«Pracentaŭ 20 kuplajuć sabie tut žyllo, kab lehalizavacca». Biełarusy pra plusy i minusy žyćcia ŭ Hruzii
Hruzija — adna z krain, kudy masava źjazdžali biełarusy paśla padziej 2020 i 2022 hadoŭ. «Naša Niva» spytała, jak im žyviecca ŭ hetaj krainie, čamu adnyja vyrašajuć asieści tam nadoŭha, a inšyja razhladajuć Hruziju chutčej jak časovy prystanak.
Narod haścinny, a padatki nizkija
Kiryła žyvie ŭ Hruzii biez małoha hod. U adroźnieńni ad bolšaści emihrantaŭ, jon pasialiŭsia nie na ŭźbiarežžy abo ŭ stalicy, a ŭ nievialikim horadzie ŭ 100 kiłamietrach ad Tbilisi. Pa słovach mužčyny, kali ŭ jaho ŭźnikła patreba źjechać ź Biełarusi, jon mieŭ dziejny šenhien, ale zamiest Jeŭropy adpraviŭsia na Kaŭkaz.
«Ja mieŭ mahčymaść pierabracca ŭ Polšču, ale, kab nie pazbaŭlać sabie mahčymaści bačycca z rodnymi i siabrami, vybraŭ dla rełakacyi Hruziju.
Niahledziačy na toje, što pieralot ź Minska taksama kaštuje niatanna, heta ŭsio adno praściej i tańniej, čym atrymać vizu i dabiracca da toj ža Polščy», — tłumačyć Kiryła.
Pakolki małady čałaviek nie žyvie ŭ adnym z haradoŭ, kudy pryjechała šmat biełarusaŭ i rasijan, vydatki na arendu žytła i kamunałku ŭ jaho nievialikija — kala 600 rubloŭ.
Stolki jon płacić za arendu dvuch pakojaŭ u domie. Žyvie razam z haspadarom, ale toj moža nie źjaŭlacca doma ceły tydzień.
Siarod plusaŭ Kiryła adznačaje haścinnaść i dobrazyčlivaść hruzin, dobraje staŭleńnie da biełarusaŭ, a taksama nizkija padatki.
«Jak IP, ja płaču ŭsiaho 1% ad abarotu. U Hruzii vielmi nizkija padatki dla drobnych pradprymalnikaŭ», — kaža Kiryła.
Ź minusaŭ jon adznačaje słaba raźvituju infrastrukturu i pieryjadyčnyja pieraboi z vadoj, internetam i elektryčnaściu.
Kiryła nie płanuje źjazdžać u inšuju krainu. Mužčyna nie vyklučaje taho, što, kali situacyja ŭ Biełarusi zaciahniecca, Hruzija stanie jaho druhim domam.
«Adzin ź siabroŭ, jaki tut žyvie, taksama razvažaŭ niadaŭna nad tym, što ŭžo nie ŭpeŭnieny, što budzie viartacca na radzimu, kali ŭ Biełarusi nastanuć doŭhačakanyja pieramieny».
Pražyŭ 2,5 hoda, a paśla źjechaŭ u Litvu
Raman pravioŭ u Hruzii 2,5 hoda. Pakolki małady čałaviek žyŭ u Batumi, to siarod plusaŭ jon u pieršuju čarhu vyłučaje klimat, pryhožuju pryrodu i mora.
«Tam vielmi lohka ŭ płanie padatkaŭ. Dziaržava pa minimumu ciabie čapaje i kantraluje, adčuvajecca svaboda ad dziaržavy, byccam ludzi isnujuć sami pa sabie, a dziaržava sama pa sabie», — kaža Raman.
Ź minusaŭ jon nazyvaje nizki ŭzrovień servisu i nieabaviazkovaść hruzin da vykanańnia damoŭlenaściej. Pry hetym, jak narod jany padabajucca Ramanu svajoju adkrytaściu, haścinnaściu i dabrynioj.
«Jašče napružvaje blizkaść Rasii i kolkaść rasijan. U 2021 hodzie ich było mała, ale paśla ledź nie tracina mašyn u Batumi była na rasijskich numarach. Taksama napružvaje, što niahledziačy na toje, što Hruzija dekłaruje imknieńnie ŭ ES, pavodziny kiraŭnictva časam vyhladajuć tak, što jany imknucca ŭ SND».
Jašče adzin minus Hruzii dla biełarusaŭ — adsutnaść razumieńnia, što budzie zaŭtra.
«Nikomu nie dajuć prytułak, tamu mohuć być vialikija prablemy z dakumientami, kali ty raptam zhubiš pašpart abo skončycca jaho termin dziejańnia. Viedaju šmat prykładaŭ, kali paśla taho, jak Łukašenka zabaraniŭ mianiać dakumienty ŭ ambasadach, ludzi byli vymušany źjazdžać pa humanitarnych padstavach u Jeŭropu».
Sa słoŭ Ramana, bolšaść takich ludziej rełakavałasia ŭ Polšču. Sam małady čałaviek paśla 2,5 hoda žycca ŭ Hruzii pierabraŭsia ŭ Litvu.
