Алексіевіч: Са мной вельмі шмат спрачаюцца, але руская мова невінаватая
Пісьменніца і нобелеўская лаўрэатка Святлана Алексіевіч правяла творчую сустрэчу ў Варшаве ў Музеі сучаснага мастацтва. Яна разважала пра сучасныя дыктатуры і цяперашняе стаўленне да рускай мовы, піша «Белсат».
Кажучы пра людзей, якія пасля пачатку вайны ва Украіне пачалі ва ўсім вінаваціць расійскую культуру, нобелеўская лаўрэатка чарговы раз выказалася ў абарону рускай мовы.
«Са мной вельмі шмат спрачаюцца, але мой погляд такі, што мова невінаватая. Так, мы можам знайсці імперскія вершы ў Пушкіна, нават у Бродскага. Не ведаю, ва ўсіх можам знайсці. Але яны былі людзьмі свайго часу. Дык гэта час, а не мова. Разумееце, мы ставім ім у віну час, тое, што яны жылі ў сваім часе. А мова руская тут ні пры чым», — сцвярджала Святлана Алексіевіч.
Яна прызналася, што не збіраецца адмаўляцца ад рускай мовы.
«Я пішу ўсе свае кнігі па-руску. Рабіла гэта з самага пачатку, так што тая «чырвоная ідэя», пра якую я пісала, прамаўляла ў той час менавіта на рускай мове… І не трэба рабіць падлог часу. Тады быў такі час, зараз — такі. І мы не павінны здраджваць сваёй мове. На рускай мове як гаварылі людзі, так і гавораць. А тое, што перажывае зараз Украіна — гэта зразумела. Адчай і боль. Але я думаю, што гэта пройдзе. Што да мовы — гэта абавязкова пройдзе. Бо галоўнае — не мова, галоўнае — ідэі. Не мова, а ідэі нясуць адказнасць», — падагульніла Алексіевіч.
Пісьменніца разважала і пра сучасныя дыктатуры.
«Трэба разумець, што дыктатуры — гэта не часовыя з'явы. Гэта такія схемы, якія вельмі доўга дзейнічаюць. Хтосьці кажа: вось не будзе Пуціна — і будзе свабода. Не, свабоды не будзе! Таму што пасля сябе ён пакіне цэлае пакаленне людзей, якія хочуць менавіта так жыць, якія менавіта такой бачаць Расію. Тое самае і з Лукашэнкам. Нават калі б ён сышоў сёння, гэта б не вырашыла нашых праблемаў, калі б зноў стала патрэбна, каб народ падняўся. Сучасныя дыктатуры сёння не такія бяспечныя, як мы пра іх думалі», — казала Святлана Алексіевіч.
Яна заўважыла, што зараз усе шукаюць новую мову і новыя формы супраціву.
«Але што тычыцца маёй краіны, дык, каб перамагчы, у гэтым супраціве павінны ўдзельнічаць як мага больш людзей. Вось так, як было ў 2020 годзе, калі мы назіралі агульнаграмадзянскі супраціў. Сёння ўзяць такі тэмп і такую колькасць пратэстоўцаў ужо вельмі складана. Баюся, што нам спатрэбіцца шмат гадоў, каб мы вярнуліся да таго, што зрабілі ў 2020-м», — выказвала прагнозы пісьменніца.
На думку Алексіевіч, новай мовай супраціву можа быць салідарнасць, якой патрабуюць сёння не толькі Украіна і Беларусь, але і іншыя краіны. Бо дыктатуры вельмі добра ўмеюць раздзяляць краіны.
Паводле яе, сённяшні свет правее, і маленькія краіны, якія апынуліся пад уладай правых папулістаў і правых ідэй, першыя трапілі ў палон. Яны вельмі патрабуюць дапамогі.
«Саматугам сучасныя дыктатуры не перамагчы», — пераканана Святлана Алексіевіч.
«А сусветнага механізму, які б змог супрацьстаяць гэтаму пуцінскаму фашызму, які нараджаецца, проста няма. Гітлера мы таксама перамаглі без механізму, а зараз на нашых вачах адбываецца тое ж самае — і свет зноў бездапаможны. Я не ведаю… Ведаю толькі тое, што перамагчы здолеем толькі тады, калі кожны чалавек вырашыць стаць на бок дабра, скажа для сябе: «Я тут, а не на баку зла». Іншага шляху няма».
Апошнія словы пісьменніцы падчас сустрэчы ў варшаўскім музеі сучаснага мастацтва гучалі так: «А на любоў патрэбныя сілы, вось у чым уся справа, і я проста зычу вам усім сілаў для любові, а не для нянавісці…»
«Я супраць. Мовы, якія пакінулі пасля сябе каланізатары ў Афрыцы, сталі шляхам да цывілізацыі». Алексіевіч адказала, як ставіцца да адмовы ад рускай мовы ва Украіне
«Не магу праверыць, як мяне пераклалі». Алексіевіч адказала на крытыку за выказванне пра адмову ад рускай мовы
«Асану вы павінны пець не каланізатарам, а акупантам». Карпаў адказаў Святлане Алексіевіч
«Ён адказаў: Я ненавіджу хахлоў. І ўсё». Алексіевіч расказала, з якімі людзьмі ёй давялося гаварыць, збіраючы матэрыялы для новай кнігі
Каментары
- не мы такіе - жысць такая
- памры ты сёння, а я заўтра
Супер. Аўтарка, прамаўляй яшчэ.
Але розіца, што ў нашай культуры, чалавек індывідуальна нясе адказнасць за свае словы і справы, а не "час", "абставіны" ці абстрактныя "ідэі" ў вакууме.
Што тое, што з'яўляецца адметнай рысаю нашага народу ад суседзяў вы любіце?
Ну, мо толькі дранікі. Вы мяркуеце, што жэрці дранікі - гэтае дастаткова, каб паказаць сваю любоў да Радзімы ды быць патрыётам Белай Расеі. На большае вы не вартыя.