Namieśnik pamočnika dziaržsakratara ZŠA pa pytańniach demakratyi, pravoŭ čałavieka — pra ekanamičnyja sankcyi, adklikańnie pasłoŭ i ŭmovy, jakija stavili Kazulinu.
Karespandent: Ci aznačała tłumačeńnie ministerstva finansaŭ ZŠA, zroblenaje 6 sakavika 2008 hodu, pašyreńnie sankcyj adnosna “Biełnaftachimu”, uviedzienych uradam ZŠA 13 listapada 2007 hodu?
Krejmer: 6 sakavika kaznačejstva ZŠA abnarodavała tłumačeńnie isnujučych sankcyj, i vyhladaje, što ŭrad Biełarusi ŭspryniaŭ heta, jak dadatkovyja sankcyi. Jak chto na heta hladzić, ja miarkuju. Kali Biełaruś choča interpretavać heta takim čynam, jana tak i budzie heta interpretavać.
Heta nie byli novaŭviedziennyja sankcyi, heta było tłumačeńnie tych sankcyj, jakija byli ŭviedzienyja raniej.
Meta hetych sankcyj – pakazać, što ZŠA surjozna staviacca da svajho zakliku da biełaruskich uładaŭ vyzvalić usich palityčnych viaźniaŭ.
Karespandent: Pieršaj reakcyjaj presavaha sakratara dziarždepartamentu Tomasa Kejsi była zajava, što ambasadarka Stjuart, zrazumieła, pakinie Biełaruś, kali biełaruskija ŭłady nia chočuć jaje bačyć. Potym jon zajaviŭ, što pasoł zastaniecca ŭ Biełarusi, pakul Vašynhton budzie vyvučać sytuacyju, a 12 sakavika spadarynia Stjuart zajaviła, što ŭsio ž pajedzie ŭ Vašynhton. Čym abumoŭlena toje, što pasoł ZŠA pakinuła Biełaruś nie adrazu paśla taho, jak joj heta paraili biełaruskija ŭłady?
Krejmer: Kali ŭrad Biełarusi prainfarmavaŭ nas pra svajo rašeńnie, była ŭžytaja farmuloŭka: «My nastojliva rekamendujem, kab pasoł Stjuart była vyklikanaja na kansultacyi ŭ Vašynhton».
Jany taksama adklikali svajho pasła, heta całkam było rašeńnie biełaruskaha boku. My zusim nie vyturali pasła Chvactova, jon zaŭsiody byŭ pažadanaj asobaj u nas. Pamiž nami byli šmatlikija dobrazyčlivyja hutarki na praciahu mnohich hadoŭ.
Spačatku my paličyli ich demarš rekamendacyjaj, pakolki jany ŭžyli takoje słova. My nie razhladali ich jak patrabavańnie ci ŭltymatum.
Ale ŭ aŭtorak my daviedalisia, što jany mieli na ŭvazie, što heta byŭ faktyčna ŭltymatum. Pasłu Stjuart faktyčna dali 24 hadziny, kab pajechać u Vašynhton pa kansultacyi. U vypadku admovy jana była b abvieščanaja persona non grata.
I my paličyli, što nia varta stvarać eskalacyju kanfliktu. My adklikali jaje na kansultacyi, kab praduchilić vielmi dramatyčny krok, jaki biełaruski bok moh by zrabić.
My spadziajemsia, što i spadar Chvastoŭ, i spadarynia Stjuart viernucca ŭ krainy znachodžańnia jak maha chutčej. Taksama my majem nadzieju, što ŭrad Biełarusi vyzvalić Alaksandra Kazulina jak maha chutčej, kab my mahli raspačać kanstruktyŭny dyjaloh z hetym uradam. My nia budziem vieści dyjaloh z hetaj krainaj, pakul Kazulin budzie zastavacca ŭ turmie. Ale kali jon budzie vyzvaleny, i heta minimalnaja ŭmova, to Złučanyja Štaty ščyra hatovyja raspačać dyjaloh nakont pazytyŭnaha šlachu napierad, kab byli dalejšyja kroki na šlachu liberalizacyi ŭ Biełarusi, u abmien za pazytyŭny vodhuk z boku ZŠA.
