Historyja88

Na Miency ŭpieršyniu znajšli liciejnuju formu dla juvielirnych upryhažeńniaŭ. Heta źmianiaje ŭjaŭleńnie pra žyćcio letapisnaha Mienska

Padčas archieałahičnych daśledavańniaŭ na Małym haradziščy na race Mienka była zroblena adna z najvažniejšych znachodak za ŭvieś čas raskopak u hetym miescy. Upryhažeńni, jakija ličylisia pryvaznymi, akazałasia miascovymi vyrabami.

Kamiennaja liciejnaja forma dla vyrabu łuńnic. Fota: Instytut historyi NAN Biełarusi

Znachodka, jakaja źmianiaje ŭjaŭleńni pra žyćcio letapisnaha Mienska, była zroblena ŭ paniadziełak, 4 žniŭnia, paviedamlaje «Biełaruś siehodnia». 

Kamiennaja liciejnaja forma X—XI stahodździaŭ, jakaja zachavałasia ŭ vielmi dobrym stanie, znojdziena na terytoryi archieałahična kompleksu ŭpieršyniu. 

Kamiennaja liciejnaja forma dla vyrabu padviesak. Fota: Instytut historyi NAN Biełarusi

«Heta adna z najvažniejšych znachodak za ŭvieś čas raskopak. Jana śviedčyć pra toje, što tyja ŭpryhažeńni, trapiecyjapadobnyja padvieski, jakija my raniej ličyli pryvaznymi, to-bok impartnymi, mahli vyrablacca tut. Heta dakazvaje, što ŭžo ŭ tyja časy ŭ horadzie na Miency poŭnym chodam išła vytvorčaść juvielirnych upryhažeńniaŭ.

U minułym hodzie była znojdziena padvieska, jakuju my adnieśli da pryvaznych. Hetuju viersiju varta pierahledzieć», — tłumačyć Andrej Vajciachovič, kiraŭnik archieałahičnaj ekśpiedycyi, zahadčyk adździeła archieałohii Siaredniaviečča i Novaha času Instytuta historyi Nacyjanalnaj akademii navuk.

Śpiecyjalisty źbirajucca daśledavać liciejnuju formu na pradmiet mikračaścic, kab daviedacca, ź jakimi kaštoŭnymi mietałami pracavali staražytnyja juvielirnyja majstry. 

Na Biełarusi ŭ pieryjad IX—XI stahodździaŭ, na jaki prypadaje źjaŭleńnie horada na Miency, pieravažajuć hlinianyja liciejnyja formy, vykananyja pa vaskovych madelach, z adnabakovaj prafiloŭkaj. U XI stahodździ ŭžyvali taksama plaskatyja dvuchbakovyja hlinianyja formy.

Vyrab liciejnych formaŭ z kamieniu patrabavaŭ ad rezčyka vysokaha majsterstva, asabliva ŭ dapasavańni płoskaściej dvuchbakovych form. Kamiennyja formy vykarystoŭvali dla lićcia technikaj «navyplesk», pry jakoj niezastyłaja masa liłasia vonki, što dazvalała atrymać ablehčanyja pustaciełyja vyjavy źviaroŭ, ptušak, imitacyi zierni, skani. Liciejnyja formy znojdzieny pry raskopkach u Vaŭkavysku, Hrodnie, Minsku, Navahrudku, Turavie i Połacku, dzie kolkaść znachodak pieravyšaje dva dziasiatki. 

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary8

  • Žvir
    05.08.2025
    To bok, technalahičny ŭzrovień adpaviadaŭ, i pieraŭzychodziŭ, tahačasny siaredniejeŭrapiejski ŭzrovień. Taksama było j u Połacku, Turavie, Pinsku, Navahradku, Bieraści, Harodni, i t.d. I heta ŭ toj čas (9 st.!), kali na terytoryi Žamojci nie isnavała navat haradoŭ... Heta ja da pytańnia, adkul pajšła Litva, i chto ŭ kaho nasamreč u rabach pierabyvaŭ.
  • Najpierš nie hałasi!
    05.08.2025
    Vybačajcie, sp. Žvir, ale kamu vy heta ahulnaviadomaje nahadvajecie?
    Užo bajusia, što samomu sabie: samoha siabie pierakonvajecie i pierakonvajecie.
  • Žvir
    05.08.2025
    Najpierš nie hałasi! , vybačeńni prymajucca.

Ciapier čytajuć

«Pra sustreču Łuku zaŭsiody prasili pieradać Pucinu». Šuster raskazaŭ, jak Łukašenka prapanoŭvaŭ svaje pasłuhi amierykancam9

«Pra sustreču Łuku zaŭsiody prasili pieradać Pucinu». Šuster raskazaŭ, jak Łukašenka prapanoŭvaŭ svaje pasłuhi amierykancam

Usie naviny →
Usie naviny

U Rečycy hareŭ pryvatny siektar1

Maks Korž vystupić na stadyjonie ŭ Varšavie. Niekalki vulic pierakryjuć i źmieniać ruch transpartu 9 žniŭnia9

Hienpłan Minska buduć źmianiać. Haradžanie mohuć ahučyć prapanovy7

Cichanoŭskaja źviarnułasia da biełarusaŭ z nahody piataj hadaviny pratestaŭ24

U Minsku ŭzbrojenyja siłaviki zatrymali indyvidualnaha pradprymalnika1

«Bajsoł» vystavić na aŭkcyjon limitavanuju sieryju hadzińnikaŭ6

ChatGPT pradstaviŭ novuju madel GPT-5. Voś što ŭ joj novaha i što abiacajuć raspracoŭščyki2

Pamiatajecie fota z muskulistym biełarusam, jaki ŭ 2020-m išoŭ u sčepcy z amapaŭcam? Ciapier jon zdymajecca ŭ kino ŭ Anhlii2

Izrailskija ŭłady ŭchvalili płan Nietańjachu pa akupacyi horada Haza16

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Pra sustreču Łuku zaŭsiody prasili pieradać Pucinu». Šuster raskazaŭ, jak Łukašenka prapanoŭvaŭ svaje pasłuhi amierykancam9

«Pra sustreču Łuku zaŭsiody prasili pieradać Pucinu». Šuster raskazaŭ, jak Łukašenka prapanoŭvaŭ svaje pasłuhi amierykancam

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić