Adna z samych masavych palityčnych spraŭ u razhary. Prysudy pa joj vyhladajuć miakčejšymi, čym za dapamohu Čornaj knizie Biełarusi ci za kamienty paśla zabojstva ajcišnica Zielcara. Adnak u lubym razie heta dziasiatki, kali nie sotni pałamanych čałaviečych losaŭ.

Minski haradski sud i ŭsie abłasnyja sudy štampujuć prysudy pa spravie Hajuna — usich, chto dasyłaŭ niešta ŭ manitorynhavy prajekt, sudziać za «sadziejničańnie ekstremisckaj dziejnaści» (artykuł 361‑4 Kryminalnaha kodeksa).
Kali čałaviek napisaŭ tolki adno paviedamleńnie Hajunu, jaho sudziać pa pieršaj častcy artykuła, tam mahčymaje pakarańnie — da 4 hadoŭ chimii ci ad 2 da 6 hadoŭ kałonii. Kali ž paviedamleńniaŭ było niekalki, to heta ličycca paŭtornym sadziejničańniem, a značyć, čałavieku inkryminujecca i pieršaja častka artykuła, i druhaja. Adkaznaść za druhuju — ad 2 da 5 hadoŭ chimii ci ad 3 da 7 hadoŭ kałonii.
Pa takim samym artykule sudziać nie tolki za Hajun, ale i tych, chto niejkim čynam uzajemadziejničaŭ ź niezaležnymi miedyja ci pravaabaroncami albo dapamahaŭ palitviaźniam. Tamu niama mahčymaści dakładna raźmiežavać, kaho sudziać za Hajun, a kaho za niešta inšaje pa hetym ža artykule.
My ŭziali dla analizu vyniki sudoŭ tych palitviaźniaŭ, chto byŭ asudžany pa artykule 361‑4 Kryminalna kodeksa i ŭ jakich prysud ustupiŭ u siłu paśla lipienia 2025 hoda. Čamu mienavita takaja data?
Siłaviki atrymali dostup da bota Hajuna ŭ pačatku lutaha 2025 hoda. Ludziej stali masava aryštoŭvać adrazu paśla hetaha. Spravy dajšli da sudoŭ nie raniej za červień 2025 hoda, a pracesy praciahvajucca i dahetul.
U mai-červieni ŭ milicejski śpis ekstremistaŭ dadali litaralna niekalki čałaviek za «sadziejničańnie», ad lipienia kolkaść vyrasła ŭ razy. Adzinaje tłumačeńnie — pajšoŭ patok asudžanych Hajunoŭ.
Za lipień-kastryčnik 2025 hoda paśpieŭ ustupić u siłu prysud prykładna ŭ 100 čałaviek, u kaho siarod abvinavačvańnia jość artykuł 361‑4 Kryminalnaha kodeksa. Adkidvajem sa śpisu tych, kaho sudzili zavočna — kalinoŭcaŭ, Antona Matolku, — a taksama tych, pra kaho dakładna viadoma, što jany byli aryštavanyja raniej za pačatak spravy Hajuna.
Taksama vynosim u asobnuju hrupu tych, chto asudžany pa 361‑4 (mahčyma, za Hajun) i jašče što-niebudź — naprykład, za kamienty ci za ŭdzieł u pratestach. U takoj situacyi chatniuju chimiju nie dajuć. Nasuprać imionaŭ u milicejskaj bazie staić paznaka «adbyvaje pakarańnie». Heta značyć, što im prysudzili ci chimiju z nakiravańniem, ci kałoniju (dakładniej vyznačyć niemahčyma).
Takim čynam, zastajecca roŭna 75 čałaviek, jakich asudzili tolki pa artykule 361-4. Ź ich 49 čałaviek (65%) atrymali chatniuju chimiju.
Astatnija 29 čałaviek (35%) atrymali, adpaviedna, chimiju z nakiravańniem ci kałoniju. Siarod ich jość ludzi, jakija zaraz na svabodzie — naprykład, Mikita Łosik, brat viadomaha błohiera Ihara Łosika, atrymaŭ chimiju i evakujavaŭsia ź Biełarusi.
U śpisie jość 15 žančyn. 14 ź ich atrymali chatniuju chimiju. Maksimalna žorstka abyšlisia tolki z Hannaj Špak, kolišniaj sparstmienkaj, a ciapier trenierkaj u škole alimpijskaha reziervu «Buravieśnik» u Minsku. Jana adzinaja z žančyn atrymała kałoniju.
Taksama bolš žorstkija terminy (chutčej za ŭsio, kałonija) davali siłavikam, jakija dasyłali niešta Hajunu.
Ciapier pa častkach artykuła. Pa pieršaj častcy (nahadajem, heta značyć, adno dasłanaje paviedamleńnie ci fota) asudzili 24 čałavieki. 21 ź ich atrymaŭ chatniuju chimiju.
Bolš žorstki prysud byŭ u zhadanaha Mikity Łosika (chimija z nakiravańniem, ad jakoj jon źjechaŭ), Jaŭhiena Kałbaski (čatyry hady chimii z nakiravańniem), a taksama ŭ Andreja Chryščanoviča. Jamu dali hod kałonii, tamu jamu, z ulikam adbytaha času ŭ SIZA, zastałosia pravieści za kratami kala troch miesiacaŭ.
Adpaviedna, pa pieršaj i druhoj častcy artykuła (za niekalki paviedamleńniaŭ) asudzili 51 čałavieka. Ź ich 28 chatnich chimij i 23 bolš žorstkija prysudy. Kali ž uličvać tolki mužčyn, to dola chatnich chimij apuskajecca nižej za 50%.
Sprava Hajuna pačałasia paśla taho, jak siłaviki zatrymali aktyvistku, jakaja niekalki hadoŭ žyła ŭ Biełarusi ŭ padpolli. U jaje mabilniku znajšli spasyłku na dałučeńnie ŭ bot Hajuna, jakuju joj dasyłali ŭ samym pačatku isnavańnia prajekta. Fatalnaja pamyłka była ŭ tym, što spasyłka była biesterminovaja. A tamu siłaviki zmahli padklučycca da bota i vypampavać adtul usiu infarmacyju.
Samu ž dziaŭčynu zatrymali praz toje, što jana była vymušanaja źviarnucca ŭ dziaržaŭnyja struktury, da miedykaŭ. U jaje chłopca, jaki chavaŭsia razam ź joj, pačalisia mocnyja prablemy sa zdaroŭjem na fonie aryštu jaho baćki.
Zasnavalnik Hajuna Anton Matolka adrazu paśla ŭzłomu abvieściŭ pra zakryćcio prajekta. Siłaviki ŭ svaich telehram-kanałach dekłaravali, što ŭličać hety fakt pry vyniasieńni pakarańnia infarmataraŭ Hajuna.
Ekskursavoda z Ružanskaha zamka adpravili za kraty — padobna, za Hajun
Asudzili biełaruskamoŭnaha dydžeja z Amścisłava — padobna, za Hajun
Asudzili lohkaatletku, jakaja vystupała na junackaj Alimpijadzie, — padobna, pa spravie Hajuna
Za dapamohu Hajunu pasadzili maładoha zampalita pahraničnaj zastavy z Chojnikaŭ
Kamientary
čym dapamahli fota skinutyja ŭ Hajun?
dzie možna znajści infarmacyju?