Błoh "Novaja Biełaruś"1414

Ryhor Astapienia: Čamu ŭ baraćbie z karupcyjanierami tak mała sensu

Alaksandr Łukašenka «ŭ 25-y raz» prajšoŭsia pa temie karupcyi. Kali koratka, pakarańni stanuć bolš žorstkimi, a karupcyjanieraŭ bolš nie buduć rassyłać pa kałhasach. Heta absalutna pravilna, ale nasamreč nie vyrašaje hałoŭnuju prablemu biełaruskaj karupcyi. Piša staršynia Centra novych idej Ryhor Astapienia.

Biełaruskaja ŭłada nastolki doŭha zmahajecca z karupcyjaj, što mnohija pierastali ŭžo ŭ hetuju baraćbu vieryć, choć apošnija paru hadoŭ usio davoli surjozna. Kolkaść kryminalnych spraŭ bje rekordy, a na źmienu epičnaj «spravy mytnikaŭ» chutka vyjdzie novy siezon pra «miedykaŭ».

Apytańni Daśledčaha centra IPM pakazvajuć: biełaruskija biznesoŭcy kažuć, što situacyja z karupcyjaj stanovicca kryšačku, ale ŭsio ž lepš. Biełaruś — adzinaja kraina siarod susiedziaŭ, jakaja vyrazna stanovicca mienš karupcyjnaj, pavodle Indeksa ŭspryniaćcia karupcyi Transparency International.

Biez sumnievaŭ, ułada vartaja ŭchvały za svoj antykarupcyjny zapał. Ale varta zadać pytańnie: a ŭ čym pryčyna biełaruskaj karupcyi — u tym, što ŭłada raniej nie była žorstkaj? Ci pryčyna ŭ tym, što ŭ Biełarusi stvorana vydatnaja sistema, kab čynoŭniki i dyrektary dziaržpradpryjemstvaŭ mahli zajmacca karupcyjaj?

Chutčej druhoje, čym pieršaje. Ledź nie ŭsia biełaruskaja sistema pabudavana na nieprazrystaści i niepadspravazdačnaści — heta bałota, i dzivicca, što ŭ im zavialisia niesumlennyja ludzi, davoli naiŭna.

Niadaŭna Alaksandr Łukašenka raskazaŭ, što ŭ adnaho ź jaho pamočnikaŭ u dekłaracyi znajšlisia «pad dziasiatak aŭtamabilaŭ, pad dziasiatak kvateraŭ» i tamu ŭźnikła pytańnie, ci nie karupcyjanier jon. Nasamreč, kali b ŚMI mieli dostup da dekłaracyj čynoŭnikaŭ (jak u mnohich cyvilizavanych krainach), to fakty karupcyi mahli b uspłyć kudy raniej.

U Biełarusi asnoŭnaj praceduraj dziaržaŭnych zakupak zastajecca «zakupka z adnoj krynicy». Heta značyć, što, pa vialikim rachunku, sumy, jakija płaciać dziaržaŭnyja pradpryjemstvy abo ŭstanovy, mohuć bracca ledź nie z hałavy. Inšyja pracedury ž taksama lohka pieratvaryć u fiktyŭnyja, padrychtavaŭšy apisańnie zakupki takim čynam, kab pieramoh užo zahadzia vyznačany kontrahient.

Dziakujučy hetamu dyrektar ledź žyvoha dziaržpradpryjemstva moža atrymlivać sotni tysiač jeŭra praz davoli banalnyja schiemy. Mała chto ŭ Biełarusi ździvicca, što ŭ pryncypie, kab pryvatniku damovicca pra štości z bujnym dziaržpradpryjemstvam, to treba hetuju damovu «padmazać» (ci prapanavać «supolna zarabić») — i za heta možna, viadoma, «prysieści».

Naša nieluboŭ da prazrystaści nastolki vialikaja, što Biełaruś — adzinaja dziaržava z 49, jakaja ŭvachodziać u antykarupcyjnuju hrupu Rady Jeŭropy, ale nie publikuje ŭ adkrytym dostupie svaju spravazdaču pa baraćbie z karupcyjaj.

Prykładaŭ, kali sama sistema spryjaje karupcyi, možna pryvodzić jašče šmat: dadajcie siudy rehulacyi, pravierki, niezaležnaść sudoŭ i hetak dalej. Tamu ničoha dziŭnaha, što, pavodle Hłabalnaha baromietra karupcyi, tolki 10% biełarusaŭ ličać, što «zvyčajnyja ludzi mohuć paŭpłyvać na ŭzrovień karupcyi». Heta samy nizki pakazčyk u śviecie.

Kali pahladzieć na ŭsie hetyja prablemy jašče raz, to bačna, što jany da karupcyi majuć nie takoje i vialikaje dačynieńnie. Nasamreč jany źviazanyja ź jakaściu dziaržaŭnaha kiravańnia. Zirnuŭšy na krainy, jakija znachodziacca ŭviersie Indeksa ŭspryniaćcia karupcyi, možna ŭbačyć, što ŭsie jany ledź ź idealnym dziaržkiravańniem. Tam jość Sinhapur i Hankonh, da demakratyčnaści jakich mohuć uźniknuć pytańni, ale da jakaści biurakratyi tam nie padkapacca.

Ułada moža jašče davoli doŭha hulacca ŭ žorstkuju baraćbu z karupcyjanierami, ale nasamreč u hetym mała sensu. Kudy bolš važna čyścić bałota dziaržaŭnaha kiravańnia, robiačy jaho prazrystym i padspravazdačnym. 

Kamientary14

Ciapier čytajuć

Kamandujučym NATA staŭ hienierał Hrynkievič. Uražvaje, nakolki jon padobny da niekatorych Hrynkievičaŭ, jakija žyvuć u Biełarusi

Kamandujučym NATA staŭ hienierał Hrynkievič. Uražvaje, nakolki jon padobny da niekatorych Hrynkievičaŭ, jakija žyvuć u Biełarusi

Usie naviny →
Usie naviny

«Pračnulisia ad ahłušalnaha chłapka, a potym zrazumieli, što harym». U Minsku małanka trapiła ŭ pryvatny dom5

Łukašenka pra «Biełaruśfilm»: Niachaj stvarajuć, pradajuć i žyvuć, nie — da pabačeńnia8

Izrail departavaŭ Hretu Tunbierh. Jaje pasadzili ŭ samalot13

«Pasprabujcie hady praz try». Mieniedžar vyjechaŭ u ZŠA ź biełaruskim ofisam paśla 2020 hoda. Paŭtarać (pakul) nie raić8

Hajdukievič paraiŭ vykładvać u tyktok «nie dupu»16

Biełaruska padzialiłasia ŭražańniami ad aŭtobusnaha tura ŭ Dahiestan — 32 hadziny da pieršaha načleha2

Achmataviec u Kurskaj vobłaści rasstralaŭ kramu z hranatamiota. Z-kanały zaklikali pakarać jaho, ale pozna2

Novy film z «dziciom Biełarusi». Jak «Baleryna» praciahvaje spravu Džona Uika7

U žančyny ŭ Hiermanii naradziŭsia 100-y praŭnuk

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Kamandujučym NATA staŭ hienierał Hrynkievič. Uražvaje, nakolki jon padobny da niekatorych Hrynkievičaŭ, jakija žyvuć u Biełarusi

Kamandujučym NATA staŭ hienierał Hrynkievič. Uražvaje, nakolki jon padobny da niekatorych Hrynkievičaŭ, jakija žyvuć u Biełarusi

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić