«Ja ŭmieju zabivać. Tut mianie za heta nie asudziać». Va USU taksama słužać źniavolenyja, jakija pramianiali turmu na pole boju
Z papraŭčaj kałonii № 4 ŭ Žytomiry tak prosta nie vyjdzieš. Heta turma režymu siaredniaj strohaści, ale masiŭnyja žaleznyja varoty i vialikija biełyja ścieny, uviančanyja kalučym drotam, nadajuć joj chutčej vyhlad turmy strohaha režymu. Tut adbyvali pakarańnie Andrej Askieraŭ i Raman Čech — abodva byli asudžanyja za niezakonny abarot narkotykaŭ. Ale jany znajšli dla siabie sposab «daterminovaha vyzvaleńnia», piša Bi-bi-si.

Abodva mužčyny paśpiachova padali zajaŭki na ŭstupleńnie ŭ šerahi ŭkrainskaj armii. Jany projduć miesiačnaje navučańnie i ŭ abmien na vyzvaleńnie buduć zmahacca «da zakančeńnia vajny».
«Ja nie ŭjaŭlaju, što značyć zabić čałavieka, bačyŭ heta tolki ŭ filmach», — pryznajecca Andrej, jaki pravioŭ u turmie 18 miesiacaŭ z pryznačanych jamu šaści hadoŭ.
Dla 30‑hadovaha mužčyny hałoŭnym matyvam, viadoma ž, źjaŭlajecca svaboda. Ale jość i inšaja meta — viarnucca ŭ hramadstva nie złačyncam, a hramadzianinam, jaki ŭnios svoj układ.
Z momantu pryniaćcia novaha zakona ŭ minułym hodzie bolš za 10000 źniavolenych ustupili va ŭkrainskuju armiju, u tym liku asudžanyja za zabojstva. Adnak tyja, chto asudžany za najbolš ciažkija złačynstvy, takija jak šmatrazovyja zabojstvy, seksualny hvałt, karupcyju i zdradu, słužyć u vojsku nie majuć prava.

«Usie tak ci inakš apynucca na pieradavoj, — kaža Raman, jaki taksama mianiaje šeruju turemnuju robu na vajskovuju formu. — Ja moh by nazaŭždy zastacca z taŭrom złačynca, ale kali adsłužu — stanu vajskoŭcam», — kaža jon ź cichaj zasiarodžanaściu.
Dla 36‑hadovaha mužčyny słužba — heta nie tolki šlach da vypraŭleńnia, ale i pomsta.
«Majoj siastry ciapier byŭ by 21 hod, — tłumačyć jon. — Jana zahinuła, kali ŭ 2023 hodzie rasijskaja rakieta trapiła ŭ jaje dom u Charkavie. Bolš za ŭsio ja chaču adpomścić za jaje».
Pa danych urada, bolšaść źniavolenych, jakija zapisalisia ŭ vojska, dobraachvotna pajšli ŭ piachotu, dzie ŭdzielničajuć u intensiŭnych bajavych dziejańniach. Jany taksama papoŭniać šerahi šturmavych vojskaŭ, pra stvareńnie jakich u vieraśni abjaviŭ prezident Ukrainy Uładzimir Zialenski.
Pakolki bolš tradycyjnyja vajskovyja śpiecyjalnaści, takija jak marskija piechacincy ci desantniki, pastupova hublajuć svaju kaštoŭnaść u sučasnaj vajnie, hetyja novyja čaści buduć šturmavać rasijskija pazicyi z dapamohaj dronaŭ.

Kab zdabyć svabodu, hetym źniavolenym pryjdziecca zmahacca na samych niebiaśpiečnych učastkach frontu i na praciahu niavyznačanaha času. Nie ŭsie ź ich vyžyvuć.
Pa słovach načalnika kałonii № 4, pałova z tysiačy źniavolenych, jakija pajšli na front da ciapierašniaha momantu, užo zahinuli.
«My ŭmiejem vajavać»
Šerah pieraabstalavanych sielskahaspadarčych pabudoŭ na poŭdni Ukrainy — davoli ścipłaja vajskovaja baza, ale dla 30 ź lišnim paranienych sałdat, jakija znachodziacca tut, heta doŭhačakanaja pieradyška. Usie jany — byłyja źniavolenyja, jakija viarnulisia z uschodnich paloŭ bitvaŭ.
37‑hadovy Alaksiej vajavaŭ u Vialikaj Navasiołcy, atrymaŭšy surjoznuju traŭmu nahi.
«Nas nakryli artyleryjaj, minami, kiravanymi bombami, — tłumačyć jon. — Ja nie čakaŭ, što zahinie tak šmat maich tavaryšaŭ».
Pierad tym jak pajści na front, Alaksiej adbyvaŭ vaśmihadovy termin za kantrabandu narkotykaŭ. Siedziačy na łožku, jon raskazvaje, čamu, na jaho dumku, źniavolenyja jak sałdaty lepšyja, čym mabilizavanyja cyvilnyja.
«Kali jany zabirajuć jaho na voli, jany łoviać jaho na vulicy. Jany złoviać niejkaha niezrazumiełaha čałavieka… raz, dva, dziasiaty, dvaccaty… i pryviaduć ich siłaj. Jany adryvajuć ich ad maminaj cycki. Kudy jon pajedzie vajavać? — emacyjna usklikaje jon. — A my viedajem, jak vajavać! I vielmi dobra!».
Hetuju zajavu pavinnyja paćviardžać šaŭrony, sarvanyja z zabitych rasijskich žaŭnieraŭ, i ich dakumienty. Usio heta lažyć na stale — ukrainskija sałdaty prynieśli heta z frontu.

