Ale kali ŭsio vakoł budzie raźvivacca, a ty nie budzieš, u niejki momant razryŭ pamiž usim vakoł i taboj stanie nastolki vialikim, što svaju pracu ty rabić užo nie zmožaš. I ŭsie heta cudoŭna razumiejuć. Tut vielmi raźvita networking community-kamunikacyja, usie chodziać na niejkija kursy (niezrazumieła, jak čas znachodziać), paśla pracy źbirajucca razam, niešta abmiarkoŭvajuć.

Usio heta bolš raźvita ŭ bujnych haradach, takich jak San-Francyska, Ńju-Jork. My žyviom u Atłancie (Stalica paŭdniovaha štata Džordžyja z nasielnictvam kala 0,5 młn u haradskoj miažy i bolš za 6 młn u ahłamieracyi. — Zaŭv.). U nas heta ŭsio jašče łajtova, spakojna. Ale taksama jość. U paraŭnańni ź Minskam žyćcio viruje.

Nu, a ŭ cełym toje samaje.

Dachody i vydatki. «Kuplać žyllo ŭ ZŠA ciapier nie rekamiendujecca»

Zarpłata ŭ IT pačynajecca ad 70 tysiač dołaraŭ u hod. Pra maksimalnuju płanku nie skažu. Raskazvali niejkija lehiendy, što raspracoŭščyk dzieści ci to ŭ Instagram, ci to ŭ Facebook zarablaje ledź nie miljon u hod. Całkam mahčyma.

U siarednim lid atrymlivaje 120—150 tysiač u zaležnaści ad łakacyi i kampanii. U Kalifornii heta moža być krychu bolš, ale i vydatki tam vyšejšyja. U nas, u Atłancie, heta krychu mienš — 120—140 tysiač. Heta ŭzrovień lida.

Z hetych hrošaj prykładna tracinu treba addavać na padatki.

Kvatery kaštujuć doraha. U siarednim kvatera ŭ Atłancie ź dźviuma spalniami — kala $3000 u miesiac. Plus kamunalnyja płaciažy, roznyja kamisii. Naprykład, u žyłym kompleksie, dzie ja kaliści žyŭ, była tak zvanaja convenience fee — $65 u miesiac tolki za toje, što jany abaviazali žycharoŭ hladzieć pakazčyki vady i elektraenierhii ŭ niejkaj śpiecyjalnaj aplikacyi. Voś!

Na ŭsio pra ŭsio ŭ takim horadzie, jak Atłanta, na takoje žyllo idzie $3400—3500 u miesiac. Kali kvatera z adnoj spalniaj, darečy — nie našmat tańniej. Chaj sabie $2500 za arendu, a razam z kamunałkaj i ŭsim astatnim — $3000. Kali studyja — taksama nie vielmi tańniej, chaj dołaraŭ na 500 mienš. Usio davoli doraha.

Nabyvać žytło ŭ ZŠA ciapier nie rekamiendujecca. Da pandemii było tak: ty płaciŭ za [nabytuju ŭ ipateku nieruchomaść] u siarednim mienš, čym kali b jaje zdymaŭ. Apošnija paru hadoŭ usio naadvarot. My ciapier arandujem dom. I kali b ja kupiŭ hety dom, ja płaciŭ by na $1400 u miesiac bolš. Kali hladzieć u zvarotny bok: ja mahu kupić dom i płacić za jaho stolki ž, kolki ciapier płaču za arendu, ale hety dom budzie horšaj jakaści, u horšym rajonie. Navošta mnie heta?

U nas jość adzin znajomy, jaki za dzieviać hadoŭ zmoh nazapasić patrebnuju sumu i kupić dom biez usialakich kredytaŭ. Ale jon taki adzin.

Paśla pandemii košt na nieruchomaść vyras prykładna ŭdvaja. Padaražeła i žyllo, i arenda. Naprykład, dom, za jaki ja ciapier płaču $2500, u 2019—2021 hadach zdavali za $1270.

Plus ciapier vyraśli pracenty pa ipatecy. Kažuć, što byvaje i 6—7 pracentaŭ. Dla Amieryki heta vielmi šmat, niekalki hadoŭ tamu było 2—3 pracenty.

A voś ježa tut tannaja. Paśla taho jak my pierajechali, ja adzin raz źjeździŭ u Biełaruś. Zajšoŭ na vuł. Karła Marksa ŭ kaviarniu i ździviŭsia, nakolki tam było doraha. Tut ja mahu ź siamjoj (z troch čałaviek) pajeści [ŭ padobnym miescy] dalaraŭ za 20—25.

U kramach ježa byvaje roznaja. Jość sietki, što pazicyjanujuć siabie jak pradaŭcy naturalnych praduktaŭ — tam doraha. Jość Walmart, niešta kštałtu «Jeŭraopta» na maksimałkach — usio vielmi tanna. Jość niešta siaredniaje, nakštałt biełaruskaj sietki Green.

Za apošnija try hady košty na mnohija pradukty vyraśli prykładna ŭdvaja. Za vyklučeńniem jajek — ceny na jajki vyraśli ŭ niekalki razoŭ. Ale heta ŭsio jak byccam možna tryvać, usio roŭna pa mnohich pazicyjach tańniej, čym u Biełarusi.

Adzieńnie tannaje. Pobytavyja tavary naohuł ekstrymalna tannyja. Vielmi šmat dobrych rečaŭ haspadary addajuć absalutna biaspłatna. Možaš kupić za $1500 kłasnuju dziciačuju horku z arelami, roznymi łaziłkami i pastavić u siabie na dvary. A možaš uziać takuju ž [b/u] absalutna biaspłatna.

Na siaredniuju zarpłatu ŭ sto+ tysiač možna dazvolić sabie padarožničać z usioj siamjoj dva razy na hod dakładna. I jašče dva—try razy na hod vyjazdžać na vychadnyja. Plus nam udavałasia niekalki razoŭ adpravić žonku z dačkoj u Biełaruś, i navat ja adnojčy źjeździŭ.

Tut jość niuans. U ZŠA košt na hateli i Airbnb vielmi zaležyć ad pieryjadaŭ školnych kanikuł. Tamu kali ŭ vas dzieci školnaha ŭzrostu, rychtujciesia płacić za žyllo ŭdvaja bolš. A kali daškolniki — možna mocna zekanomić.

Źbieražeńni. «U Biełarusi žyli ad zp da zp, ciapier niešta i adkładajecca»

Možna adkłaści try tysiačy ŭ miesiac [ź siaredniaj zarpłaty lida]. Ale jość niuans. Kali ty chočaš zastacca ŭ ZŠA nadoŭha, zadumvaješsia pra budučyniu — niejkaja častka hrošaj idzie na piensiju.

Jašče jość asablivy vid źbieražeńniaŭ na zdaroŭje — health savings account. Maje sens taksama naźbirać tudy bujnuju sumu, bo z uzrostam mohuć źjavicca chvaroby, a tut, u Amierycy, miedycyna vielmi darahaja. Jašče častka hrošaj z hetych hipatetyčnych troch tysiač idzie tudy. Za vykarystańnie hrošaj z takoha rachunku na inšyja patreby praduhledžanyja vializnyja štrafy.

Ale kali ŭ siamji pracujuć dvoje, to adkładać atrymlivajecca bolš.

U našaj siamji finansavaja situacyja ciapier lepšaja, čym była ŭ Biełarusi. Tam my apošnim časam žyli realna ad zarpłaty da zarpłaty. Ciapier niešta i adkładajecca. Kaniečnie, nie hetyja hipatetyčnyja try tysiačy ŭ miesiac. Ale ja starajusia.

Niahledziačy na ŭsie hetyja ciažkaści, u ZŠA ŭsio roŭna lepš. Tut bolš soniečnych dzion, mahčymaściaŭ, padziej, žyćcio ekstrymalna nasyčanaje. Ty prosta pierastaješ hladzieć filmy i sieryjały — emocyj chapaje. Navat kali zusim nie zastałosia hrošaj z zarpłaty — u Amierycy nielha skazać, što niama hrošaj. Bo jość kredytnaja kartka.

Zdaroŭje. «Heta doraha»

Zdaroŭje ŭ ZŠA — heta doraha. U dzieviacihadovaha dziciaci našych znajomych byŭ apiendycyt. Jak paŭsiul, jość dobryja lekary, jość nie vielmi. Im adrazu nie pašancavała — trapiŭsia nie vielmi dobry doktar. Tfu-tfu-tfu, u vyniku dzicia papraviłasia. Im vystavili rachunak na sto ź niečym tysiač dołaraŭ za dźvie apieracyi (choć pieršy doktar byŭ nie vielmi, apieracyju ŭsio adno paličyli) i, zdajecca, piać dzion u špitali. Ale ŭ ich była vielmi dobraja strachoŭka, jakaja amal usio pakryła. Sami zapłacili, zdajecca, tolki $9000.

Ja kažu «tolki $9000» (u paraŭnańni z ahulnaj sumaj rachunku). Ale, ź inšaha boku, heta ž «cełyja $9000». Tamu tut chvareć nielha.

Jašče tut vielmi darahija impłanty, brekiety. Heta ŭsio lohka moža kaštavać 10—20 tysiač dalaraŭ. Tamu, kali jość maleńkija dzieci, rekamiendujuć adkryvać health savings account i na ich taksama. Padrastuć — za zuby pryjdziecca čymści płacić.

Pry hetym pastavić płombu moža być navat tańniej, čym u Biełarusi, dzie mnie naličyli 500—600 dołaraŭ za dźvie-try vialikija płomby ź lačeńniem kanałaŭ. Ja admoviŭsia, paciarpieŭ krychu, pryjechaŭ siudy — i tut vylečyŭ biaspłatna (śpisaŭ z health savings account).

Tramp. «Mahčyma, daviadziecca pierajazdžać jašče raz»

Ź imihracyjaj usio niaprosta. Prykładna z 2023 hoda pačalisia zatrymki na ŭsich etapach razhladu dakumientaŭ. Sistema i raniej była składanaj, šmatuzroŭnievaj.

Ciapier, kali pryjšła novaja prezidenckaja administracyja, usio stała horš. Siarod našych znajomych jość try siemji, jakija atrymali hrynkarty ŭ apošni momant. U nas pakul hrynkarty niama, jak budzie — nie viedaju. Mahčyma, daviadziecca pierajazdžać jašče raz. U Litvu, Polšču ci Niderłandy — nie viedaju.

ZŠA pakul jašče — samaja raźvitaja ekanomika płaniety. Nasyčany rynak, dzie jość usio. Absalutna luby čałaviek z absalutna lubymi navykami tearetyčna moža znajści siabie tut. Kali vaš asnoŭny navyk, naprykład, Delphi — tut vy zmožacie znajści pracu, bo jość mnostva biźniesaŭ, jakija da hetaha času vykarystoŭvajuć lehasi-kod.

Usio dobra, usio cudoŭna. Ale voś hetaja niestabilnaść ź imihracyjaj… Niezrazumieła, što tam učynić administracyja Trampa. Tamu ja b nie rekamiendavaŭ pierajazdžać siudy zaraz. Praz hod-try, kali projduć novyja vybary, situacyja źmienicca, ja ŭpeŭnieny. I tady — tak, budzie sens sprabavać.

• 6
• 0
• 2
• 5
• 1
• 2
• 0
• 0