Ja viedaju z maich kansultacyj z sajuźnikami ŭ Eŭrasajuzie siońnia ŭ Bruseli, što Eŭrasajuz u vypadku vyzvaleńnia Kazulina taksama budzie dziejničać takim ža čynam.
Karespandent: U interviju biełaruskamu ahienctvu BiełaPAN Vy zajavili, što metaj uviadzieńnia sankcyj adnosna Biełarusi było niežadańnie biełaruskich uładaŭ vyzvalić Alaksandra Kazulina. U studzieni adbyłasia sustreča Alaksandra Łukašenki z pasłom Niamieččyny Hebchardam Vajsam, padčas jakoj, jak paviedamlajecca, abmiarkoŭvałasia prablema vyzvaleńnia Kazulina. U lutym ministar zamiežnych spraŭ Biełarusi Siarhiej Martynaŭ pravioŭ pieramovy ŭ Berlinie z kiraŭnictvam niamieckaha MZS. Nakolki ŭzhodnienyja vysiłki pa vyzvaleńni Kazulina pamiž Vašynhtonam i Berlinam?
Krejmer: Biezumoŭna, my kaardynavali vysiłki i kansultavalisia z usimi našymi sajuźnikami, u tym liku i ź niemcami. I my, i Eŭrasajuz, i Niamieččyna dali jasna zrazumieć, što rašeńnie jechać u Niamieččynu musiła być vyklučna asabistym rašeńniem spadara Kazulina. Nie pavinna była stvaracca sytuacyja, u jakoj heta było b dla jaho adzinaj mahčymaściu vyjści z turmy.
Pasoł Chvastoŭ patłumačyŭ mnie, što Kazulina vypuściać tolki pry toj umovie, što jon pahadzicca na vyhnańnie ŭ Niamieččynu. Ja adkazaŭ Chvastovu, a pasoł Stjuart patłumačyła svaim biełaruskim uradavym surazmoŭcam u Miensku, što takoje vyrašeńnie prablemy nieprymalnaje. I maje niamieckija kalehi toje samaje havaryli biełaruskim uradoŭcam.
Karespandent: U Biełarusi raspačatyja kryminalnyja spravy z palityčnym matyvam suprać Andreja Kima i Siarhieja Parsiukieviča. Ci nadajuć Złučanyja Štaty ŭvahu hetym spravam, ci buduć jany zabytyja, kali, skažam, Alaksandar Kazulin vyjdzie na volu?
Krejmer: Na pieršaje pytańnie ja adkažu, što my sočym za ich losam. Što da druhoha pytańnia – my nie zabudziem pra ich. Złučanyja Štaty zakranali abiedźvie hetyja spravy ŭ kantaktach ź biełaruskimi ŭładami. Jany nie fihuravali ŭ pieršapačatkovym śpisie z 6 asobaŭ, jakich my ličyli palitviaźniami, składzienym razam z Eŭraźviazam i roznymi pravaabarončymi hrupami ŭ Biełarusi. Hetyja dźvie spravy važnyja, my sočym za imi vielmi pilna i vielmi jasna dali zrazumieć biełaruskim ŭładam, što paśla vyzvaleńnia tych šaścioch palitviaźniaŭ ich kamery nie pavinny napaŭniacca inšymi palitviaźniami. Jany ci inšyja palitviaźni nie pavinny traplać u turmy.
Karespandent: Pavodle našaj infarmacyi, MZS Biełarusi zapatrabavaŭ skaracić persanał amerykanskaha pasolstva ŭ Miensku. Jak Vy možacie prakamentavać hetaje paviedamleńnie?
Krejmer: My ŭ pracesie vyśviatleńnia, jakija jašče kroki źbirajucca zrabić biełaruskija ŭłady. Ja spadziajusia, što ŭrad Biełarusi nie zacikaŭleny ŭ eskalacyi napružańnia sa Złučanymi Štatami, bo heta było b vialikaj pamyłkaj.
Kamientary