Litoŭskaje telebačańnie padkreśliła, što ni Cichanoŭskaja, ni jaje pres-sakratarka dahetul nie vałodajuć litoŭskaj movaj

I prezident Litvy Hitanas Naŭsieda, i ministr zamiežnych spraŭ Kiastucis Budrys adreahavali na niaŭdała sfarmulavanyja słovy Siarhieja Cichanoŭskaha ŭ jutub-prahramie «Žyćcio-malina».

Cichanoŭski, nahadajem, skazaŭ: «Ja chaču žyć u Biełarusi, u turmie šmat pra heta dumaŭ. Kali biełarusy nie zachočuć zmahacca, nie buduć vieryć mnie — niachaj vierać kamuści inšamu, hałoŭnaje, kab jany zmahalisia, kab heta dało vynik. Kali heta nie daje vyniku… Ja pačnu stvarać takija astravy. U Rasii była takaja niamieckaja aŭtanomnaja vobłaść, niešta padobnaje, była i jaŭrejskaja. My možam raźvivacca i tak. Kraina — heta ž ludzi», — havaryŭ były palitviazień.

Cichanoŭski paźniej patłumačyŭ, što mieŭ na ŭvazie asiarodki, dzie b biełarusy mahli kamunikavać, zachoŭvać suviazi, naprykład, patłumačyŭ jon, «biznes-chaby dla biełaruskich pradprymalnikaŭ, kab jany i ich siemji razmaŭlali pamiž saboj».

Cichanoŭski, vyhladaje, prosta nie viedaŭ, što słova «aŭtanomija» dla litoŭcaŭ budzić tryvožnyja histaryčnyja paraleli. U pačatku 1990-ch, kali Litva ŭziała kurs na niezaležnaść, Maskva sprabavała ŭ adkaz stvaryć na Vilenščynie anałah Prydniastroŭja — polskuju, ale savieckuju pa sutnaści aŭtanomiju. Hetyja inicyjatyvy pravalilisia paśla raspadu SSSR.

I reakcyi litoŭskich aficyjnych asob, i zapeŭnieńni Cichanoŭskaha šyroka aśviatlalisia litoŭskimi ŚMI i pryciahnuli vialikuju ŭvahu. ŚMI cytavali i reakcyju Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj, jaki zapeŭniŭ, što biełarusy šanujuć litoŭskuju kulturu, movu, tradycyi.

«Biełarusy zaŭsiody pavažali i buduć pavažać vašu dziaržavu, jaje niezaležnaść, kulturu i movu. Zaprašaju biełarusaŭ vučyć litoŭskuju movu i sama płanuju zapisacca na kursy litoŭskaj movy», — letaś kazała sama Cichanoŭskaja.

Adnak litoŭskaje hramadskaje telebačańnie LRT nie praminuła źviarnuć uvahu paśla hetaj cytaty, što kamientar dasłała pres-sakratarka Śviatłany Cichanoŭskaj Hanna Krasulina. Ale: «Kali joj adpisali pa-litoŭsku, adkaz atrymali pa-rasiejsku — jana napisała, što ciapier drenna razmaŭlaje pa-litoŭsku», — adznačyli ŭ viečarovaj prahramie «Panarama».

«Sama Śviatłana Cichanoŭskaja, jakaja taksama nie razmaŭlaje pa-litoŭsku, hod tamu kazała, što moŭnyja kursy ciažkadastupnyja, a joj samoj nie chapaje času na vyvučeńnie, — praciahvaje LRT.

«Adnak abiacaju — pačać vučycca i intensiŭna», — zapeŭnivała jana. Adnak i paśla hetaj zajavy padčas paźniejšych roznych mierapryjemstvaŭ S. Cichanoŭskaja pa-litoŭsku tolki čytała z arkuša», — akcentuje ŭvahu LRT.

Pavialičyć

Ad redaktara «Našaj Nivy»

Pieršyja hady paśla vymušanaj emihracyi biełarusy žyli z naturalnym spadziavańniem i vieraj, što ŭsio heta nienadoŭha, što chutka situacyja stanie raniejšaj, i nieŭzabavie ŭdasca viarnucca ŭ Biełaruś.

Anałahična, jak i ŭkraincy, jakija spadziavalisia, što vajna i biežanstva — nienadoŭha.

Ale pa miery taho, jak situacyja kansiervujecca, mianiajecca i staŭleńnie tych hramadstvaŭ, jakija dali hnanym biełarusam i ŭciekačam ad vajny ŭkraincam prytułak.

U pryvatnaści, litoŭcy taktoŭna dajuć zrazumieć, što niahledziačy na niaprostyja, maralna i materyjalna niestabilnyja ŭmovy žyćcia na čužynie i niapeŭnaść budučyni, vymušanym pierasialencam para asvojvać litoŭskuju movu. 

Dla mnohich biełarusaŭ vyvučeńnie litoŭskaj (ci polskaj, partuhalskaj, ci dzie jašče raskidała nas pa ziamli) movy — heta niby rysa, padviedzienaja pad spadziavańniem na chutkaje viartańnie na rodnuju ziamlu. Adnak biez hetaha niamožna.

Hetaha patrabuje pavaha da tych nacyj, jakija nas pryniali. Kamu jak nie biełarusam ź ich dośviedam zmahańnia suprać rusifikacyi razumieć, jak heta važna dla taho samaha litoŭskaha naroda.

A my, dziakujučy vyvučeńniu novych movaŭ, uzbahacim siabie, staniem lepš razumieć śviet i susiedziaŭ. 

• 26
• 4
• 8
• 9
• 0
• 1
• 4
• 0