«Не кантачце з экстрэмістамі». Як людзі праходзяць праз перадвыбарчыя праверкі сілавікоў
Перад прэзідэнцкімі выбарамі, прызначанымі ў Беларусі на 26 студзеня, міліцыянеры і чыноўнікі праводзяць праверкі і «прафілактычныя гутаркі» з асуджаным на хатнюю хімію, экс-палітвязнямі і тымі, каго затрымлівалі пасля пратэстаў у 2020 годзе. «Медыязона» даведалася некаторыя падрабязнасці. Імёны герояў змененыя.
З пракурорам мець зносіны больш прыемна, чым са «ўсялякім губазікам»
Асуджанага на хатнюю хімію Аляксандра выклікалі на размову ў пракуратуру. Паводле яго слоў, размова праходзіла спакойна, а мець зносіны з пракурорскім работнікам было прыемней, чым з «операмі і губазікам».
«Пытаўся, чаму я выходзіў у 2020 годзе, чым быў незадаволены, пытаўся, ці ведаю я гісторыю бчб-сцяга. Казаў пра дзевяностыя і пра тое, што ў нас цяпер такая сацыяльная дзяржава, што людзі ў Еўропе зайздросцяць і хочуць да нас пераехаць».
Перад выбарамі ў Аляксандра ўзмацніліся таксама міліцэйскія праверкі. У апошнія тыдні сілавікі прыходзілі да яго дадому па два-тры разы на дзень.
Экс-палітвязень Міхаіл, які выйшаў на волю ў 2024 годзе, расказаў, што сілавікі сталі актыўныя перад Новым годам — тэлефанавалі з РАУС, асобна турбаваў участковы, праз міліцыю папрасілі зайсці ў пракуратуру на гутарку.
«Чыстая фармальнасць. Нейкі зам даў падпісаць паперку, што я абавязуюся не ўдзельнічаць у несанкцыянаваных мерапрыемствах, пыталіся дзе працую, які артыкул, ну і ўсё, у маім выпадку больш ніякіх мараляў не было».
Пазней дакумент прыкладна такога ж зместу Міхаіла папрасілі падпісаць і ў раённым аддзяленні міліцыі.
«У нас спакайней, а хлопцы з Гомеля, з якімі я адбываў тэрмін і хто ўжо вызваліўся, расказвалі, што да іх і дадому прыходзілі, аглядалі кватэры, нават фатаграфавалі нешта. Аглядалі, як яны сказалі, на прадмет забароненай сімволікі».
Міхаіл расказаў, што ў яго знаёмыя імкнуцца выехаць з горада перад выбарамі.
«Хто дальнабойшчыкі, у рэйс просяцца цяпер. Мы з жонкай таксама плануем кудысьці выехаць».
Выключыць камунікацыю з экстрэмістамі
Да экс-палітвязня Змітра, які вызваліўся пасля хіміі, таксама прыходзілі міліцыянеры без папярэджання. Праверылі тэлефон і сацсеткі, далі падпісаць паперу з абавязацельствам «не ўдзельнічаць».
«Сяржант параіў, пакуль паперу крэсліў, выключыць камунікацыю з рэсурсамі і людзьмі з «экстрэмісцкага» спісу. Мабыць, пераказваў настаўленні начальніка».
Акрамя гэтага, Дзмітрый «аніякай» дзвіжухі «вакол сябе» не заўважыў, і спадзяецца, што гэта быў апошні візіт міліцыі перад выбарамі.
«Распісацца за экстрэмізм»
Максіма з Мінска штрафавалі паводле артыкула аб несанкцыянаваных масавых мерапрыемствах у 2020 годзе. Перад Новым годам да яго дадому некалькі разоў прыходзілі з міліцыі. Адзін раз, як ён сам кажа, «распісацца за экстрэмізм», гэта значыць паставіць подпіс у папярэджанні аб тым, што за рэпосты «экстрэмісцкіх матэрыялаў» пагражае адміністрацыйная адказнасць.
«І другі раз нядаўна, таксама распісацца, каб не актыўнічаў перад выбарамі. Як быццам яны камусьці цікавыя».
Максім расказвае, што на прадпрыемства, дзе ён працуе, прыязджалі «розныя міністры».
«Агітацыі нуль, як быццам проста паказаць сваю прысутнасць. І па ўсім горадзе так — кожныя 100 метраў нешта пра выбары, а хто кандыдаты, здаецца, не ведаюць нават кандыдаты».
Візіты да бацькоў палітэмігрантаў
Дар'я выехала ў 2020 годзе пасля штрафу. Да яе бацькоў прыходзілі міліцыянты перад выбарамі: шукалі, каб правесці «прафілактычную гутарку».
Даведаўшыся пра ад'езд, міліцыянты высвятлялі, дзе менавіта за мяжой жыве Дар'я, кім працуе і як з ёй можна звязацца. Таксама яны пераконвалі бацькоў, што Дар'і «зусім бяспечна» вярнуцца ў Беларусь.
Цяпер чытаюць
Фатограф-агент з двума пашпартамі здымае беларусаў і іх мерапрыемствы ў Варшаве13
Каментары