Што не так з падручнікамі па гісторыі Беларусі? Расказвае прафесар Раманава з ЕГУ
«Пасля 22-га года я казала, што ў мяне было жаданне забараніць гісторыю як навуку, забараніць гістарычныя падручнікі».
Пра ролю падручнікаў па гісторыі ў новым выпуску ютуб-канала «Няпростая гісторыя» расказала стваральніца бакалаўрскай праграмы па гісторыі ЕГУ, прафесарка Ірына Раманава.
«Падручнік па гісторыі я лічу самай важнай кнігай (…) У той жа час, гэта, напэўна, самыя шкодныя кнігі — падручнікі па гісторыі, — адзначае прафесарка і дадае: Пасля 2022 года я казала, што ў мяне першае жаданне было забараніць гісторыю як навуку і забараніць гістарычныя падручнікі».
Як тлумачыць Ірына Раманава, падручнік па гісторыі прачытаюць вучні, якія пазней стануць «і журналістамі, і палітыкамі». І магчыма, «у сваім жыцці яны ніколі нічога больш па гісторыі не прачытаюць. Можа, нават у школе яны не вельмі ўважліва чыталі, але нейкі базавы набор асядзе».
«Таму тое, як будзе агучвацца пазіцыя па Беларусі ці тое, як будзе агучвацца нацыянальная ідэя ці нацыянальныя сімвалы, шмат у чым залежыць ад таго, што напісана ў гэтых падручніках», — гаворыць прафесарка Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта.
Раманава адзначае, што праца па стварэнні падручнікаў патрабуе не толькі шырокай дыскусіі, але і павінна абапірацца на вялікую колькасць даследаванняў. І вось з гэтым у беларускай гістарыяграфіі праблема.
Прафесарка нагадвае, што хваля цікавасці да гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, якая пачалася ў 1990-я гады, дала вялікую колькасць тэкстаў, чаго нельга сказаць пра іншыя перыяды. Напрыклад, пра гісторыю XX стагоддзя.
«Там да сёння ідзе паўтарэнне таго, што Канстытуцыя 1937 года — самая дэмакратычная. Пасля для забівання аб'ёму ідзе роля прафсаюзаў у савецкім грамадстве.
Мы разумеем, што гэта ўсё ніякіх адносін да рэальнага жыцця не мае. Калі я ўбачыла праграмы развіцця народнай гаспадаркі, прынятыя пэўным з'ездам КПСС, то я моцна здзівілася, я такога не бачыла з савецкага дзяцінства».
Стваральніца бакалаўрскай праграмы па гісторыі Еўрапейскага гуманітарнага Універсітэта адзначае, што пры яе распрацоўцы галоўнай задачай было, каб студэнты змаглі адчуць гісторыю праз розныя першакрыніцы, інтэрв'ю, дакументы, антрапалагічныя даследаванні, у тым ліку экспедыцыі».
«Мы будзем вучыць іх не толькі чытаць, але і шукаць сэнсы, людзей за гэтымі дакументамі, бачыць аўтара гэтага дакумента», — гаворыць Раманава і дадае, што на яе погляд, менавіта такім чынам пачынаецца сапраўдная любоў да гісторыі як навукі.
«Патрыятычнага патэнцыялу» ў разуменні рэжымных ідэолагаў не пабачыў». Гісторык Алесь Пашкевіч — пра новы курс для старшакласнікаў
У школьных падручніках гісторыі раскажуць пра падзеі 2020 года
Колькі трэба будзе плаціць за школьныя падручнікі ў гэтым годзе?
«Можна прачытаць за адзін дзень». Стала вядома, калі з'явіцца «ўзорны» падручнік па гісторыі Беларусі
Ціханоўская пра мужа: Увесь ягоны свет перакулены22
Каментары