Jašče adzin pośpiech Mahiloŭskaha muzieja: vykuplenaje «Vialikaje mastactva artyleryi»
Učora stała viadoma, što akcyja pa vykupcy rarytetnaj knihi Kazimira Siemianoviča skončyłasia paśpiachova.
Inicyjatary vykupu Statuta VKŁ dyrektar muzieja historyi Mahilova Alaksiej Baciukoŭ, navukoviec Źmicier Jackievič i student Andrej Radkoŭ tak natchnilisia pieršym dośviedam, što adrazu abvieścili zbor hrošaj na vykup knihi słavutaha navukoŭca Kazimira Siemianoviča «Vialikaje mastactva artyleryi».
«My atrymali infarmacyju ab prodažy knihi Siemianoviča ŭ Biełarusi za 15 tysiač jeŭra.Padčas akcyi pa vykupu Statuta my atrymali ad šerahu pryvatnych asob i pradpryjemstvaŭ abiacańnie finansavaj padtrymki, kali budziem praciahvać takuju dziejnaść. Ale kali sprava dajšła da nabyćcia, to žadańnia ŭ hetych ludziej było niebahata. Sumy achviaravańniaŭ u paraŭnańni sa Statutam skaracilisia ŭ sotni razoŭ. Nie bolej za miljon», — raskazvaje Alaksiej Baciukoŭ.
«Išła baraćba z hramadskaj dumkaj, jakaja niadaŭna ŭznosiła nas za nabyćcio Statuta, a ciapier my apynulisia paprašajkami, jakija na chvali słavy chacieli praciahvać kupacca ŭ hetych akcyjach», — kaža Alaksiej.Kali ŭ vypadku sa Statutam sami miecenaty telefanavali inicyjataram akcyi, to ciapier davodziłasia samim abzvońvać ludziej.
Taksama pravodzilisia dabračynnyja subotnik i kancert u padtrymku akcyi. «
Zrešty, sponsary ŭ hetaha prajekta taksama znajšlisia.
«Chočacca skazać vialiki dziakuj arhanizacyi, jakaja stvaraje hulniu World of Tanks. Jany achviaravali 20 miljonaŭ na vykup. Ja patelefanavaŭ ich dyrektaru, prapanavaŭ sumiesnuju akcyju. Jany skazali, što majuć tak mała času i nie chočuć adryvać supracoŭnikaŭ, što lepš prosta achviarujuć hrošy. Jość jašče bujnyja achviaradaŭcy: adzin mahiloviec, jaki paprasiŭ siabie nie nazyvać, „Trajpł“, Pavieł Bierahovič».
Isnuje šeść rańnich vydańniaŭ pracy Kazimira Siemianoviča. Pieršaja častka «Vialikaha mastactva artyleryi» vyjšła na łacinskaj movie ŭ 1650 hodzie. Častku druhuju jon nie padrychtavaŭ, ale mahčyma ŭ jaho byli rukapisy. Praz hod vyjšła vydańnie na francuzskaj. U 1676 na niamieckaj, u jakim była častka druhaja, napisanaja nie samim Siemianovičam, ale, mahčyma, z vykarystańniem jaho rukapisaŭ. U 1725 vyjšli adrazu dva vydańni —
Pieršapačtkova hrošy źbiralisia na francuzskaje vydańnie. Ale ahulnaja suma achviaravańniaŭ była ŭ try razy mienšaj za aznačanyja 15 tysiač.«Praciahvać dalej vialikaha sensu nie było, bo nie rasła suma. Razam z tym my atrymali alternatyŭnyja prapanovy na knihi Siemianoviča, sumy nie pieravyšali 8 tysiač dalaraŭ».
Vosieńniu stała viadoma, što Nacyjanalnaja biblijateka kupiła dla svaich fondaŭ dva vydańni Siemianoviča — łacinskaje i francuzskaje. Sa značnymi stratami. Jašče ŭ Biełarusi jość šostaje vydańnie. Tamu zakupnaj kamisijaj muzieja było pryniataje rašeńnie nabyć treciaje niamieckaje vydańnie, jakoje ŭ chutkim časie i trapić u muziej.
U čym značnaść pracy Kazimira Siemianoviča dla Biełarusi?
«Siemianovič adznačaje, što napisać hetuju pracu jaho prymusiła luboŭ da Radzimy, žadańnie zrabić niešta na karyść Ajčyny,— raskazvaje Andrej Radkoŭ. — Artyleryja ŭ VKŁ ličyłasia niešlachietnaj spravaj, ale čas dyktavaŭ svaje ŭmovy. Artyleryja stała karalevaj vajny. Ad jaje zaležaŭ los krainy. Siemianovič dobra razumieŭ važnaść artyleryi, kab na radzimie hetaje mastactva było zapatrabavanaje».
«
U chutkim časie kniha źjavicca ŭ siarod ekspanataŭ Mahiloŭskaha histaračnaha muzieja.
U adkrytym dostupie apublikavali bazu 4000 štatnych supracoŭnikaŭ KDB, imiony ahientaŭ i infarmataraŭ nie nazyvajuć6
Kamientary