200 ton kostak i płoci. Navukoŭcy znajšli kandydata ŭ samyja ciažkija žyvioły ŭ historyi Ziamli
Heta vymierły miljony hadoŭ tamu vid kitoŭ, jaki moh važyć kala dvuchsot ton — ci navat da trochsot, piša Bi-bi-si.
Navukoŭcy-paleantołahi znajšli kandydata ŭ samyja ciažkija žyvioły z usich, jakija kali-niebudź žyli na Ziamli. Heta vymierły miljony hadoŭ tamu vid kitoŭ, jaki moh važyć kala dvuchsot ton — ci navat da trochsot.
U navukovym časopisie Nature ŭ sieradu była apublikavanaja spravazdača ab daśledavańni hihanckich skamianiełych reštkaŭ staražytnaha kita, znojdzienych u pustyni ŭ Paŭdniovaj Amierycy, na poŭdni Pieru.
«Nasamreč reštki znajšli 13 hadoŭ tamu, ale jany byli takoha pamieru i formy, što try hady syšło tolki na toje, kab dastavić ich u Limu, stalicu Pieru, dzie ich uvieś hety čas i vyvučali», — patłumačyła doktar Eli Amsan, jakaja pracavała z reštkami kita razam z kamandaj paleantołahaŭ na čale z doktaram Marya Urbina.
Hety kit mierkavana žyŭ kala 39 młn hadoŭ tamu. Jon byŭ niekalki mienšy (karaciejšy) za ciapierašnich samych vialikich žyvioł, błakitnych kitoŭ, ale, jak vyśvietlili navukoŭcy, našmat macniejšy i ciažejšy, tamu da jaho aryjencirovačnaj masy daciahvajuć tolki samyja vialikija sa złoŭlenych kali-niebudź błakitnych kitoŭ.
Usiaho było znojdziena 18 kostak dahistaryčnaha hihanta: 13 pazvankoŭ, čatyry rabry i častka ściehnavoj kostki. Hetaha navukoŭcam chapiła, kab zrazumieć, nakolki ciažkim moh być hety kit.
Reč, u pryvatnaści, u tym, što jaho kostki byli byccam paškodžanyja chvarobami, jakija nazyvajucca asteaskleroz i pachijastoz.
Połaści byli zapoŭnienyja kaściavoj tkankaj, i ŭ cełym kostki byli niepraparcyjna toŭstymi, z dadatkovymi narastami na pavierchni. Ale heta, na dumku navukoŭcaŭ, byli nie chvaroby, a, chutčej, evalucyjnaja adaptacyja: hihanckamu kitu, jaki paśviŭsia na miełkavodździ, treba było być mocnym.
Takija kostki jość u ciapierašnich marskich karoŭ, jakija žyvuć u prybiarežnych zonach u roznych častkach śvietu.
Navukoŭcy padličyli, što pieruanski hihant moh być 17—20 mietraŭ daŭžynioj, što nie asabliva ŭražvaje, bo błakitnyja kity byvajuć i da 30-ci mietraŭ.
Ale masa tolki škileta ŭ staražytnaha kita była dzieści pamiž 5,3 i 7,6 tony.
Kali dadać da hetaha ciahlicy, vantroby i skuru, ahulnaja masa cieła atrymlivajecca, u zaležnaści ad roznych dapuščeńniaŭ, ad 85 da 320 ton.
Doktar Eli Amsan, kuratar Dziaržaŭnaha muzieja historyi pryrody ŭ niamieckim Štutharcie, prapanoŭvaje karystacca miedyjannaj acenkaj u 180 ton.
Prykładna takoj vahi byli samyja vialikija z błakitnych kitoŭ, zdabytyja ŭ epochu kitabojnaha promysłu.
«Ale ŭ nas niama padstaŭ dumać, što naša asobina była niejkaj asabliva vialikaj abo maleńkaj […] tamu treba mieć na ŭvazie, što naša miedyjannaja acenka ŭžo samaja vysokaja siarod błakitnych kitoŭ», — skazała doktar Amsan u efiry Bi-bi-si.
Kamanda, jakaja vyvučała pieruanskija reštki kita, paraŭnoŭvała ich, u pryvatnaści, z błakitnym kitom, čyj vielizarny škilet z 2017 hoda visić u Muziei historyi pryrody ŭ Łondanie.
«Pieruanski» kit, pa ich acency, byŭ prykładna na piać mietraŭ karaciejšy, ale pry hetym u dva-try razy ciažejšy za hetaha sučasnaha kita.
Kamientary
kep, niaŭžo maleńkaj rybcy pryśviačajecca?)