Žychary Biełarusi, jakim na momant avaryi na ČAES nie było 18 hadoŭ, majuć ryzyku zachvareć na rak ščytapadobnaj załozy ŭ 15 razoŭ bolšuju, čym astatnija.
Ab hetym paviedamiŭ 19 krasavika ŭ Minsku zahadčyk kafiedry radyjacyjnaj hihijeny i epidemijałohii Mižnarodnaha ŭniviersiteta imia Sacharava prafiesar Alaksiej Akijanaŭ na kanfierencyi, pryśviečanaj
«Hety hruz jany niasuć da siońniašniaha dnia i praciahvajuć chvareć na rak u 15 razoŭ čaściej, čym astatniaje nasielnictva Biełarusi», — skazaŭ jon i padkreśliŭ, što suviaź zachvorvańnia na rak ščytapadobnaj załozy i radyjacyjnaha apramieńvańnia ŭ vyniku avaryi na ČAES navukova dakazanaja. Kolkaść zachvorvańniaŭ na rak ščytapadobnaj załozy ŭ dziaciej u paraŭnańni z dačarnobylskim pieryjadam pavialičyłasia ŭ 200 razoŭ. Kolkaść inšych zachvorvańniaŭ ščytapadobnaj załozy, naprykład, hipatyreozaŭ, vuzłavych form valla ŭ dziasiatki razoŭ pieravyšaje kolkaść vypadkaŭ raku ščytapadobnaj załozy.
Na dumku Akijanava, na ŭsplosk zachvorvańnia ščytapadobnaj załozy mahło paŭpłyvać toje, što ŭ Biełarusi mała pryrodnaha jodu. U dačarnobylski pieryjad nie pravodziłasia jodnaja prafiłaktyka, i nasielnictva mieła niedachop jodu ŭ arhaniźmie. Pry hetym ščytapadobnaja załoza ŭstrojena tak, što pahłynaje luby jod, jaki jość, tamu źbirańnie radyjeaktyŭnaha jodu było značnym. Jodny ŭdar, adznačyŭ Akijanaŭ, atrymała ŭsio nasielnictva Biełarusi. Rost zachvorvańnia na rak u Biełarusi pačaŭsia praz čatyry hady, a va Ukrainie i Rasii na dva hady paźniej, tamu što tam była mienšaja doza apramieńvańnia.
Akijanaŭ adznačyŭ, što jodnuju prafiłaktyku pačali praz 20 dzion paśla katastrofy. Razam z tym
«jodnaja prafiłaktyka pavinna pravodzicca da ŭździejańnia radyjacyi pry malejšaj jaje pahrozie», skazaŭ śpiecyjalist. Pavodle jaho słoŭ, «paśla niekalkich hadzin apramieńvańnia heta ničoha nie daje».
Radyjacyja źbirajecca ŭ arhaniźmie, i ŭ im adbyvajucca hienietyčnyja pałomki, jakija mohuć pieradavacca ad adnych kletak da inšych, adznačyŭ Akijanaŭ. Čym bolš takich pałomak, tym bolšaja vierahodnaść zachvareć. Pry hetym małyja dozy radyjacyi pastupova dabaŭlajuć hetuju ryzyku, a vialikija adrazu paškodžvajuć vialikuju kolkaść kletak.
Akijanaŭ skazaŭ, što vyvučajecca suviaź pamiž radyjacyjnym zaražeńniem i zachvorvańniem na inšyja formy raku. Naprykład, skazaŭ jon, miedyki vyśvietlili, što čaściej chvarejuć na rak małočnaj załozy ŭ tych rajonach Biełarusi, dzie vyšejšyja ŭzroŭni radyjacyi. Pavodle źviestak kancarrehistra, u Biełarusi zachvorvańnie na rak małočnaj załozy za apošnija 10 hadoŭ pavialičyłasia ŭ 1,5 razu. Pry hetym zachvorvańnie ŭ Homielskaj vobłaści pavialičyłasia z 1970 pa 2004 hod u 3,7 razu. Tak, u 2000 hodzie byli vyjaŭleny 384 vypadki raku małočnaj załozy, u
«Niekatorym ludziam varta źniać ružovyja akulary». Lavončyk — pra Mielnikavu, uciečku ŭ «Bajchełp», biełyja palito i hrošy na 1300 palitviaźniaŭ10
Kamientary