U Finlandyi zapuścili najbujniejšuju ŭ śviecie piasčanuju batareju. Jak heta pracuje?
Unikalny enierhietyčny prajekt dapamahaje maksimalna vykarystoŭvać zialonuju enierhiju i skaračaje vykidy vuhlarodu.

Jak paviedamlaje IFLScience.com, u finskim municypalitecie Pornainien, što prykładna za hadzinu jazdy ad Chielsinki, zapracavała najbujniejšaja ŭ śviecie piasčanaja batareja. Hety technałahičny abjekt zdolny štohod skaračać vykidy parnikovych hazaŭ u sistemie miascovaha ciepłazabieśpiačeńnia prykładna na 160 ton — heta amal 70% ad ahulnaha abjomu.
Što takoje piasčanaja batarei?
Piasčanyja batarei, abo sistemy nakapleńnia ciepłavoj enierhii na asnovie piasku, — heta inavacyjnaja technałohija, jakaja vykarystoŭvaje piasok abo inšyja sypučyja materyjały, takija jak drobleny kamień, dla zachoŭvańnia ciepłavoj enierhii.
Hetyja sistemy pryznačany dla nakapleńnia liškaŭ enierhii, naprykład, ad soniečnych panelaŭ abo vietravych turbin, i jaje nastupnaha vykarystańnia ŭ pieryjady najbolšaha popytu. Piasčanyja batarei vyłučajucca svajoj ekałahičnaściu, daŭhaviečnaściu i nizkim koštam u paraŭnańni z tradycyjnymi akumulatarami, naprykład, lityj-ijonnymi.
Asnoŭnaja pieravaha piasku jak materyjału zaklučajecca ŭ jaho dastupnaści, nizkaj canie i vysokaj ciepłajomistaści — heta značyć, jon vielmi pavolna nahravajecca, ale hetak ža pavolna astyvaje.
Jak heta pracuje
Pryncyp pracy piasčanych batarej zasnavany na pieratvareńni elektryčnaj enierhii ŭ ciepłavuju i jaje zachoŭvańni ŭ piasku. Elektryčnaja enierhija, atrymanaja, naprykład, ad adnaŭlalnych krynic (soniečnych panelaŭ, vietravych turbin), vykarystoŭvajecca dla nahravańnia piasku da tempieratury 500 °C za košt tak zvanaha rezistyŭnaha nahrevu (roŭna pa tym ža pryncypu arhanizavana praca elektryčnych kaminaŭ) u śpiecyjalnym izalavanym kantejniery.
U vypadku Pornainiena heta jomistaść cylindryčnaj formy 13 mietraŭ u vyšyniu i 15 mietraŭ u šyryniu. Unutry hetaj hihanckaj jomistaści znachodzicca kala 2000 ton drabnionaha talkachłarytu — mietamarfičnaj parody, jakaja dobra zachoŭvaje ciapło. Pa słovach raspracoŭščykaŭ, schovišča moža padtrymlivać tempieraturu piasku na ŭzroŭni kala 500 hradusaŭ na praciahu niekalkich miesiacaŭ ź nizkimi stratami.
Pry nieabchodnaści nazapašanaja enierhija vyzvalajecca ŭ vyhladzie paru, kipieniu abo haračaha pavietra, jakoje vykarystoŭvajecca dla pramysłovych i bytavych patreb. Naprykład, u Pornainienie — dla nahrevu vady, što pastupaje ŭ sistemu centralnaha aciapleńnia.
Čamu heta važna?
Piasčanyja batarei — adkaz na adnu z hałoŭnych prablem adnaŭlalnaj enierhietyki: niestabilnaść vytvorčaści. Śviet usio bolš aryjentujecca na bolš čystyja krynicy enierhii, takija jak soniečnaja i vietravaja, ale ŭ ich jość istotny niedachop: jany vyrablajuć enierhiju tolki tady, kali śviecić sonca abo dźmie viecier. Piasčanaja batareja dapamahaje vyrašyć hetuju prablemu, akumulujučy enierhiju ŭ formie ciapła i addajučy jaje tady, kali spažyvańnie najvyšejšaje.
Vialiki abjom zachavańnia dazvalaje zhładžvać vahańni ŭ spažyvańni i vytvorčaści, padtrymlivajučy stabilnaść elektrasietki. Heta važny krok na šlachu da enierhietyčnaj ustojlivaści.
Piasčanyja batarei aktyŭna testujucca i ŭkaraniajucca ŭ niekatorych krainach, asabliva ŭ tych, dzie vysoki ŭzrovień vykarystańnia adnaŭlalnych krynic enierhii. Akramia Finlandyi, viadomy prykłady ich ekśpierymientalnaj ekspłuatacyi ŭ Hiermanii, Danii i Aŭstralii.
Piasčanyja batarei razhladajucca jak pierśpiektyŭnaje rašeńnie dla vyrašeńnia prablemy pieraryvistaha charaktaru adnaŭlalnych krynic enierhii. Jany mohuć stać klučavym elemientam u pierachodzie da čystaj enierhii, asabliva ŭ rehijonach z vysokim popytam na aciapleńnie abo ŭ pramysłovych sistemach, dzie patrabujecca zachoŭvańnie vialikich abjomaŭ enierhii.
Dziakujučy pastajannym daśledavańniam i raspracoŭkam takija sistemy mohuć stać bolš kampaktnymi i efiektyŭnymi, što pašyryć ich prymianieńnie ŭ žyłych i kamiercyjnych siektarach.
Hetyja elektrastancyi pryvodziacca ŭ dziejańnie za sto siekund
Ź jeŭrapiejcaŭ śmiajalisia, a soniečnaja enierhija sapraŭdy zamianiła rasijski haz — pazityŭnaja statystyka
Amierykanski startap źbirajecca vyparyć parodu na hłybiniu 19 kiłamietraŭ. Praryŭ da vykarystańnia hieatermalnaj enierhii?
Šałupińnie ad čyrvonaj cybuli stała abaronnym słojem dla soniečnych batarej
Kamientary