Як Лукашэнка дапамагае Расіі гандляваць алмазамі ў абыход санкцый — новае расследаванне «Белпол»
Расследавальнікі раскрываюць маштабную схему, у якой рэжым Лукашэнкі выступае ключавым саўдзельнікам Расіі ў абыходзе санкцый на алмазы. Праз сетку беларускіх кампаній-пракладак і дзяржаўных структур Крэмль працягвае прадаваць каштоўныя камяні на сусветны рынак, атрымліваючы наяўную валюту для фінансавання вайны з Украінай.

18 снежня 2023 года Еўрасаюз у рамках дванаццатага пакета санкцый нанёс удар па адной з самых прыбытковых галін расійскай эканомікі. З 1 студзеня 2024 года імпарт, купля ці нават транспарціроўка алмазаў з Расіі апынуліся пад жорсткай забаронай. Мэта была простай і зразумелай: перакрыць Крамлю фінансавы кісларод, які ідзе на падтрымку агрэсіі.
Але там, дзе ёсць забарона, заўсёды знойдуцца тыя, хто шукае абыходныя шляхі. І, як паказвае новае расследаванне «Белпол», гэты шлях пралёг праз Беларусь.
Каб схема запрацавала, у Беларусі была створана кампанія «АвалонТэхСэрвіс», якую аператыўна ўключылі ў Адзіны рэестр рэзідэнтаў свабодных эканамічных зон ЕАЭС, што дало ёй асаблівы статус. Аднак, як вынікае з расследавання, гэта толькі вяршыня айсберга, бо ўсяго ў схеме задзейнічана больш за дзесяць беларускіх кампаній.
Сам «алмазны канвеер» выглядае прадуманым да дробязяў. Ланцужок пачынаецца ў Расіі. Алмазы ад такіх гігантаў, як «АЛРОСА» і «АГД Diamonds», спачатку праходзяць праз расійскую фірму ТАА «ВТП». Пасля гэтага груз адпраўляецца ў Беларусь — альбо наўпрост, альбо праз яшчэ аднаго пасярэдніка, кампанію «ТБСС», якая займаецца транспартнымі і мытнымі паслугамі.
У Беларусі ключавым аператарам выступае той самы «АвалонТэхСэрвіс». Далей у справу ўступаюць дзяржаўныя структуры, што забяспечвае аперацыі максімальнае прыкрыццё. Дзяржаўнае прадпрыемства «Спецсувязь» бярэ на сябе перавозку і захоўванне, гарантуючы не проста бяспеку, а поўную непразрыстасць для знешніх назіральнікаў.
Каб канчаткова заблытаць сляды, камяні праходзяць праз гомельскае ААТ «Крышталь». Там іх могуць аграніць або проста перапрадаць, фактычна легалізаваўшы іх паходжанне і ператварыўшы ў нібыта беларускі тавар. Паралельна фінансавыя аперацыі маскіруюцца праз сетку беларускіх банкаў і нябанкаўскіх крэдытна-фінансавых арганізацый.
Пасля такой «апрацоўкі» ўжо «чыстыя» алмазы пры садзейнічанні «Белмытсэрвіса» з Нацыянальнага аэрапорта «Мінск» падпраўляюцца ў такія краіны, як Аб'яднаныя Арабскія Эміраты, Індыя і Ганконг.
Грошы за продаж вяртаюцца па той жа схеме, але ў адваротным кірунку — спачатку ў Беларусь а затым у Расію ідуць наяўныя. Гэта дазваляе цалкам пазбегнуць кантролю з боку заходніх банкаў і сістэмы SWIFT.
У выніку атрымліваецца ідэальна прадуманая аперацыя, дзе кожны застаецца ў плюсе.
Расія мае магчымасць прадаваць свае алмазы і атрымліваць за іх «жывую» валюту. А рэжым Лукашэнкі дэманструе сваю максімальную лаяльнасць Крамлю, выступаючы ў ролі надзейнага «юрыдычнага шчыта» і лагістычнага хаба, забяспечваючы юрыдычны экран, лагістыку і дзяржаўныя гарантыі. Удзел у такой схеме таксама дапамагае беларускім уладам на новым экспартным бізнэсе атрымаць дадатковыя грошы ў бюджэт.
Каментары
А вось з гэткай заявай можна паспрэчацца. Праз тое, што львіная доля прыбытку ад схемы застаецца на рахунках беларускіх і афшорных кампаній гаманцоў Лукашэнкі, а тыя кроплі, што ў рэшце рэшт патрапяць у бюджэт - забяруць фірмы кшталту тых, якімі валодае Ганна Лукашэнка