Z Hruzii ŭ Polšču pa pierśpiektyvy dla dziaciej
Kanstancin pražyŭ u Hruzii amal paŭhoda. Jak i mnohija biełarusy, abraŭ hetuju krainu praz toje, što tudy možna było trapić bieź vizy. Małady čałaviek spadziavaŭsia, što situacyja ŭ Biełarusi chutka źmienicca i jon zmoža viarnucca dadomu.
«Dośvied žyćcia ŭ Batumi byŭ bolš padobny na praciahły adpačynak, jaki davodziłasia sumiaščać z rabotaj, jakaja dazvalała pracavać dystancyjna».
Kościa pryznajecca, što praz vajb žyćcia na kurorcie ŭ jaho pačynali ŭźnikać dumki nabyć tam žyllo i asieści, ale, daviedaŭšysia bolš ab niuansach žyćcia ŭ hetaj krainie, vyrašyŭ źjechać u Polšču.
«Da taho ž, dzieciam chutka treba było iści ŭ škołu, tamu my z žonkaj padumali, što «adpačynak» treba prypyniać i płanavać pierajezd u Polšču, bo ŭ Jeŭropie pierśpiektyŭ dla budučyni dziaciej budzie značna bolš».
«Praz kavidnyja abmiežavańni varyjantaŭ vyjezdu ź Biełarusi było nie šmat»
Andrej žyvie ŭ Hruzii razam ź siamjoj sa žniŭnia 2021 hoda. Zhadvaje svoj terminovy adjezd ź Biełarusi:
«U piatnicu ja daviedaŭsia, što na paniadziełak mianie vyklikali adnačasova ŭ niekalki śpiecsłužbaŭ, tamu daviałosia chutka źbiracca.
Pakolki tady dziejničali kavidnyja abmiežavańni, vyjechać ź Biełarusi naziemnymi šlachami było nie prosta, ale abmiežavańni nie tyčylisia palotaŭ na samalocie, tamu varyjantaŭ było nie šmat. Pieršym rejsam suboty my vylacieli ŭ Hruziju, u toj situacyi vybirać davodziłasia tolki pamiž Tbilisi i Batumi», — zhadvaje Andrej.
Žurnalist žyvie ŭ Batumi razam z žonkaj i dźviuma dačkami. Žonka pracuje namieśnikam dyrektara ŭ škole. Małodšaja dačka chodzić u sadok pry škole, u jakoj pracuje žonka Andreja, a starejšaja vučycca ŭ škole anłajn.
Vosieńniu 2021 hoda mužčyna pryjazdžaŭ u Biełastok, dzie znachodzicca redakcyja, u jakoj jon pracuje. Tady jamu skazali, što žurnalistaŭ u Polščy i bieź jaho šmat i ich kolkaść tolki raście. Tam jaho spytali, ci nie choča jon stać kiraŭnikom karespandenckaha punktu na Kaŭkazie. Pakolki na toj momant žyć u Hruzii było značna tańniej, čym u Polščy, žurnalist pahadziŭsia na prapanovu zastacca pracavać u Hruzii.
«Paśla vajny roźnica, kaniešnie, nivieliravałasia, ale ciapier žyć u Hruzii praktyčna ŭ dva razy tańniej, čym u Polščy. Da taho ž na toj momant było nie zrazumieła, ci znojdzie maja žonka tam pracu. U Hruzii jana pracuje namieśnicaj dyrektara adukacyjnaha centra Inter School».
Na arendu žytła ŭ siamji z čatyroch čałaviek sychodzić 300 dalaraŭ u miesiac. Stolki jany płaciać za arendu cełaha paviercha ŭ pryvatnym domie.
Tym nie mienš, siamja nie vyklučaje, što ciaham hoda jany ŭsio ž taki pierabiarucca ŭ Polšču.
«Na pierśpiektyvu my razhladajem pierajezd u Biełastok — heta horad, u jaki pierajechała šmat haradziencaŭ, jakija dapamahajuć adzin adnamu.
Tamu kali nie adbudziecca ničoha nadzvyčajnaha, to mienavita Biełastok musić stać nastupnym punktam, kudy płanuje pierajechać naša siamja. Ja chaču, kab dzieci atrymali narmalovuju jeŭrapiejskuju adukacyju», — pryznajecca Andrej.
U jaho atačeńni chapaje tych, chto vyrašaje zastacca ŭ Hruzii.
«Pracentaŭ 20 kuplajuć sabie tut žyllo, kab lehalizavacca i atrymać DNŽ, bo inakš atrymać jaho amal niemahčyma. U toj ža čas, kala pałovy biełarusaŭ, ź jakimi davodzicca stasavacca, razhladajuć Hruziju jak časovy prystanak, płanujuć źjechać adsiul abo ŭžo źjechali».
Što tyčycca novych mihrantaŭ ź Biełarusi, to, pa nazirańniach surazmoŭcy, ciapier u Hruziju ŭ asnoŭnym prylatajuć užo tyja biełarusy, jakija vyzvalilisia z turmy. U Hruzii jany nie zatrymlivajucca, robiać vizu i źjazdžajuć dalej. U asnoŭnym u Polšču i Litvu.
Čytajcie taksama:
Biełarusam u Vilni zvoniać i prosiać pakinuć Litvu. Što adbyvajecca?
«Litva dakładna trymaje liniju padziełu pamiž demakratyčnymi biełarusami i saŭdzielnikami režymu» — Jurkonis
Kamientary