Грамадства

Зміцер Дашкевіч расказаў, чым кардынальна адрозніваюцца турмы ва Усходняй і Заходняй Беларусі

У новым выпуску відэапраекта «Ток» актывіст Зміцер Дашкевіч расказаў, як за гады адседак на ўласным досведзе зразумеў, што розніца паміж Заходняй і Усходняй Беларуссю ўсё ж ёсць.

«Па саміх зонах я заўважыў вельмі вялікую розніцу паміж Усходняй і Заходняй Беларуссю. Я толькі ў зоне зразумеў, што гэта такое.

Я прыехаў у Горкі, ва Усходнюю Беларусь, дзе мне са старту прыляцела: «Пі*ары, такія-сякія!» Гэтыя палкоўнікі на пену сыходзяць, пагражаюць, у ізалятары збіраюцца маёры, адваката не пускаюць, нікога не пускаюць — проста дурдом. Я калі паехаў па гэтых ізалятарах, у мяне трэслася галава.

[Жонка] Наста кажа, што тут вось не пускалі некалькі месяцаў, «вы падонкі», абражалі, маты-пераматы. Зноў жа, гэта цяпер, у сённяшнім дні, можа быць, для нас гэта нармальна, а тады гэта былі першыя выпадкі.

Мяне калі ў 2010-м судзілі без сведак, якія схаваліся ў асобным пакоі, гэта быў нонсэнс. Цяпер гэта практыка на дзясяткі тысяч.

І мяне перакідваюць у Заходнюю Беларусь — у Глыбокае. Прыязджае мой адвакат з [жонкай] Настай. Іх адразу прымае начальнік, адвакату даюць са мной сустрэчу.

Калі там не пускалі адваката, тут раз — пускаюць адваката, Насту запрашаюць, яна прыходзіць у кабінет начальніка. У кабінет начальніка прыходзіць і намеснік па аператыўна-рэжымнай працы, які кіруе ўсімі блатнымі, рэжымам: ён кіруе, дзе якіх зэкаў расставіць, дзе каго лбамі сутыкнуць.

І начальнік яму кажа: «Ну што ты, Пеця, быў на споведзі ў касцёле ў нядзелю? Што, цябе не было?» Наста расказвала, што проста аб’ехала ў гэтым крэсле. Там маты-пераматы — мову проста не перадаць, — а тут чалавек кажа: «Ты быў на споведзі ў касцёле?» Я проста ашалеў!

У Глыбокім былі людзі, якія таемна насілі мне ежу ў ізалятар. Выклікае мяне для размовы супрацоўнік, дастае ежу, бо разумее, што я там галадаю — хоць я не ведаю, што яму пагражае, можа, нават зрыў пагонаў. Я хаваю гэтую ежу ці ем на сустрэчы, іду ў камеру назад.

І мяне з Глыбокага зноў пераводзяць у Мазыр. У Мазыры сядзіць начальнік, які яшчэ тады, да Крыма, крычаў: «Мы тут руская раса, праваслаўная раса, я вас, пратэстантаў, на парог не пускаю!» Прычым меў ад Праваслаўнай царквы нейкі ордэн, пабудаваў нейкую праваслаўную капліцу ў зоне. А Мазыр называецца «Мазырская эксперыментальная калонія строгага рэжыму».

І ён мне зноўку: «Ды вы там пі*ары, я цябе да блатных пасаджу, цябе блатныя будуць імець, калі табе спадабаліся ўсе гэтыя гульні гейскія, тут ці на волі, мы цябе ў бетон закатаем, ты нікому не патрэбны!» — ну проста… Я стаяў і маўчаў на гэтых судах, бо проста не мог паверыць, што такое можа быць. Каб 10 чалавек, перадгенеральскіх чыноў, з адной-дзвюма вышкамі вось так размаўлялі!?

Я неяк цудам выграб з гэтага эксперыментальнага Мазыра, мне далі крытую — і вывозяць у Гродна. І на Гродна заходзіць намеснік зноў, фактычна галоўны чалавек у зоне, які кіруе самымі страшнымі блатнымі Беларусі — самыя сур’ёзныя аўтарытэты, зладзеі ў законе туды заязджаюць усе. Калі хтосьці заходзіць, зэк абавязаны сказаць сваё імя, тэрмін і колькі гадоў. Я яму кажу гэта, натуральна, па-беларуску.

І ён мне кажа: «Якая прыгожая ў нас мова!» І я ўжо аб’язджаю каля гэтых нар: там я чую «Тут цябе будуць імець блатныя, размаўляй нармальна, я руская раса», а тут «Якая прыгожая мова». Я тады зразумеў адрозненне ў 20 гадах бальшавізму.

20 гадоў камунізму — адно пакаленне — гэта каласальная розніца, калі сустракаешся з аўтэнтычнымі людзьмі з той мясцовасці. Вось такая было розніца, звязаная толькі з тэрытарыяльнай прыкметай».

00:00 — што ў выпуску
00:50 — пекла на Акрэсціна
05:25 — чаго баяцца супрацоўнікі Акрэсціна
09:04 — як міліцэйскія начальнікі апынуліся ў камеры побач з Дашкевічам
12:39 — чым кормяць на сутках
13:15 — акт чалавечнасці з боку вертухаяў
16:22 — пра перадачы і валанцёраў
17:30 — колькі даюць вады арыштантам
18:13 — пра работнікаў Акрэсціна, якія збівалі людзей, а цяпер носяць арыштантам ваду
19:57 — што за людзі сядзяць на сутках
26:56 — пра меру магчымасцяў у змаганні
29:18 — ці сукамернікі ведалі, хто такі Дашкевіч
30:06 — як сябе паводзіць з агрэсіўнымі супрацоўнікамі ізалятараў і турмаў
33:33 — як унутрана сябе настройваць у няволі, каб выйсці нязломленым
35:53 — чаму хуткія перамены былі б супраць беларусаў
37:55 — пра маральны выбар, калі патрабуюць сведчыць супраць іншых
40:10 — як адміністрацыі калоній, ізалятараў апускаюць нязручных вязняў
47:34 — пра каставую сістэму
50:24 — як блатныя спрабавалі адгаварыць Дашкевіча ад галадоўкі
51:52 — заходняя і ўсходняя турэмная Беларусь
57:14 — пра развітанне з маці ў часе адседкі
58:48 — што б сказаў суддзям, следчым, пракурорам, якія скралі пяць гадоў жыцця
01:01:04 — пра люстрацыю
01:05:26 — пра статункі з Настай Палажанкай у турме
01:07:37 — чаму стаў цесляром, а не прафесійным палітыкам
01:08:58 — як ставіцца да таго, што дзеці гуляюць у пратэстоўцаў-амапаўцаў
01:10:05 — той жах, які адбываецца на Акрэсціна, — заканамернасць
01:12:41 — у «Паедзем Паядзім» ладзяць святы з нацыянальнай сімволікай
01:14:51 — чаму лідарамі пратэстаў сталі выпадковыя людзі

Каментары

Цяпер чытаюць

Ніну Багінскую вызвалілі без пакарання, крымінальную справу закрылі2

Ніну Багінскую вызвалілі без пакарання, крымінальную справу закрылі

Усе навіны →
Усе навіны

Вольга Сямашка прыняла рашэнне прыпыніць супрацу з беларускімі праектамі11

«Трэба адштурхнуцца ад дна, але гэтага штуршка не адбываецца». На змаганне з падзяжом жывёлы выйшаў генерал Караеў7

Расійскія войскі маюць поспехі на Сумшчыне

Лукашэнка заявіў, што падзеж жывёлы ў Беларусі дасягнуў «гістарычнага максімуму»16

«Стрэл у спіну». Расія абвінаваціла Сербію ў пастаўцы боепрыпасаў Украіне1

У Парк высокіх тэхналогій прызначылі новага дырэктара1

Адышка ў Лукашэнкі цяпер ужо і калі ён гаворыць седзячы ВІДЭАФАКТ10

Матч футбольнай зборнай з-за кепскага стану поля перанеслі са стадыёна «Дынама» ў Барысаў

У Радуні на аўкцыёне прадалі будынак старой ешывы

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Ніну Багінскую вызвалілі без пакарання, крымінальную справу закрылі2

Ніну Багінскую вызвалілі без пакарання, крымінальную справу закрылі

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць