Premija imia Ježy Hiedrojcia — najbujniejšaja niezaležnaja litaraturnaja premija Biełarusi, uručajecca z 2012 hoda. Sioleta jaje ŭručali ŭ polskim Hdańsku.
Hałoŭny pryz sioleta atrymaŭ Valancin Akudovič za knihu «Treba ŭjavić Sizifa ščaślivym», vydadzienuju ŭ vydaviectvie «Łohvinaŭ».
Heta falijant amal u 400 staronak adnaho z samych upłyvovych fiłosafaŭ Biełarusi.
«Pieradusim heta kniha pra stvareńnie dyskursu sučasnaha biełaruskaha myśleńnia i hierojaŭ, jakija jaho stvarali, — prakamientavaŭ u svoj čas vychad doŭhačakanaha prajekta ŭ sacsietkach sam spadar Valancin.
Dy hetaja kniha šmat pra što i pra kaho, ale najpierš jana pra stvaralnikaŭ… Pra tych, chto dabrachoć padniaŭ z podu i ŭskinuŭ sabie na plečy ciažar, jaki jon nazyvaje «maja kraina». Z dnia ŭ dzień jany rušać z hetym ciažaram usio vyšej i vyšej, kab adnojčy ŭbačyć, jak kamień z hrukatam znoŭ skocicca dołu. A značyć, treba jašče raz viartacca da pačatku pačatkaŭ… I my viartajemsia!» — dadaŭ myślar.
Sam pieramožca na ŭručeńni premii nie prysutničaŭ.
Druhoje miesca — u Hanny Jankuty z knihaj «Čas pustaziella», vydadzienaj u vydaviectvie «Januškievič».
U pieršaj pałovie 2022 hoda piśmieńnica Hanna Jankuta žyła na piatym paviersie davajennaha doma ŭ varšaŭskim rajonie Makotaŭ. Adolvajučy doŭhija leśvičnyja praloty, jana nabirała na telefonie natatki. Fiksavała svaje dumki i nazirańni na čekach z kramy, kavałačkach papiery, u polskich i biełaruskich haradach, u varšaŭskim hieałahičnym muziei.
Paśla ŭ verchale zapisanaha pačała vymaloŭvacca historyja. Nitki, jakimi Hanna sšyvała svaje frahmienty ŭ adno, taksama byli roznaha pachodžańnia — adna dahistaryčnaja, z hieałahičnaha muzieja, druhaja — hieahrafičnaja, z vandrovak pa Biełarusi i Polščy, treciaja — kazačnaja, natchnionaja niabačnym susiedam…
Tak atrymałasia kniha «Čas pustaziella» — raman, napisany na asnovie dziońnika. Ci možna sfarmulavać inakš: skanstrujavany dziońnik, jaki sprabuje asensavać biasčaśsie, u jakim apynulisia biełarusy paśla 2020 hoda.
Treciaje miesca dastałosia Źmitru Bartosiku z knihaj «Zabić upałminzaha», vydadzienaj u sieryi «Biblijateka Svabody».
«Zabić upałminzaha» — treciaja kniha Źmitra Bartosika ŭ sieryi «Padarožžaŭ Svabody» paśla papiarednich: «Byŭ u pana vierabiejka havaruščy» i «Klinika kitajskaha dantysta». Tut, jak i ŭ raniejšych knihach, apaviadajecca pra nieviadomyja fakty biełaruskaj historyi na padstavie dakumientaŭ i hałasami žyvych śviedak, jakich na momant vychadu knihi amal nie zastałosia. Havorka idzie pra apošniuju sprobu ŭratavańnia realnaści, jakoj jana była ŭ paślavajennaj Biełarusi, — bieź interpretacyj. Darečy, užo ŭ 2023 hodzie kniha była znoŭ pieravydadziena (pieršaje vydańnie vyjšła ŭ 2022 hodzie).
U hetym hodzie taksama davałasia Śpiecyjalnaja premija ad «Jeŭraradyjo» — zapis aŭdyjoknihi. Jaje atrymaŭ «Hareźlivy pacałunak» Jevy Vajtoŭskaj — kniha, vydadzienaja ŭ vydaviectvie «Januškievič».
Akramia zhadanych vydańniaŭ, u šort-liście premii byli taksama knihi «Na pryźbie ŭ Siličach» Maryi Vajciašonak (vydaviectva «Pflaŭmbaŭm») i «Volniery. Pradvieście» Valera Hapiejeva (vydaviectva «Januškievič»).
U składzie žury Premii Hiedrojcia sioleta byli: litaraturaznaŭca, doktarka fiłałahičnych navuk Uljana Vieryna; biełarusistka, litaraturaznaŭca, adjunkt kafiedry biełarusistyki Varšaŭskaha ŭniviersiteta Katažyna Drozd-Urbańska; fiłołah, kandydatka fiłałahičnych navuk, piśmieńnica, pierakładčyca Viera Žybul; litaraturaznaŭca, krytyk, dramaturh, hałoŭny redaktar navukovaha časopisa Studia Białorutenistyczne Siarhiej Kavaloŭ; piśmieńnica, paetka, supracoŭnica pravaabarončaj arhanizacyi Juhasia Kalada.
Premija Ježy Hiedrojcia za najlepšuju knihu prozy pa-biełarusku ŭručajecca z 2012 hoda, na siońniašni dzień heta hałoŭnaja niezaležnaja litaraturnaja ŭznaharoda Biełarusi. Patron premii — Ježy Hiedrojć, viadomy publicyst, palityk i paśladoŭny prychilnik dobrasusiedskich znosin pamiž Polščaj i Biełaruśsiu, Litvoj, Ukrainaj.
Kultavy fiłosaf Valancin Akudovič vydaŭ śmiełuju knihu
Staŭ viadomy šort-list litaraturnaj Premii Ježy Hiedrojcia. Chto trapiŭ u vynikovuju šaściorku?
Abvieščany doŭhi śpis naminantaŭ na premiju imia Ježy Hiedrojcia ŭ 2024 hodzie
Abvieščany poŭny śpis premii Hiedrojcia
Premija Hiedrojcia raspačynaje novy siezon
Kaśpiaroviča pierad hibiellu dapytvali ŭ polskaj kontrraźviedcy — raspytvali pra vizy dla ahientaŭ AAC z pašpartami prykryćcia i pra Bulbu27
Kamientary