«U mianie na rachunku ŭžo šmat ich hałoŭ, i ja vyvieŭ šmat trochsotych», — dadaje Andrej Andryjčuk.
Jon raskazvaje, što ŭ jaho na ciele zastalisia šnary ad 47 askiepkaŭ. Raniej jon vajavaŭ u rasiejskaj pamiežnaj Kurskaj vobłaści padčas ukrainskaha nastupu. A da hetaha jon byŭ prafiesijnym rabaŭnikom.
Paśla amal čatyroch hadoŭ poŭnamaštabnaj vajny pryvykaješ bačyć śmiarotna stomlenych sałdat, jakija praviali miesiacy i hady na pieradavoj, imknučysia strymać rasiejski nastup. Tut inšaja atmaśfiera — vysoki maralny duch, jaki padsiłkoŭvajecca patryjatyzmam i, mahčyma, palohka ad taho, što jany ŭžo nie za kratami.
Jany pryznajuć, što mnohija byłyja źniavolenyja deziertujuć, jak tolki vychodziać z turmy, ale śćviardžajuć, što bolšaść dobraachvotna idzie na vajnu.
«Ja zrabiŭ šmat zła hetaj krainie. Tamu pamyłki treba vypraŭlać pastajanna, i za ŭsio jość płata».
«U mianie jość navyki, — uśmichajecca Alaksiej. — Umieju zabivać. Jašče i nie sudziać za heta».
Aficery pryznajuć: kab dažyć da kanca vajny, hetym bajcam spatrebicca vialikaja ŭdača. Ale sami jany, zdajecca, i nie žadajuć apynucca dzieści ŭ inšym miescy.
Niazručnyja paraŭnańni
U pačatku vajny Rasiju rezka krytykavali za masavuju adpraŭku źniavolenych na front — pavodle roznych acenak, było adpraŭlena bolš za 200 tysiač čałaviek, jakich faktyčna kinuli ŭ «miasarubku». Ci nie robić Ukraina toje ž samaje?
Namieśnik ministra justycyi Jaŭhien Pikałaŭ adkazvaje koratka:
«Roźnica vielizarnaja: rasijanam płaciać za kožnuju sotniu mietraŭ, a ŭkraincami ruchaje patryjatyzm».
Pikałaŭ ličyć siabie refarmataram u svaim viedamstvie i choča, kab Ukraina nadavała bolš uvahi reabilitacyi, a nie pakarańniu złačyncaŭ.
«Naša meta — dać im šaniec. Heta nie vykarystańnie ich uraźlivaści. Heta mahčymaść abaranić krainu, i ŭsio», — kaža jon.
Što tyčycca maralnaha boku vyzvaleńnia zabojcaŭ paśla adbyćcia častki terminu, Pikała padkreślivaje, što havorka idzie nie pra pamiłavańnie, a pra ŭmoŭnaje vyzvaleńnie.
«Emacyjny składnik prysutničaje zaŭsiody. Ale navat biez vajny dla niekatorych siemjaŭ prysudy nikoli nie zdajucca dastatkovymi», — dadaje jon.
Ź ciaham času Ukrainie stanovicca ŭsio ciažej znajści matyvavanych ludziej, hatovych vajavać. A pakolki kanca vajnie nie vidać, hetyja pošuki buduć rabicca ŭsio bolš intensiŭnymi.
Maskva zajaviła, što Kijeŭ rychtuje pravakacyju: chočuć zakinuć u Polšču dyviersijnuju hrupu z Pałka Kalinoŭskaha
Syrski zajaviŭ, što častka rasijan na Dabrapolskim kirunku trapiła ŭ akružeńnie
USU zajavili pra źbićcio rasijskaha Su-34 pad Zaparožžam
Załužny: Ukrainu ŭratuje stvareńnie kibierfizičnaj sistemy abarony, z aporaj na robataŭ
Ukrainski sałdat uratavaŭsia z akružeńnia na elektrarovary, jaki jamu skinuli z drona
Kamientary