Čamu nie varta rabić kampjutarnuju tamahrafiju biez surjoznaj patreby

Kampjutarnaja tamahrafija (KT) časta źjaŭlajecca krytyčna važnym daśledavańniem, nieabchodnym dla vyratavańnia žyćcia pry takich stanach, jak insult, čerapna-mazhavyja traŭmy, mieninhit, padazreńnie na puchliny hałaŭnoha mozhu, anieŭryzmy sasudaŭ, trambozy, vostry pankreatyt, unutranyja kryvacioki abo infiekcyi lohkich.

Vysokaja dakładnaść KT daje daktaram mahčymaść chutka pastavić dyjahnaz i pačać lačeńnie, adnak renthienaŭskaje vypramieńvańnie, jakoje vykarystoŭvajecca ŭ KT, niasie nievialikuju ryzyku raźvićcia raka, što patrabuje aściarožnaha padychodu da jaje prymianieńnia.

Novaje daśledavańnie, apublikavanaje ŭ časopisie JAMA Internal Medicine, acaniła, kolki vypadkaŭ raka moža być źviazana z KT, praviedzienymi ŭ ZŠA ŭ 2023 hodzie.

U 2023 hodzie ŭ ZŠA było vykanana kala 93 miljonaŭ KT dla prykładna 62 miljonaŭ čałaviek — heta značyć, što kožny pacyjent u siarednim prachodziŭ paŭtary pracedury. Z ahulnaj kolkaści 4,2% pracedur (2,57 miljona) prypadali na dziaciej, a astatnija 95,8% — na darosłych.

Ryzyki aceńvalisia z dapamohaj śpiecyjalizavanaha prahramnaha zabieśpiačeńnia i matematyčnaj madeli BEIR VII, jakaja hruntujecca na infarmacyi ab dozie apramianieńnia orhanaŭ, połu, uzroście i ŭžo isnujučych danych pa zachvorvalnaści.

Navukoŭcy padličyli, što KT, zroblenyja ŭ 2023 hodzie, mohuć pryvieści da pryblizna 103 000 vypadkaŭ raka na praciahu žyćcia pacyjentaŭ. Heta składaje kala 5% usich novych vypadkaŭ raka, jakija štohod dyjahnastujucca ŭ ZŠA, kali vykarystańnie KT zastaniecca na ciapierašnim uzroŭni, što supastaŭna z ryzykaj raka ad zališniaj vahi (7,6%) abo ŭžyvańnia ałkaholu (5,4%). Hety prahnoz prykładna ŭ 3-4 razy vyšejšy, čym u papiarednich acenkach.

Najbolšaja ryzyka raka na adno KT-daśledavańnie nazirajecca ŭ dziaciej, asabliva niemaŭlat da hoda, čyje kletki asabliva adčuvalnyja da radyjacyi. Naprykład, KT u dziaŭčynak va ŭzroście da hoda moža vyklikać 20 vypadkaŭ raka na 1000 pracedur, a ŭ chłopčykaŭ — 15 vypadkaŭ. Dla padletkaŭ 15-17 hadoŭ hetaja ryzyka źnižajecca da 2 vypadkaŭ na 1000 pracedur u dziaŭčynak i krychu mienš u chłopčykaŭ.

Aŭtary adznačajuć, što asnoŭny vid raka, źviazany z KT u niemaŭlat, — heta rak ščytapadobnaj załozy, za jakim iduć rak lohkich i rak małočnaj załozy.

Adnak u suviazi z vysokaj častatoj vykanańnia KT darosłym, mienavita ŭ ich uźniknie najbolšaja kolkaść vypadkaŭ ankałahičnych zachvorvańniaŭ, padkreślili aŭtary. Siarod najbolš vierahodnych vidaŭ raka — rak lohkich (22 400 prahnazavanych vypadkaŭ, asabliva ŭ žančyn), rak toŭstaj kiški (8700 vypadkaŭ), lejkiemija (7900 vypadkaŭ) i rak małočnaj załozy (7100 vypadkaŭ).

Aŭtary adznačajuć, što najbolšuju ryzyku dla zdaroŭja ŭjaŭlaje KT žyvata i taza. Pavodle madeli, mienavita paśla jaje moža raźvicca 37,5 tysiačy novych vypadkaŭ, ci 40% ad usich prahnazavanych.

Na druhim miescy — KT hrudnoj kletki, jakaja moža pryvieści da 21,5 tysiačy vypadkaŭ raka, abo 21% ad ahulnaj kolkaści.

Što tyčycca dziaciej, to, pavodle madeli, KT hałavy moža stać pryčynaj 53% prahnazavanych vypadkaŭ raka ŭ hetaj uzrostavaj hrupie.

Takija vysokija ličby tłumačacca jak vialikimi dozami vypramieńvańnia, tak i častym vykarystańniem niekalkich prachodaŭ skanavańnia, asabliva pry daśledavańniach vobłaści žyvata.

Kab źmienšyć ryzyki, ekśpierty rekamiendujuć pravodzić KT tolki pry najaŭnaści surjoznych kliničnych pakazańniaŭ, a pry mahčymaści — zamianiać jaje na MRT abo ŭltrahukavoje daśledavańnie (UHD).

Vykarystańnie nizkadozavych pratakołaŭ, asabliva ŭ dziaciej, a taksama paźbiahańnie lišnich prachodaŭ skanavańnia dazvalajuć istotna źmienšyć ahulnuju dozu radyjacyjnaha vypramieńvańnia.

Pacyjentam, jakija prachodziać KT rehularna, važna sačyć za nazapašanaj dozaj apramieńvańnia, kab uličvać sumarnuju dozu apramieńvańnia.

Aŭtary padkreślivajuć: kožnaje daśledavańnie pavinna supravadžacca ŭvažlivym analizam suadnosin karyści i patencyjnaj škody, kab zachavać vysokuju kliničnuju kaštoŭnaść KT i adnačasova minimizavać jaje ryzyki.

Tym pacyjentam, jakija nastojvajuć na praviadzieńni KT biez abhruntavanych pakazańniaŭ, varta jak maha dastupniej tłumačyć mahčymyja addalenyja nastupstvy niepatrebnaj dyjahnostyki.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 1
• 1
• 0
• 0